بررسی دین کوروش هخامنشی، با تحلیل داده‌های تاریخی و اسطوره‌شناختی

فصلنامه تاریخ

مقاله 2، دوره 18، شماره 69، مرداد 1402، صفحه 30-47   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

بهمن انصاری^*

دانشگاه پیام نور، تهران جنوب

چکیده

آگاهی از دین شخصی کوروش بزرگ همواره مورد توجه پژوهشگران تاریخ بوده است. اما به دلیل فقر منابع و عدم اشاره مستقیم به دین کوروش در اسناد تاریخی و منابع باستان‌شناسی، تاکنون پژوهش‌های گوناگون، به نتیجة قطعی و روشنی نرسیده‌اند. اما نکته‌ای که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، استفاده از دو دانش اسطوره‌شناسی و زبان‌شناسی برای روشن شدن این نقطه تاریک از تاریخ است. لذا در انجام این پژوهش، ابتدا این فرضیه مطرح شده است که با بهره‌گیری از اطلاعات موجود در منابع یونانی و رومی، چگونه می‌توانیم به آگاهی از دین شخصی کوروش دست یابیم و سپس این نکته مورد بحث قرار گرفته است که دانش اسطوره‌شناسی با تکیه بر زبان‌شناسی باستانی، چگونه ما را در رسیدن به پاسخی روشن در این بحث، یاری خواهند داد. از همین روی، با علم به مباحث نام‌برده، کوشیده شده است تا با بهره‌گیری از شواهد، داده‌ها و اطلاعات موجود در اسناد تاریخی نگاشته شده توسط مورخان یونان باستان و روم باستان، و سپس تحلیل و واکاوی این داده‌ها و سنجش اطلاعات منابع تاریخی که عمدتا از منابع بیگانه به دست آمده است با اسناد بازمانده از اسطوره‌شناسی باستانی ایرانی و نیم‌نگاهی به زبان‌شناسی، بتوانیم برای نخستین بار به یک پاسخ روشن در این زمینه دست یافته و اطلاعاتی از دین شخصی کوروش هخامنشی به دست آوریم.

کلیدواژه‌ها

کوروش هخامنشی؛ فرهنگ ایران باستان؛ مهرپرستی

مراجع