بررسی و نقد دیدگاه نافی اشتمال قاعده جری بر مصادیق باطنی آیات قرآن در گذر زمان

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مرداد 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2023.1964279.2910

نویسنده

محمد هادی قهاری کرمانی^*

گروه معارف اسلامی دانشگاه شهیدباهنرکرمان ایران

چکیده

یکی از مهم‌ترین رموز جاودانگی قرآن، تطبیق و سرایت‌دادن مفاد آیات بر مصادیق جدید در گذر زمان است. از این عمل، تحت عنوان «قاعده جری» یا «قاعده جری و تطبیق» یاد می‌شود. دانشمندان علوم قرآنی بر این باورند که مصادیق معنای ظاهری آیات قرآن در بستر زمان، جری و تطبیق به شمار می‌رود؛ اما در مورد این که آیا مصادیق معنای باطنی آیات قرآن در گذر زمان در زمره قاعده جری قرار می‌گیرد؟ اختلاف نظر وجود دارد. برخی صاحب‌نظران بر این باورند که مصادیق باطنی آیات در گذر زمان، جری و تطبیق به شمار نمی‌رود؛ بنابراین بررسی و نقد این دیدگاه بر اساس روایات، اهمیت و ضرورت می‌یابد. از این رو، در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی در صدد یافتن پاسخ این سؤال هستیم که آیا نظریه نافی اشتمال قاعده جری بر مصادیق باطنی آیات قرآن در گذر زمان، مورد تأیید روایات است؟ در این راستا ابتدا این دیدگاه مطرح و سپس با تحلیل روایاتی که به بیان مصداق معنای باطنی آیات در بستر زمان پرداخته و در آنها تصریح شده که این مصادیق، جری به شمار می‌روند، این نظریه نقد گردید و اثبات شد مصادیق باطنی آیات در گذر زمان نیز جری محسوب می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

جری و تطبیق؛ قاعده جری؛ مصداق باطنی آیات قرآن در گذر زمان