جداسازی و شناسایی باکتریهای خاکزاد با ارزیابی توان مهار زیستی Fusarium oxysporum در گیاه گوجه فرنگی

دانش زیستی ایران

دوره 18، شماره 1، خرداد 1402، صفحه 75-86   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/zisti.2023.1983549.1159

نویسندگان

مریم صفدریان^{* 1}؛ جمشید رزمجو²

¹شرکت دانش بنیان زیست فرایند نوتریکا، شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان

²گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

مقدمه: باکتری های ریزوسفری محرک رشد، جایگزینی مناسب برای سموم شیمیایی در کنترل بیمارگرها به‎خصوص بیمارگرهای خاکزاد هستند. Fusarium oxysporum یکی از قارچ های مهم بیماریزای پژمردگی گوجه فرنگی است که خسارات جدی به محصولات کشاورزی وارد می کند.
هدف: هدف از این پژوهش، بررسی میزان بازدارندگی از رشد قارچ Fusarium oxysporum با باکتری های جدا شده از خاک در شرایط آزمایشگاه می باشد.
مواد و روش ها: به منظور جداسازی مهارگرهای زیستی، باکتری ها  از لحاظ تولید اکسین، انحلال فسفر، تولید سیدروفور، بازدارندگی رشد قارچ غربال شدند. شناسایی مولکولی جدایه های منتخب توسط تکثیر ژن 16SrDNA انجام شد. بررسی توانایی باکتری ها در کنترل بیمارگر Fusarium oxysporum. در شرایط گلخانه انجام شد.
نتایج: از بین 80 جدایه مورد مطالعه هفت جدایه توانایی تولید اکسین، ده جدایه توانایی انحلال فسفات، شش جدایه توانایی تولید سیدروفور و هفت جدایه توانایی جلوگیری از رشد بیماری‎گر داشتند که از میان آنها جدایه‎های560 و 83 بیشترین میزان تولید اکسین و توانایی حل فسفات و درصد بازدارندگی از رشد قارچ را داشتند. تطابق چندگانه (Multiple alignment) توالی 16SrDNA دو باکتری منتخب، با سایر توالی‎های 16SrDNA موجود در بانک ژنی NCBI نشان داد که جدایه 56 و 83 با 98 و 9/99 درصد شباهت به ترتیب متعلق به Bacillus amyloliquefaciens وBacillus atrophaeus  می‎باشند.
نتیجه گیری: از بین جدایه ها، هفت جدایه در شرایط آزمایشگاه توانایی خوبی در بازدارندگی از رشد F. oxysporum نشان دادند، برای بررسی آزمایش های گلخانه ای انتخاب شدند. در آزمایش های گلخانه ای، هر 5 جدایه به طور معنی داری ((P<0.05)) بیماری را کنترل کردند که بیشترین کنترل کنندگی مربوط به جدایة 56 بود.

کلیدواژه‌ها

باکتری؛ مهارزیستی؛ Bacillus؛ Fusarium oxysporum

مراجع