مروری بر تحقیقات در مطالعه مصرف کننده اخلاقی (مقاله مروری)

JISM مطالعات میان رشته ای مدیریت بازاریابی

دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 4، خرداد 1402، صفحه 1-13   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی نعیمی نظام آباد^{* 1}؛ حسین وظیفه دوست²

¹گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علی آباد کتول، علی آباد کتول، ایران

²گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

در سالهای اخیر، شکلهای مختلف مصرف اخلاقی در رسانه های عمومی بسیار مورد توجه قرار گرفته و تحقیقات انجام شده از افزایش علاقه مصرف کنندگان به خرید محصولات اخلاقی خبر میدهند. نویسندگان مختلف مدلهای متفاوتی را در زمینه تصمیم گیری اخلاقی ارائه کرده اند. مدل هانت و ویتل یکی از مدلهای مشهور و غالب است. در حالی که برخی مکاتب پژوهشی بدنبال مدل‌سازی تصمیم‌گیری اخلاقی مصرف‌کننده بوده اند، مکاتب دیگر در جستجوی درک مفهوم هویت مصرف‌کننده از طریق گفتمان‌های مصرف اخلاقی هستند. تعدادی از مطالعات نیز نظریه رفتار برنامه ریزی شده را به عنوان چارچوبی برای بررسی تصمیم گیری اخلاقی مصرف کننده بکار گرفته اند. بیشتر تحقیقات در مورد مصرف اخلاقی در کشورهای مرفه انجام شده است. بهرحال در شمال اروپا، جایی که نگرانی های زیست محیطی برجسته بوده است، جریانی از مطالعات در مورد مصرف حامی محیط زیست انجام شده است. بر طبق نظر محققان، مطالعه مصرف اخلاقی در زمینه کشورهای در حال توسعه از اهمیت و ضرورت زیادی برخوردار است، زیرا اکثر نظریه‌ها در این حوزه‌ها در جوامع توسعه‌یافته غربی تایید شده‌اند و بنابراین از قابلیت تعمیم‌پذیری کمی برای محیط‌های شرقی برخوردارند. تحقیقات آتی بایستی به چهار حوزه مهم بررسی بسترها و زمینه های خرد-فرهنگی، بررسی روایت‌های متنوع مصرف‌کنندگان اخلاقی و اصول اخلاقی مصرف‌کننده در سازه خود-اخلاقی، ردیابی و تعیین عوامل موثر بر پویایی گفتمان های مصرف اخلاقی در طول زمان و مقایسه گفتمان های مصرف اخلاقی متنوع مرتبط با فرهنگ های مختلف بپردازند.

کلیدواژه‌ها

تصمیم‌گیری اخلاقی؛ فرهنگ مصرف اخلاقی؛ مصرف کننده اخلاقی؛ نگرانیهای زیست محیطی

مراجع