بررسی تنوّع دیدگاه‌های نحوی در تفسیر قرآن کریم (مطالعه‌ی موردی: مقوله‌ی‌ پیمان شکنی بنی اسرائیل در سوره بقره)

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مرداد 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2023.1986090.3027

نویسندگان

بهنام فعلی^* ؛ محمدرضا بیگی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی،دانشگاه پیام نور،تهران،ایران

چکیده

یکی از مسائلی که از گذشته تا به امروز مورد توجّه اندیشمندان نحو بوده و دیدگاه‌های مختلفی در مورد آن مطرح شده، مسأله‌ی اعراب است؛ به طور کلّی علم نحو در زبان عربی بیش از هر چیز دیگری با پدیده‌ی اعراب شناخته می‌شود و همین امر آن را از بسیاری از زبان‌های دنیا متمایز می-کند. هر چند که درک قواعد نحوی و اعراب واژگان در بسیاری از مواقع وابسته به ویژگی‌های صرفی آن‌ها است، امّا با این وجود علم نحو و به دنبال آن مقوله‌ی اعراب بیشتر از علم صرف به بحث و بررسی گذاشته می‌شود. برخی از زبان‌شناسان عرب عقیده دارند که اعراب از اهمیت زیادی دارد، امّا برخی دیگر اهمیت چندانی برای آن قائل نیستند و بر این باورند که اعراب تنها برای زیبایی و پشت سر هم بودن حرکت‌های واژگان در جمله به کار می‌رود. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای نوشته شده است و نویسندگان تلاش کرده‌اند تا برخی از واژگان مربوط به مقوله‌ی‌ پیمان شکنی بنی اسرائیل در سوره‌ی بقره که اندیشمندان قدیمی و کنونی نحو در مورد نقش و اعراب آن‌ها اختلاف نظر دارند را با همان دیدگاه‌های مختلف بیان کنند و به تفسیر معنای آیه با تکیه بر دیدگاه مورد نظر بپردازند و در نهایت وجه اعرابی برتر و صحیح‌تر را معرّفی کنند. مهم‌ترین هدف پژهش حاضر آن است که اهمیت مقوله‌ی اعراب در تفسیر صحیح پیمان شکنی بنی اسرائیل در سوره‌ی بقره بیان شود.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم؛ تفسیر؛ نحو؛ اعراب؛ معنا