سناریوهای شکوفایی کلانشهر تهران با رویکرد سیاستگذاری

سیاست گذاری شهری و منطقه ای

دوره 2، شماره 6 - شماره پیاپی 2، مرداد 1402، صفحه 1-19   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرتضی محمدخانی¹؛ زینب کرکه آبادی^{* 2}؛ عباس ارغان³

¹دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

²نویسنده مسئول، دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

³دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

چکیده

چکیده
سیاست‌گذاری شکوفایی شهری یک مسئله مهم در زمینه توسعه و برنامه‌ریزی شهری است. این مسئله به حل و فصل کردن چگونگی ایجاد شهرها و جوامع با شکوفایی، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و تأمین نیازهای فعلی و آینده اشاره دارد. در این راستا، پژوهش حاضر به‌منظور تدوین سناریوهای شکوفایی کلان‌شهر تهران براساس اصول آینده‌پژوهی انجام شده است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی-‌تحلیلی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی است. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان و متخصصین شهری بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی بود. 49 پیشران اولیه در 6 دسته احصاء و شناسایی شده با روش‌های تحلیل اثرات متقابل ساختاری و سناریونویسی در نرم‌افزارهای MICMAC و Senario Wizard پردازش شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد سناریوی طلایی یا شکوفایی بالای کلانشهر تهران زمانی که وضعیت عوامل کیفیت زندگی با روند رو به رشد و ارتقا مواجه بوده و وضعیت عوامل انسجام و برابری اجتماعی در راستای شکوفایی کلانشهر تهران باشند، به وقوع خواهد پیوست. در واقع در این سناریو‌ها عوامل کلیدی بیشتر از حالت بحرانی دارای حالت مطلوب می‌باشند. این گروه از سناریوها از بین 21 سناریوی باور کردنی فقط سناریو اول را شامل می شود و با 100 درصد مطلوبیت نسبت به شرایط دیگر (ایستا و بحرانی) غالب می‌باشد که یک حالت مثبت و امیدوارکننده‌ای را پیش روی شکوفایی شهری کلانشهر تهران نشان می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: شکوفایی؛ شکوفایی شهری؛ تحلیل ساختاری؛ سناریووبزراد؛ کلان‌شهر تهران

مراجع

Abbasi, H. (2022). "Investigation of city prosperity indicators in Khorramabad city." Human Geography Research Quarterly 54(120): 599-615. (in Persian)

Agyeman, J. & Evans, B. (2003). toward just sustainability in urban communities: building equity rights with sustainable solutions, Annals of the American Academy of Political and Social Science, 590, 35-53.

Akbari, M. and E. Aliakbari (2017). "Interpretive-Structural Modeling of the Factors that Affect the Viability of Tehran Metropolis." Journal of Spatial Planning 21(1): 1-31. (in Persian)

Baek, H.Ch., & Park, H.S. (2012). Changes in renovation policies in the era of sustainability. Energy and Buildings, Vol. 47: 485-496.

Batty, M. (2005). Cities and Complexity: Understanding Cities with Cellular Automata, Agent-Based Models, and Fractals. The MIT Press.

Ben Arimah, B (2017). Infrastructure as a Catalyst for the Prosperity of African Cities, Procedia Engineering, 245-266.

Bertolini, M., Braglia, M. & Carmignani, G. (2006). Application of the AHP methodology in making a proposal for a public work contract. International Journal of Project Management, 24:422-30.

Bettencourt, L. M. a., Lobo, J., Helbing, D., K¨uhnert, C., and West, G. B. (2007). Growth, innovation, scaling, and the pace of life in cities. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 104(17):7301–6

Bodin-Buyle Z., and C. Hermant-De Callata (2011), Urban Prosperity and Quality of Life in European cities – Beyond GDP, European Union, Brussels, prepared for UNHabitat as part of EU – UN-Habitat collaboration.

Bonaiuto, M., Fornara, F., Ariccio, S., Cancellieri, U. G., & Rahimi, L. (2015). Perceived residential environment quality indicators (PREQIs) relevance for UN-HABITAT City Prosperity Index (CPI). Habitat International, 45, 53-63.

Burton, E. (2000). The Compact City: Just or Just Compact? A Preliminary Analysis. Urban Studies, 37(11):1969–2006.

McCormick, K., Anderberg, S., Coenen, L., and Neij, L. (2013). Advancing sustainable urban transformation. Journal of Cleaner Production, 50:1–11.

Daneshpour, H., . (2020). "Evaluation of the possibility of situating accessibility index among urban prosperity main indexes (Case Study of Shiraz City)." Human Geography Research Quarterly 52(112): 457-476. (in Persian)

Gharmsirinezhad, S., et al. (2023). "Development the Realization of Sustainable Development Pattern Based on Urban Prosperity Indicators (Case Study: New City of Alishahr)." Geography and Territorial Spatial Arrangement 12(45): 189-203. (in Persian)

Ghorbani, D. R. and S. Noshad (2008). "Smart Growth Strategy in Urban Development, Principles and Approaches." Geography and Development Iranian Journal 6(12): 163- 179. (in Persian)

Habitat, U. N & Word Urban Compaing, (2013). Cities Prosperty Initiative Toolkit.

Habitat, U. N. (2013). State of the world's cities2012/2013 : Prosperity of cities. Routledge.

Habitat, U. N. (2015). Urbanization For Prosperity, 25th Session of the Governing Council 25th Session of the Governing Council, 17 - 23 April, ,Nairobi.

 Habitat, U. N. (2016). The City Prosperity Initiative, United Nations Human Settlements Programme, February, 2016.

Ibrahimzadeh, I., Bareimani, F., & Nasiry, Y. (2004). Slum -dwellers, Solutions and its Special – Civil Abnormalities Case Study: Karimabad Zahedan. Geography and Development, 2(3), 121-146. doi: 10.22111/gdij.2004.3833 (in Persian)

Jackson, Tim. (2009). Prosperity without Growth: Economics for a Finite Planet. London (Earthscan).

Joss, S. (2015). Sustainable cities: Governing for urban innovation. Macmillan International Higher Education.

Korkmaz, C & Balaban, O. (2019). Sustainability of urban regeneration in Turkey: Assessing the performance of the North Ankara Urban Regeneration Project. Habitat International, 95, 1-12.

Mori, K. and Christodoulou, A. (2012). Review of sustainability indices and indicators: Towards a new City Sustainability Index (CSI). Environmental Impact Assessment Review, 32(1):94–106.

Newman, P., & Kenworthy, J. (2015). Cities and sustainability: Overcoming automobile dependence. Routledge.

Sasaki, R. (2014). Urban Prosperity without Growth? Sustainable City Development with Focus on Human Flourishing (Doctoral dissertation).Lund University,

 Statistics Center of Iran (2015): Population and Housing Census of 2016, Tehran. (in Persian)

Stead, D. (2015). What does the quality of governance imply for urban prosperity? Habitat International, 45, 64-69.

UN-Habitat (2013). State of the World’s Cities 2012/2013: Prosperity of Cities. Routledge, New York.

United Nations (2011). Population Division, Department of Economic and Social Affairs of the United Nations. Technical report, Population Division, Department of Economic and Social Affairs of the United Nations.

United Nations Human Settlements Programme. (2013). State of the world's cities 2012/2013: Prosperity of cities. Routledge.

Wong, C. (2015). A framework for ‘City Prosperity Index’: Linking indicators, analysis and policy. Habitat International, 45, 3-9.

Yigitcanlar, T., Dur, F., & Dizdaroglu, D. (2014). Towards prosperous sustainable cities: A multiscalar urban sustainability assessment approach. Habitat International, 45, 36-46.