همراهی فیتوپلاسما Candidatus در درختان میوه هسته دار استان گلستان: گزارش یک مطالعه تشخیصی

گیاهپزشکی کاربردی

دوره 11، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 83-90   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/plant.2023.704984

نویسندگان

محمدرضا زرهون¹؛ سعید نصرالله نژاد^{* 2}؛ الهام محمودی³؛ آتنا زاهدی طبرستانی³

¹دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

²دانشیار، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

³دانشجوی دکتری بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

در بازدید­های بهار، تابستان و پاییز سال­های 1400و 1401 از باغات درختان میوه هسته ­دار استان گلستان، علائم مشکوک به بیماری فیتوپلاسمایی مانند زردی، زوال، قرمز شدن و ریز­برگی مشاهده شد و 28 نمونه از برگ میزبان­های مختلف درختان میوه هسته­ دار جمع‌آوری گردید. از آغاز­گر­های عمومی P1/P7 برای آزمون PCR عمومی و آغاز­گر­های R16F2n/ R16R2 برای آزمون PCR آشیانه‌ای استفاده شد. نمونه‌های آلوده قطعات 1800 جفت‌باز را در PCR عمومی و قطعه 1250 جفت‌باز را در PCR آشیانه‌ای تکثیر کردند که از بین 28 نمونه جمع ­آوری شده، 3 نمونه از درختان هلو دارای باند در ناحیه مد­نظر بودند؛ سپس محصول PCR آشیانه‌ای پس از توالی­ یابی در بانک جهانی ژن با شـماره دسترسی­ های OQ945143 و OP055811 ثبت شدند. همزمان پیوند بر روی گیاه محک پروانش با هدف مخزن ذخیره ژن و مشاهده علائم فیتوپلاسما صورت گرفت. مقایسه توالی‌های به‌دست‌آمده با توالی‌های موجود در سایت NCBI توسط نرم‌افزار بر خط بلاست، بیشترین شباهت را به فیتوپلاسما­های Aster yellows phytoplasma نشان داد و آنالیز فیلوژنتیک توالی مد­نظر با الگوریتم تخمین درست ­نمایی بیشینه در مقایسه با زیر­گروه‌های مختلف فیتوپلاسمای گزارش شده در ایران نیز نتایج حاصل از بلاست را تأیید کرد. همچنین مقایسه نقوش حاصل از RFLP مجازی، مشابه ­ترین الگوی مرجع گروه 16SrI، زیرگروه AD (دسترسی GenBank: DQ286577)، با ضریب شباهت 77/0 را مشخص کرد که این موضوع نـشان داد که ایـن سـویه ممـکن اسـت نـشان­ دهنده یـک گروه جـدید باشـد. نتایج این مطالعه حضور فیتوپلاسما را در درختان هلو استان گلستان برای اولین بار تأییـد نمـوده و نشـان از حـضور گـونه فیـتوپلاسمایی نزدیک به Candidatus phytoplasma asteris در استان گلستان دارد.

کلیدواژه‌ها

فیتوپلاسما؛ آنالیز فیلوژنتیکی؛ درختان میوه هسته‌دار؛ زردی و زوال هلو

مراجع