اثربخشی طرح واره درمانی و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر تحریک پذیری هیجانی در زنان آسیب دیده از پیمان شکنی

پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری

دوره 15، شماره 55، خرداد 1402، صفحه 22-37   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/sbq.2023.705463

نویسندگان

ندا ورقائی^{* 1}؛ قربان فتحی اقدم²؛ مجتبی امیری مجد³؛ لقمان ابراهیمی⁴

¹دانشجوی دکترای مشاوره و راهنمایی، دانشکده علوم انسانی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران

²نویسنده مسئول: استادیار گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران

³دانشیار گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران

⁴دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

چکیده

چکیده
همسرگزینی و پیمان زناشویی هر دو نشانه پختگی و پیشرفت شخصی هستند یکی از چالش هایی که
بسیاری از زوج ها با آن روبرو هستند فریب کاری در رابطه است و بزرگ ترین عمل فریبکارانه بین زوج
رویارویی باخیانت است. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی طرح واره درمانی و درمان مبتنی بر تعهد
و پذیرش بر تحریک پذیری هیجانی در زنان آسیب دیده از پیمان شکنی بود. روش این پژوهش نیمه
آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری زنان آسیب دیده از -
پیمان شکنی مراجعه کننده به کیلینک های مشاوره تحت نظر دادگستری شهر زنجان ) 1400 - 1399 )
بود و از بین آن ها 45 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند بر اساس ملاک های ورود انتخاب شدند و
به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش ) 15 نفر( و یک گروه کنترل ) 15 نفر( جای گرفتند. پروتکل
هشت جلسه ای طرح واره درمانی و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر روی گروه آزمایش انجام گردید
هر سه گروه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون مقیاس تحریک پذیری هیجانی )بری تویت، 1987 ( را
تکمیل کردند. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که هر دو درمان باعث کاهش معنادار
میانگین نمرات پس آزمون تحریک پذیری هیجانی درگروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است.
سطح معنی داری کمتر از مقدار مفروض 05 / 0 است که نشان از اثربخشی طرح واره درمانی و درمان
مبتنی بر تعهد و پذیرش بر تحریک پذیری هیجانی دارد ) 05 / 0 > p (. بر اساس یافته های پژوهش و با
توجه به کارایی و اثربخشی درمان طرح واره و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش، این رویکرد می تواند
درزمینة کاهش تحریک پذیری هیجانی در زنان آسیب دیده از پیمان شکنی مؤثر باشد بنابراین درکنار
سایر رویکردهای درمانی موجود گزینه مناسبی، برای استفاده مشاوران و درمانگران خانواده است.

کلیدواژه‌ها

کلیدواژه ها: طرح واره؛ درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش؛ تحریک پذیری هیجانی؛ پیمان شکنی

مراجع

منابع
پاول ر.پلوسو. مداخلات درمانی برای بحران های زناشویی. ترجمه پریوش وکیلی و احمد خالقی، 1395 ،
تهران: ارجمند.
پور آزاد، شهرزاد. رئیسی، فاطمه. طهرانی زاده، مریم. اثربخشی طرح واره درمانی بر سطح تاب آوری زنان
خواستار طلاق در شهر تهران، رویش روانشناسی، سال 9 ، شماره 11 ، شماره پیایی 56 ، بهمن
1399 .
تقی یار، زهرا. پهلوان زاده، فرشاد. سماوی، سید عبدالوهاب.) 1395 ( اثربخشی طرح واره درمانی بر
سرخوردگی زناشویی زنان متأهل، زن و مطالعات خانواده، سال نهم، شماره 34 ، زمستان 1395 ،
صفحه 63 - 49 .
دان؛ دیوید لاسترمن. آسیب شناسی وفاداری در زندگی زناشویی، ترجمه بنقشه فرزین رلدف سعیده
زنوزیان و سارا واجب منفرد، 1390 ، تهران: دانژه.
درک راجر؛ سازگاری با تغییرات زندگی )مهارت های عملی برای مقابله با فشار روانی(، ترجمه دکتر
بهمن نجاریان و دکتر ایران داودی، 1388 ، تهران: آرین.
سرمد، زهره، حجازی، الهه و عباس بازرگان ) 1390 (. روش تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات
آگه.
سلطان الکتابی، مرضیه ) 1393 (. مقایسه دیدگاه های طرح واره درمانی، روان پویایی و آزادی درمانی.
فصلنامه تازه های رواندرمانی، 72 : 88 - 74 .
فیلیپ اچ.برنشتاین، مارسی تی. برنشتاین زناشویی درمانی. ترجمه حسن عابدی نایینی و غلامرضا
منشئی، 1380 ، تهران: رشد.
لطافتی بریس، ر.، قمری کیوی، ح.، کیانی، الف.، شیخ السلامی، علی.) 1400 (. مقایسه اثربخشی درمان
مبتنی بر ذهنیت های طرح واره ای و درمان هیجان مدار بر سبک های حل تعارض همسران تازه
ازدواج کرده دارای تعارض، نشریه رویش روان شناسی، 9 ( 10 ،) 194 - 189 .
ملک عسگر؛ سعاده، مظاهری؛ محمدعلی، فتی؛لادن، موتابی؛ فرشته و محمود حیدری، دیدگاه طرح واره
درمانگران نسبت به نقش مؤلفه های طرح واره ای در سبب شناسی خیانت زناشویی: یک مطالعه
کیفی. فصلنامه خانواده پژوهی، سال شانزدهم، شماره 62 ، تابستان 1399 ، صفحات 216 / 199 .
وحدانی، م.، خلری، م.، محمد پور، ع.، فرح بخش ک.) 1399 (. پیش بینی دل زدگی زناشویی بر اساس
ابزار گری هیجانی، تحمل پریشانی و الگوهای ارتباطی. نشریه رویش روانشناسی، 9 ( 10 ،) 58 - 47 .
یانگ، جفری؛ کلوسکو، ژانت و ویشار، مارجوی.) 2012 ( طرح واره درمانی )راهنمای کاربردی برای
متخصصین بالینی(. ترجمه حسن حمید پور و زهرا اندوز، 1391 ، تهران: ارجمند.
36 / اثربخشی طرح واره درمانی و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر تحریک پذیری هیجانی…
Apostu, I. (2016). The Two Dimensions of Infidelity. Postmodern Openings, 7(2), 167 -178
Epestin, N. B., & Baucom, D. H. (2002), Enhanaced cognitive behavioral therapy couples-Acomextual approachWashington, American Psychological association, 12(4), 1325-1338.
Dattilio, F. M., Birashk, B.(2007), CBT in Couples ( case study: part1), Advances in Cognitive Science, 2 (8), 28-81, (In Persian).
Omarzu J, Miller AN, Schultz C, Timmerman A. Motivations and emotional consequences related to engagain in extramarital relationship. Int Sex Health 2012., 24(2): 154-62.
Beown EM. Patterns of infidelity and their treatment. New York, NY: Psychology Press: 2001.
Whisman, M. A., Dixon, A. E., & Johnson, B. (1997). Therapistis perspectives of couple problems and treatment issues in couple therapy. Jornal of Family Psychology, 11, 361-366.
Bmithwaite, V.A. (1987). The sale of emotional arousability: Bridging the gap between the neuroticism construct and its measurement. Psychological Medicine, 17, 217-225.
Treas, J. (2003). Infidelity. In Ponzetti, J. J., Jr. (Ed), The international encyclopedia of marriage and family relationships (2 nd ed., pp. 895-901). New York: Macmillan Refernce.
Vreeswijk, M., Broersen, J., & Nadort, M. (2015). The Wiley-Blackwell handbook of schema therapy: Theory, research and practice. New Jersey: John Wiley & Sons.
Simeone‐DiFrancesco, C., Roediger, E., & Stevens, B. A. (2015). Approaching Schema Therapy for Couples. Schema Therapy with Couples: A Practitioner's Guide to Healing Relationships, London: Sage Publication.
Modarresi, F., Zahedian, H. & Hashemi Mohammad Abad, S. N. (2013). The Rate of Marital Fidelity and Quality of Love in Divorce Applicant with and without Marital Infidelity Precedent. Armaghane Danesh, 19(1), 78-88 [in Persian].