رابطه هنر موسیقی و اراده از نظر شوپنهاور

اندیشه های فلسفی و کلامی

مقاله 3، دوره 3، شماره 5، مرداد 1402، صفحه 69-90   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی حاجی موسائی¹؛ مریم بختیاریان^{* 2}؛ شهلا اسلامی³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه غرب دانشکده حقوق ، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات تهران

²استادیار گروه فلسفه غرب دانشکده حقوق ، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات تهران

³استادیار گروه فلسفه غرب دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

   هنر، یکی از بارزترین جلوه­های اسرارآمیز فرهنگ و تمدّن انسانی است که همواره بر حیات انسانی سایه افکنده ­است. در فلسفۀ­ شوپنهاور نیز هنر بسان جزئی از اجزاء این نظام، در بطن آن مطرح شده و جزء لاینفک نظام فلسفی اوست. پژوهش حاضر به روش کتابخانه­ای و تحلیل محتوایی در صدد بررسی جایگاه هنر موسیقی در نظام فلسفی شوپنهاور می­باشد. جهت رسیدن به این مطلوب، کلّ مقولۀ­ هنر از دیدگاه این فیلسوف، بررسی شده است. نتیجۀ­ مطالعات نشان­داد که در فلسفۀ شوپنهاور دیگر «هنر برای هنر» مطرح نیست، بلکه وظیفه­اش، حل مسألۀ وجود است و به­عنوان دستاویز و مفرّی است برای نجات انسان از سلطۀ اراده به زندگی. شوپنهاور، معتقد است موسیقی جایگاهی مکانی و توهّمی ندارد. از این­رو، ما را با نوعی واقعیّتِ عمیقِ خارج از مکان آشنا می­سازد و نسبت به سایر هنرها، قدرت بیشتری در بالا بردن ما از این عالم نفسانی دارد. او موسیقی را برترین هنرها و معماری را پست­ترین آن­ها لحاظ­می­کند. زیرا، موسیقی نه تنها به ایده­ها نزدیک است، بلکه خودِ اراده است و معماری چون دورترین جایگاه را به ایده­ها دارد، پست­ترین هنرهاست.
 

کلیدواژه‌ها

فلسفه؛ ­ شوپنهاور؛ اراده؛ هنر؛ موسیقی