شناسایی پهنه های مناسب حضور سالمندان در فضای شهری با استفاده از مدل AHP-Fuzzy با تاکید بر روانشناسی محیطی سالمند نگر (نمونه مورد مطالعه منطقه 8 شیراز)

فصلنامه آینده پژوهی شهری

مقاله 1، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 9، مرداد 1402، صفحه 1-31   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/uf.2023.1975277.1074

نویسندگان

احسان امینی¹؛ صادق صیدبیگی^{* 2}؛ جواد ابراهیمی³؛ امیر بخشی⁴

¹دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، مرکز تحقیقات افق های نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

²دانش آموخته دکتری برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد رضوانشهر صدوق، دانشگاه پیام نور، یزد، ایران.

⁴استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

  پیش­بینی­ها برای 40 سال آینده افزایش جمعیت سالمند را بیشتر از سایر گروه­های سنی پیش­بینی می­کند. بنابراین، پیش­بینی می­شود تعداد افراد 60 سال به بالا به عنوان نسبت جمعیت جهان بیش از دو برابر شود از 880 میلیون نفر در سال 2012 به 2 میلیارد نفر تا سال 2050 می­رسد. بیشترین افزایش در طبقه 80 سال به بالا پیش­بینی شده است. تعداد افراد صدساله حتی سریع­تر در حال افزایش است و پیش­بینی می­شود ده برابر شود، از تقریبا 343000 نفر در سال 2012 به 3.2 میلیون نفر تا سال 2050 می­رسد. یکی از گروه­هایی که به بررسی بیشتر در فضای شهری نیازمند هستند گروه سالمندان می­باشند. در واقع حرکت به سمت مناسب­سازی شهر برای سالمندان نوعی حرکت در راستای پایداری شهری می­باشد. بر همین اساس در این تحقیق فضاهای مناسب جهت حضورپذیری سالمندان با رویکرد روانشناسی سالمندنگر با استفاده از مدل AHP-Fuzzy در منطقه 8 شیراز شناسایی شده­اند. روش پژوهش در این تحقیق از نظر نتایج و پیامد پژوهش از نوع بنیادی-راهبردی و از نظر فرایند اجرا؛ کمی و از نظر منطق استدلال از نوع پژوهش­های قیاسی است و همچنین از لحاظ زمانی جزء پژوهش­های مقطعی و از نظر هدف از نوع پژوهش­های تحلیلی است. جامعه آمار شامل سالمندان منطقه 8 که برابر 2477 نفر هستند و حجم نمونه نیز طبق فرمول کوکران 285 نفر است. داده­های مورد استفاده با استفاده از پرسشنامه جمع­آوری و به شبکه فیش نهت اتصال داده شده­اند و برای وزن­دهی از مدل AHP استفاده شده که معیار محیط فیزیکی و ویژگی­های شخصی و اجتماعی بیشترین وزن را به خود اختصاص داده­اند. بعد از اعمال وزن بدست آمده روی نقشه­های فازی شده با با استفاده از توابع پنجگانه فازی رویهم­گذاری لایه­ها انجام شده که با توجه به ارزیابی مدل تابع گاما به عنوان نقشه نهایی جهت شناسایی مکان­های مناسب حضور سالمندان انتخاب شد.

کلیدواژه‌ها

حضور سالمندان؛ فضای شهری؛ مدل AHP-Fuzzy؛ روانشناسی محیطی سالمندنگر؛ منطقه 8 شیراز

مراجع