مروری بر مقالات بین‌المللی پیرامون نقش اخلاق در مسیر پیشرفت حرفه‌ای حسابداران

مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی

مقاله 6، دوره 3، شماره 2، تیر 1402، صفحه 121-142   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا عضدی¹؛ محمود معین الدین^{* 2}؛ نسیم شاه مرادی³

¹دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

²دانشیار، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

³استادیار، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر مروری جامع بر تحقیقات بین‌المللی موجود پیرامون اخلاق در مسیر پیشرفت حرفه‌ای حسابداران می‌باشد.
روش: این مطالعه از نوع پژوهش‌‌های کاربردی علم‌‌سنجی بوده و با استفاده از دو تحلیل هم‌‌رخدادی واژگان و هم‌تألیفی کشورها انجام شده است. جامعه آم اری پژوهش شامل تمام تولیدات علمی حوزه اخلاق در مسیر پیشرفت حرفه‌‌ای حسابداران بوده که از میان آن‌‌ها 608 مقاله که در بازه زمانی 1971- 2022 در پایگاه وب‌‌آوساینس نمایه شده بودند، انتخاب و با استفاده از نرم‌افزار VOSviewer مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.
یافته‌‌ها: نتایج حاصل از هم‌‌رخدادی واژگان و هم‌‌تألیفی کشورها نشان داد که واژه‌‌های «اخلاق»، «عملکرد» و «مدیریت» جزء پرتکرار‌‌ترین واژه‌‌ها در زمینه اخلاق در مسیر پیشرفت حرفه‌ای حسابداران بوده و کشور آمریکا با انتشار 47 مقاله بیشترین همکاری علمی را داشته است. همچنین براساس نتایج هم‌‌رخدادی واژگان و همکاری علمی کشورها مشخص گردید که واژه اخلاق عمدتاً با واژگان «مسئولیت‌پذیری»، «اخلاق تجاری» و «عملکرد» ارتباط داشته است. نقشه هم‌تألیفی کشورها، عدم حضور کشور ایران در بین سایر کشورها را به رخ می‌کشد. کشورهایی مانند بحرین، آذربایجان در این زمینه مراحل اولیه و بلوغ خود را طی می‌کنند.
نتیجه‌‌گیری: با بررسی روند انتشار مقالات می‌‌توان دریافت که تولیدات علمی در حوزه اخلاق در مسیر پیشرفت حرفه‌ای حسابداران سیر صعودی داشته است.
 

کلیدواژه‌ها

اخلاق حرفه‌ای؛ پیشرفت حرفه‌ای؛ حرفه حسابداری؛ علم‌سنجی؛ وب آوساینس

مراجع

ارباب سلیمانی، عباس (1391). آیین رفتار حرفه‌ای. تهران: جامعه حسابداران رسمی ایران.

حسین‌زاده، امیر؛ عبدی، رسول؛ پاک مرام، عسگر رضایی، نادر (1401). الگوی تصمیم‌گیری اخلاقی حسابداری. اخلاق در علوم و فناوری، شماره ۱۷، ص۱80-۱52.

خلیل‌پور، مهدی؛ کامیابی، یحیی؛ نبوی چاشمی، سید علی (1398). تأثیر رویکردهای اخلاقی حسابداران بر کیفیت اطلاعات حسابداری با نقش تعدیل‌کنندگی اندازه و اهرم مالی شرکت. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 11(43)، ص 91-118.‏

رویایی، رمضانعلی؛ بیات، علی (1390). آموزش اخلاق در حسابداری: بررسی تاثیر انگیزش اخلاقی بر روی رفتار اخلاقی. تحقیقات حسابداری، 3(9).

رویایی، رمضانعلی؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ جباری، حسین (1388). تأثیر فرهنگ بر استنباط اخلاقی دانشجویان حسابداری. مدیریت فرهنگی، 3(5)، ص 101-85.

سرلک، نرگس (1387). اخلاق در حسابداری. اخلاق در علوم و فناوری، 3(1-2)، ص71-82.

شاد، ساعد؛ زینالی، مهدی؛ محمدی، احمد؛ بادآورنهندی، یونس (1401). طراحی الگویی برای بهبود اخلاق با تاکید
بر کاهش رفتارهای انحرافی در محیط کار حسابرسی. مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی، 1(4)،
ص 7-34.

فرجی، فریده؛ رئیس‌زاده، آمنه؛ طاوسی، جمال (1392). اخلاق حرفه‌ای، ضرورت حرفه حسابداری. در: گرگان: دومین کنفرانس ملی حسابداری، مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری.

مجتهدزاده، ویدا؛ اثنی عشری، حمیده؛ رباط میلی، مژگان (۱۳۹۳). نقش اخلاق در حسابداری و چالش‌های پیش روی آموزش دانشگاهی. حسابداری، پاسخگویی و منافع جامعه، ۴(۲)، ص۱۵۷-۱۷۹.

میرحسینی، ملیحه؛ معین‌الدین، محمود؛ حیرانی، فروغ؛ حاتمی نسب، سید حسن (1400). واکاوی مؤثرترین شاخص‌های اخلاق حرفه‌ای حسابدار: ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای ارزیابی رفتار ایمن حسابداران. طب کار، 13(1)، ص 62-80.

نمازی، محمد؛ رجب دری، حسین؛ روستامیمندی، اعظم (1396). بررسی تعداد و تحلیل ‌محتوای مقاله‌های مرتبط با اخلاق حرفه‌ای حسابداری در ایران. پیشرفت‌های حسابداری، 9(1)، ص 192-226.

نوبخت، یونس (1398). بررسی تولیدات علمی حوزۀ موضوعی اخلاق در حسابداری. اخلاق در علوم و فناوری، 14(3)، ص 125-132.

Andersen, M.L. & Klamm, B.K. (2018). Haidt’s social intuitionist model: What are the implications for accounting ethics education? , Journal of Accounting Education, Vol. 44, p.35-46.

Bernardi, R.A. & Bean, D.F. (2007). The growth of accounting research in ethics journals: a 45-year study. In: C. Jeffrey (Ed.), Research on professional responsibility and ethics in accounting
(Vol. 11, p. 47–61). Oxford: Elsevier.

Collins, D. (2000). The quest to improve the human condition: The first 1500 articles published in Journal of Business Ethics. Journal of Business Ethics, 26(1), p.1–73.

Goh, C. (2018). Examining fifteen years of ethics research in the Journal of Accountancy: 2002 to 2016. Asian Journal of Accounting and Governance, No.9, p.41-48.‏

Holmes, J.M. (2023). Ethical Leadership: A Phenomenological Study of Administrators' Principles for Ethical Decision-Making. Doctoral Dissertations and Projects.

Hosmer, L.T. (1996). 5 years, 20 issues, 141 articles, and what? Business Ethics Quarterly, 6(3), p.325–358.

Jaijairam, P. (2017). Ethics in accounting. Journal of finance and accountancy, No.23, p.1-13.‏

Johari, N., Mustaffha, N. & Deni, M.I. (2016). Integration of Islamic values in accounting education: accounting academician perspectives. e-Jurnal Penyelidikan dan Inovasi, 3(1), p. 61-83.

Lim, W.M., O'Connor, P., Nair, S., Soleimani, S. & Rasul, T. (2023). A foundational theory of ethical decision-making: The case of marketing professionals. Journal of Business Research, No.158.

Meador, G.P. (2017). Ethical decision-making accounting competencies: practitioners’ perspectives. Ph.D. Thesis, University of Southern Mississippi.

Okpala, K.E. & Mlanga, S. (2021). Ethics education and accountants' moral character development in Nigeria: an evaluation of Rest's hypotheses. African Journal of Accounting, Auditing and Finance, 7(4), p.361-385.‏

Onumah, R.M., Simpson, S.N.Y. & Kwarteng, A. (2021). The effects of ethics education interventions on ethical attitudes of professional accountants: evidence from Ghana. Accounting Education, 30(4), p.413-437.‏

Poje, T. & Zaman Groff, M. (2022). Mapping ethics education in accounting research: A bibliometric analysis. Journal of Business Ethics, 179(2), p.451-472.‏

Sims, R.R. (2003). Ethics and corporate social responsibility: Why giants fall. Greenwood Publishing Group.‏

Smith F.A. (1999). Advanced Financial Reporting for Professionals. New York: Irwin publishers.

Werhane, P.H. & Freeman, R.E. (1999). Business ethics: The state of the art. International Journal of Management Review, 1(1), p. 1–16.