واکاوی عوامل موثر بر مدیریت بحران در مرحله پاسخ و بازسازی، پس از سانحه آتش‌سوزی (مورد پژوهش: ساختمان پلاسکو)

دو فصل‌نامه فضای زیست

مقاله 12، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، شهریور 1402، صفحه 241-260   

نوع مقاله: مقاله مروری

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22094/lsj.2023.704908

نویسندگان

محسن منوچهری¹؛ امیر حسین گرکانی^{* 2}

¹پژوهشگر ارشد، گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی،پردیس، ایران.

²دانشیار، گروه معماری، واحدپردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران.

چکیده

مدیریت بحران، از عوامل موثر در کاهش میزان خسارات و تلفات انسانی هنگام بروز حوادث است. اگر قبل از وقوع بحران آمادگی لازم کسب شود و افراد از آموزش و تمرین کافی برخوردار باشند و از بحران‌های گذشته نیز تجربه کافی اندوخته باشند، شانس موفقیت بیشتری در اداره بحران وجود دارد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی و تبیین مشکلات و موانع و رعایت عوامل بحران در بعد از بازسازی ساختمان پلاسکو می‌باشد که بازسازی ساختمان پلاسکو با سه عامل (ساختاری، غیرساختاری، مدیریت بحران) بررسی شده است. این پژوهش یک تحقیق کاربردی و توصیفی- تحلیلی می‌باشد. محدوده مورد مطالعه در این پژوهش ساختمان پلاسکو واقع در شهر تهران می‌باشد، که در اثر آتش‌سوزی سال 1395 ه.ش. ساختمان به طور کامل ریزش کرد. جامعه آماری کلیه افرادی می‌باشند که در امر بازسازی منطقه مورد مطالعه نقش داشته‌اند که شامل 15 الی 60 نفر می‌باشند در این پژوهش نمونه‌گیری تا حدی ادامه داده شد که داده‌های به نتیجه رسیده به اشباع برسند و در این تحقیق از 15 نفر شروع کرده و به نتیجه رسیده شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که میانگین نمره از طیف آگاهی از بعد منابع و تجهیزات که 7/9 است که بیشتر از حد متوسط نمره طیف یعنی 6 است که این تفاوت معنا‌دار است. تجزیه‌وتحلیل صورت‌گرفته بر روی میزان دانش افراد از سامانه‌های هشداردهنده نشان داد برنامه‌ریزی و یا سیاست‌گذاری مناسب بازسازی ساختمان پلاسکو از وجود سامانه‌های هشداردهنده از وضعیت مناسبی برخوردار می‌باشد. همچنین یافته‌های آماری نشان داده‌اند که میانگین نمره پاسخگویان از بعد ساز‌و‌کار پاسخگویی 45 است که درنتیجه در بازسازی ساختمان پلاسکو از نحوه پاسخگویی به بحران آتش‌سوزی از وضعیت مناسبی برخوردار خواهد بود. میانگین نمره پاسخگویان از طیف وجود خط مشی و سیاست لازم برای مقابله با آتش‌سوزی32/43 است پس وضعیت برنامه‌ریزی سیاست‌گذاری‌های مناسبی در عامل ساختاری، غیر ساختاری، مدیریت بحران، تشکیلات، سازماندهی، آمادگی، بعد از بازسازی ساختمان پلاسکو صورت گرفته مناسب می‌باشد. آتش‌سوزی همواره از عواملی بوده است که خسارت‌های بسیاری به انسان وارد آورده است.

کلیدواژه‌ها

مدیریت بحران؛ بازسازی ساختمان پلاسکو؛ آتش‌سوزی؛ عامل ساختاری؛ عامل غیر ساختاری

مراجع