بررسی و ارزیابی رویکردها و برنامه های ایجاد شهرهای جدید ایران (نمونه موردی: شهر جدید تیس در استان سیستان و بلوچستان)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مرداد 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

بدیل سنچولی¹؛ مریم کریمیان بستانی^{* 1}؛ معصومه حافظ رضازاده²

¹گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

²استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

در دورههای مختلف تاریخی، در اقصی نقاط دنیا، شهرهایی با اهداف مختلف احداث شدهاند که آنها را میتوان شهرهای جدید نامید. به موازات رشد مناطق شهری، مردم آن مناطق به طور معمول، از شهرِ اصلی به حومه شهر سرریز میشوند که این موضوع زمینه شکلگیری شهرهای جدید را فراهم میکند. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی رویکردها و برنامههای ایجاد شهر جدید تیس در استان سیستان و بلوچستان میباشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش بررسی، توصیفی- تحلیلی و زمینهیابی است که با استفاده از مطالعات کتابخانهای- اسنادی و میدانی به انجام رسیده است. حجم نمونه پژوهش، ۵۰ نفر از متخصصان و کارشناسان دانشگاهی و اجرایی حوزه برنامهریزی شهری و شهرهای جدید را شامل میشود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از تکنیکها و مدلهای ترکیبی و چند معیاره (MCDM, AHP, DIMTEL and FUZZY VIKOR)، استفاده شد. نتایج اهمیت شاخصها در مدل ا. اچ. پی نشان میدهد که معیار (1C)، سرمایهگذاری در سواحل مکران با وزن (0.447) در اولویت قرار دارد. همچنین نتایج مدل دیمتل نشان داد که (5C) در اولویت اول و (6C) در اولویت آخر قرار میگیرد. در نهایت نتایج مدل ویکور فازی نشان داد که از میان معیارهای مورد بررسی مانند مدلهای ا. اچ. پی و دیمتل، معیار (5C) با وزن (0)، در اولویت قرار دارد. نتایج نهایی تلفیق مدلها نشان میدهد که معیار (5C)، سرمایهگذاری در سواحل مکران و معیار (6C)، طراحی شهر نوین و هوشمند برای ایجاد شهر پایدار بیشترین و کمترین اهمیت را دارند.

کلیدواژه‌ها

شهرهای جدید؛ رویکردها؛ استان سیستان و بلوچستان؛ شهر جدید تیس