بررسی میزان انتشار گازهای گلخانه ای در روش های مختلف تولید برنج در شمال ایران

مجله مهندسی زیست سامانه

دوره 12، شماره 1، خرداد 1402، صفحه 29-38   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

علیرضا توکلی پلرم[1]
برنج یکی از مهمترین گیاهان زراعی است که انرژی مصرفی برای تولید هر تن محصول در آن بالا می­ باشد. پژوهش حاضر جهت بررسی میزان انتشار گازهای گلخان ه­ای حاصل از عملیات ­زراعی مختلف مصرف کننده انرژی در دو سامانه سنتی و مکانیزه برنج در استان گیلان طراحی و اجرا شد. بدین منظور با استفاده از پرسش­نامه و مصاحبه­ حضوری با 40 کشاورز در چهار منطقه مختلف در استان گیلان اقدام به جمع­آوری داده­ های مورد نیاز ماشین ­ها و نهاده ­های مصرفی شامل بذر، کود، سوخت و سموم در دو سامانه سنتی و مکانیزه تولید برنج در استان گیلان گردید. بر مبنای معادل انرژی هر یک از نهاده­ های مصرفی، میزان کل انرژی ­های­ ورودی و خروجی محاسبه گردید و سپس بر اساس میزان انرژی مصرفی کل در هریک از عملیات زراعی، میزان کل گاز­های گلخانه­ ای ناشی از آن­ها، از حاصل­ضرب میزان انرژی مصرفی و ضرایب تولید هر گاز به صورت معادل CO₂ محاسبه شدند. نتایج بررسی نشان داد بین انرژی­های ورودی و خروجی در دو سامانه کشت سنتی و مکانیزه و پتانسیل گرمایش جهانی ناشی از آنها ارتباط مستقیمی وجود دارد. به­طوری که در سامانه مکانیزه با مصرف انرژی ورودی بیشتر و انرژی خروجی کمتر، پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) تقریباً دو برابر سامانه سنتی بود. مقدار کل پتانسیل گرمایش جهانی در سامانه مکانیزه 49/1287 و در سامانه سنتی 9/706 کیلوگرم معادل CO₂ در هکتار بود. همچنین در سامانه مکانیزه، مقدار پتانسیل گرمایش جهانی حاصل از ساخت ماشین­ ها، کاربرد نیتروژن و مصرف سوخت برای عملیات ماشین ­ها به ترتیب بیشترین مقدار کیلوگرم معادل CO₂ در هکتار را به خود اختصاص دادند.
[1] - دانش ­آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی بیوسیستم، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
* نویسنده مسؤول:  [e-mail]

کلیدواژه‌ها

انرژی مصرفی؛ برنج؛ پتانسیل گرمایش جهانی؛ گازهای گلخانه‌ای

مراجع