مقایسه اثر حشره‌کشی دو اسانس اکالیپتوس و آویشن بر روی شته سیب زمینی‌(Macrosiphom euphorbiae)

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 55، آذر 1401، صفحه 198-212   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

ابوطالب غفاری¹؛ لعبت تقوی^{* 2}؛ عارف معروف³؛ پرویز مرادی⁴

¹دانشجوی دکتری گروه علوم ومهندسی محیط زیست‌،دانشکده منابع طبیعی ومحیط زیست،واحد علوم وتحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران.ایران

²دانشیار گروه علوم ومهندسی محیط زیست‌،دانشکده منابع طبیعی ومحیط زیست،واحد علوم وتحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران. ایران

³استادیار حشره شناسی مرکز تحقیقات و آموش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، زنجان. ایران

⁴استادیار شناسی مرکز تحقیقات و آموش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، زنجان. ایران

چکیده

مقدمه: اسانس‌های گیاهی به علت سیمت کم، تجزیه سریع و سازگاری با محیط ‌زیست به‌عنوان یک راهبرد جایگزین مناسب برای کنترل آفات شناخته شده اند. در تحقیق حاضر اثر حشره‌کشی دو اسانس گیاهی شامل اکالیپتوس  Eucalyptus globulus، آویشن  Zataria multiflora بر روی‌ شته سیب‌زمینی (Macrosiphom euphorbiae) مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت.
روش‌ها: در این پژوهش اسانس‌های گیاهی با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج گردید. آزمایشهای زیست‌سنجی بر روی حشرات بالغ در غلظت‌های (6000،2000، 10000 ،20000،16000،12000) پی پی ام برای اسانس اکالیپتوس، و برای اسانس آویشن  (8000،4000، 10000 ،24000،20000،15000) پی‌پی‌ام انجام گرفت
یافته ها: با توجه به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پروبیت داده‌ها مقدارLC₅₀  و LC₉₀  برای اسانس اکالیپتوس به ترتیب برابر 4699 ، و 37106 پی پی ام و برای اسانس آویشن این مقدار به ترتیب 11944، و 45620 بدست آمد. نتایج این تحقیق بیانگر آن است اسانس اکالیپتوس دارای سمیت بالاتری نسبت به اسانس آویشن بوده و میزان کشندگی آن نیز بیشتر می‌باشد. در این بررسی بیشترین میزان کشندگی (درصد تلفات) برای اسانس اکالیپتوس در غلظت20000 پی‌پی‌ام برابر با 71/88 درصد، و برای اسانس آویشن در غلظت24000 پی‌پی‌ام برابر با 54/79 درصد ثبت گردید.
نتیجه گیری:با توجه به اینکه  LD₅₀اسانس اکالیپتوس و اسانس آویشن پایین تر از دوزهای مصرفی حشره‌کشهای شیمیایی می باشند و با عنایت به بروز پدیده مقاومت در اثر حشره‌کشهای شیمیایی، به نظر می رسد اسانس گیاهانی مانند اکالیپتوس و آویشن در آینده جایگزین مناسبی برای حشره‌کش‌های شیمیایی در برنامه کنترل آفات باشند.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: شته سیب‌ زمینی؛ اسانس‌های گیاهی؛ میزان کشندگی؛ حشره‌کش ایمیداکلوپراید

مراجع