بررسی تاثیر آموزش مدیریت خشم مبتنی بر بازسازی شناختی بر خستگی روانی، استرس ادراک شده و تنظیم هیجان پرستاران بیمارستان شفای شهر ارومیه

زن و مطالعات خانواده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 مرداد 1402

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jwsf.2023.1985925.1849

نویسندگان

نازیلا آغبلاقی¹؛ علی نقی اقدسی^{* 2}؛ حسین رستمی³؛ احد آهنگر⁴

¹دانشجوی دکتری تخصصی گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. نویسنده مسئول، [e-mail]

³استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

⁴استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مدیریت خشم مبتنی بر بازسازی شناختی بر خستگی روانی، استرس ادراک شده و تنظیم هیجان پرستاران بیمارستان شفای شهر ارومیه انجام شد. جامعة آماری پژوهش را کلیة پرستاران بیمارستان شفای شهر ارومیه تشکیل می‌دهد که از این میان 30 نفر با روش هدفمند انتخاب و در یک گروه آزمایشی و یک گروه کنترل به طور تصادفی جایگزین شدند. انتخاب حجم نمونه به کمک جدول کوهن و براساس توان آزمون صورت گرفت. طرح این تحقیق، نیمه آزمایشی، با پیش-آزمون، پس-آزمون و گروه کنترل می‌باشد. بسته‌ آموزشی شامل تکنیک‌های مدیریت خشم مبتنی بازسازی شناختی می باشد و برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق از  پرسشنامه خستگی روانی یودر (2010)، پرسشنامه هیجانات واتسن، کلارک و تلگن (1988)، مقیاس استرس ادراک شده کوهن و همکاران(1983) استفاده شد. در پژوهش حاضر؛ ابتدا آزمودنی‌ها با روش هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. قبل از اجرای مداخله در هر گروه، سه پرسشنامه به عنوان پیش آزمون روی شرکت کنندگان تمامی گروه ها اجرا شد. پس از آن تکنیک‌های مدیریت خشم مبتنی بازسازی شناختی در گروه آزمایشی آموزش داده شد و در نهایت مجددا همین پرسشنامه ها به عنوان پس آزمون بر روی شرکت کنندگان هر دو گروه آزمایشی اجرا شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار SPSS22 استفاده شد. طبق یافته های تحقیق، میانگین اصلاح شده گروه آزمایش مدیریت خشم در استرس ادراک شده، خستگی روانی و تنظیم هیجان به ترتیب برابر  46/30، 87/6، 88/65 است و میانگین گروه کنترل در این متغیرهای به ترتیب برابر 86/35، 05/11 و 37/59 است و تفاوت میانگین بین این دو گروه در پس آزمون متغیرهای وابسته پژوهش در سطح 01/0 معنی دار است. بنابراین، می‌توان گفت که میانگین گروه آزمایش مدیریت خشم به صورت معنی داری در استرس ادراک شده و خستگی روانی کمتر از میانگین گروه کنترل و در تنظیم هیجان بیشتر از گروه کنترل است. با توجه به این یافته ها فرضیه پژوهش تایید می‌شود و می‌توان گفت که آموزش مدیریت خشم مبتنی بر بازسازی شناختی در استرس ادراک شده و خستگی روانی و افزایش تنظیم هیجان تاثیر دارد.

کلیدواژه‌ها

آموزش گروهی مدیریت خشم مبتنی بر بازسازی شناختی؛ خستگی روانی؛ استرس ادراک شده؛ تنظیم هیجان

مراجع

باباپورخیرالدین، جلیل؛ اسماعیل پور، خلیل و سعیدی دهقانی، سمیه. (1394). نقش کمالگرایی در پیش بینی احساس خستگی شناختی، جسمانی و اجتماعی. مجلة روانشناسی، 74، 163-174.

بخشی پور، عباس و دژکام، محمود. (1384). تحلیل عاملی تاییدی مقیاس عاطفه مثبت و منفی. مجلة روانشناسی، 9(4 پیاپی 36)، 351-365.

رشیدی اصل، حامد؛ کوکلی، معصومه؛ میرخانی، سیدرضا؛ و شاهانی، سمیه. (1399). نقش اجتناب تجربی و دشواری در تنظیم هیجان در پیش بینی رفتارهای آسیب به خود در دختران نوجوان با سابقه فرار از منزل. رویش روان شناسی، 9(11)، 35-44.

زارعی، سلمان. (1399). نقش واسطه ای نشانگان افسردگی و اضطراب در رابطه بین استرس ادراک شده و استفاده آسیب زا از تلفن همراه در بین دانشجویان پرستاری. نشریه آموزش پرستاری، 9(3)، 10-20.

زائری، میثم و محمدی، مسعود. (1396). تاثیر آموزش مهارت مدیریت خشم به شیوه شناختی - رفتاری بر سیستم های فعالساز و بازداری رفتاری. مجله اصول بهداشت روانی، 19(3)، 142-146.

سیرتی، نیر، مسعود؛ کریمی، لیلا؛ خلیلی، ربابه. (۱۳۹۹). میزان استرس ادراک‌شده کارکنان درمانی و غیردرمانی در مواجهه با همه‌گیری بیماری کووید ۱۹. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۲۶ (۳) :۲۹۴-۳۰۵.

ضیاءالدینی، زینب. (1397). نقش شدت خستگی، کیفیت خواب و ابعاد سرسختی شغلی در پیش بینی تنش های روانی پرستاران شاغل در بیمارستان های بندرعباس و حاجی آباد. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 12(12)، 79-88.

Asikhia, O. A. (2014). Effect of cognitive restructuring on the reduction of mathematics anxiety among senior secondary school students in Ogun State, Nigeria. International Journal of Education and Research, 2(2):1–20.

Ayache, S.S., & Chalah, M.A. (2017). Fatigue in multiple sclerosis - Insights into evaluation and management. Neurophysiol Clin, 47(2):139-71

Blaxton, J.M., & Bergeman, C.S. (2017). A process-oriented perspective examining the relationships among daily coping, stress, and affect. Pers and Indiv Differ, 104: 357-361.

Cole, N.N., Nonterah, C.W., Utsey, S.O., & Hook, J.N., Hubbard RR, Opare-Henaku A, Fischer, N.L. (2015). Predictor and moderator effects of ego resilience and mindfulness on the relationship between academic stress and psychological well- being in a sample of Ghanaian college students. J Black Psychol, 41(4): 340-357.

Da Silva, L.A., dos Santos, I., Gomes, A.M., de Souza, M.D., da Cunha, A.L. (2017). Chronic psychiatric client: socio-cognitive reconstruction in the institutional care process/Cliente com enfermidade psiquiatrica cronica: reconstrucao socio-cognitiva no contexto do processo de cuidado institucional/Cliente con enfermedad psiquiatrica cronica: reconstruccion socio-cognitiva en el contexto del proceso de atencion institucional. Enfermagem Uerj, 25(1):128-39.

Dashti, E., Rassouli, M., Khanali Mojen L., Pour hoseingholi, A., Shirinabady Farahani, A., Sarvi, F. (2015). Nurses’ fatigue in neonatal intensive care units and premature infants’ readmissions. Iranian Journal of Nursing Research, 10(2):1-10.

Garnefski, N., Van den Kommer, T., Kraaij, V., Teerds, J., Legerstee, J., Onstein, E. (2002). The relationship between cognitive emotion regulation strategies and emotional problems: Comparison between clinical and a nonclinical sample. Euro J Personal, 16(5):403-20.

Gross, J. J., & Thompson, R. A. (2007). Emotion regulation: Conceptual foundations. In JJ. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation. New York: Guilford Press, 3-24.

Heinen, I., Bullinger, M., Kocalevent, R.D. (2017). Perceived stress in first year medical students - Associations with personal resources and emotional distress. BMC Med Educ, 17(1): 4.

Kranke, D., Weiss, E.L., Gin, J., Der-Martirosian, C., Brown, J.L.C., & Saia, R. (2017). A culture of compassionate bad asses: A qualitative study of combat veterans engaging in peer-led disaster relief and utilizing cognitive restructuring to mitigate mental health stigma. Best Practices in Mental Health: An International Journal, 13(1):20–33.

Kuppili, P.P., Borschmann, R., Upadhyaya, KD., & Thapaliya, S. (2018). Mindfulness based interventions for depression and anxiety in Asian Population: A systematic review. J Psychiatrists' Assoc Nepal, 7(1):10-23.

Lorist, M.M., Klein, M., Nieuwenhuis, S., Jong, R., Mulder, G., Meijman, T.F. (2000). Mental fatigue and task control: planning and preparation. Psychophysiology, 37(5):614-25.

Masa'deh, R., Masadeh, O.M., Momani, A., Jarrah, S., Al Shabatat, S.H., & Alshawabkeh, Gh. A. (2021). The effect of anger management program on perceived stress of healthcare professionals: A quasi-experimental study. Nursing Practice Today, 8(4):303-312

Muecke, S. (2005). Effects of rotating night shifts: Literature review. J Adv Nurs, 50(4):433-9.

Powers, MB., de Kleine, R.A., Smits, J.A.J. (2017). Core Mechanisms of Cognitive Behavioral Therapy for Anxiety and Depression: A Review. Psychiatr Clin North Am, 40(4):611-23.

Smets, E.M., Garssen, B., Bonke, B.D., De Haes, J.C. (1995). The Multidimensional fatigue inventory (MFI) psychometric qualities of an instrument to assess fatigue. J Psychosom Res, 39(3):315-25. PubMed

Van, J.C., Marcora, S., De, K.P., Bailey, S., Meeusen, R., Roelands, B. (2017). The Effects of Mental Fatigue on Physical Performance: A Systematic Review. Sports medicine (Auckland, NZ), 47(8):1569-88

Yun, K., & Yoo, Y-S. (2021). Effects of the Anger Management Program for Nurses. Asian Nursing Research, https://doi.org/10.1016/j.anr.2021.07.004.