مطالعه اثر کشندگی تنفسی اسانس 4 گونه مرزه چند ساله بر کنه واروآ و زنبور عسل ایرانی در زنبورستان

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 56، اسفند 1401، صفحه 246-258   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حمید پورخاقان^{* 1}؛ علیرضا جلالی زند²

¹کارشناسی ارشد ،گروه گیاه پزشکی، دانشگاه ازاد اسلامی اصفهان

²استاد ،گروه گیاه پزشکی، دانشگاه ازاد اسلامی اصفهان

چکیده

کنه واروآ یکی از خطرناک­ترین آفات کلنی­های زنبور عسل در سرتاسر جهان محسوب می­شود. امروزه استفاده از ترکیبات طبیعی از قبیل اسانس­های گیاهی به عنوان جایگزین مناسب برای ترکیبات شیمیایی در کنترل آفات مورد توجه قرار  گرفته­اند. هدف این پژوهش بررسی میزان سمیت تدخینی اسانس چهار گونه مرزه چند ساله بر مرگ و میر کنه واروآ و زنبور عسل ایرانی در زنبورستان بود. نتایج آزمون سمیت روی کنه واروآ نشان داد که کنه به ترتیب بیشترین حساسیت را نسبت به اسانس مرزه خوزستانی، مرزه رشینگری، مرزه موتیکا و مرزه بختیاری داشت. مقادیر LC₅₀ محاسبه شده برای اسانس مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری به ترتیب 6/151 و 77/161 پی پی ام برای کنه واروآ و 22/328 و 7/337 پی پی ام برای زنبور عسل بود. تجزیه کیفی اسانس‌ها نشان داد که فراوانترین ترکیب اسانس­ها در هر چهار گونه مرزه خوزستانی، مرزه رشینگری، مرزه بختیاری و مرزه موتیکا کارواکرول بود. مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری به ترتیب با 5/93 و 8/88 درصد بیشترین میزان کارواکرول را داشتند. به طور کلی، اسانس این دو گونه از قابلیت بالایی برای کنترل کنه واروآ برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: اسانس‌های گیاهی؛ اثر کنه کشی؛ کنه واروآ؛ زنبور عسل ایرانی؛ کنترل آفات

مراجع