چالش های مشارکت ایران در ابر پروژه جدید جاده راه ابریشم

فصلنامه مطالعات سیاسی

دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 57، آذر 1401، صفحه 161-184   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فاطمه خواجوی¹؛ حسین ابوالفضلی^{* 2}؛ فاطمه سلیمانی پورلک³؛ علی صالحی فارسانی⁴

¹دانشجوی دکتری

²عضوهیات علمی

³علوم انسانی، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد، چالوس، ایران

⁴استادیار علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.

چکیده

ابرپروژه جدید راه ابریشم یا طرح کمربند و راه جدید ابزاری در طرح ایجاد همکاری منطقه ای، ایجاد انعطاف سیاسی؛ بهبود رشد اقتصادی، پیشنهاد تنوع سازی تجارت و سرمایه گذاری در حمل ونقل، بخشهای معدن و انرژی هستند. کمربند و راه جدید، شرایطی مطلوب برای ایران است که در این میان کریدور شرق - غرب اهمیت ویژه ای دارد. ایران در راستای تکمیل و گسترش راه های ارتباطی خود با کشورهای منطقه، طرح هایی را در دست اجرا دارد. ایران می تواند به دلایل مختلف از جمله موقعیت ممتاز جغرافیایی جایگاه خاصی در این طرح داشته باشد. اما این ظرفیت خود به شدت تحت تأثیر محدودیت ها و موانعی قرار دارد که سیاست خارجی ایران را دچار چالش می کند و حتی آثار مثبت ناشی از وابستگی متقابل را به مقوله ای پیچیده تبدیل می سازد. در این راستا پرسش اصلی مقاله این است که چه چالش هایی ورود ایران به طرح کمربند و راه را با مانع مواجه می سازد چه چالشی بر سر تحقق کمربند و راه جدید وجود دارد؟ در پاسخ به سوال فوق فرضیه این گونه مطرح می‏شود که مطابق نظریه چالش و موانع مشارکت، عدم وجود اقتصادهای مکمل، عدم وجود ارزش‌های فرهنگی، قومی و سیاسی متضاد، شکاف‏های مذهبی و رقابت و اختلافات در میان کشورهای عضو، تسلط گفتمان امنیتی و رقابت‌های قدرت‏های فرامنطقه‏ای، مهم‌ترین چالش تحقق این پروژه اقتصادی می‏باشند. روش پژوهش حاضر نظری و تحلیل‏محور است.

کلیدواژه‌ها

ایران؛ چین؛ کمربنده و راه؛ جاده ابریشم جدید؛ آمریکا

مراجع