شرح حال سید بهاءالدّین مستوفی گنجینه ای جای مانده در تاریخ ادبیات

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

دوره 15، شماره 58، دی 1402، صفحه 566-577   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2021.1871575.1454

نویسندگان

شیوا ده بزرگی¹؛ علی محمد موذنی^{* 2}؛ ثوراله نوروزی داودخانی³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران.

²استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

سیّد بهاءالدّین ­­­­­مستوفی شاعر جای مانده ­­ای است که در کتاب­ های تاریخ ادبیات به وی اندک اشاره ­ای نشده است. تنها نام وی را در برخی از تذکره ­هایی که اینک چون گنج که در ویرانه ­ای پیدا شود می ­توان یافت. با آن که وی در علوم مختلف چون: ریاضیّات،‌ رمل و اعداد، فنون شاعری و در دانستن نوشته­ های یونانی،‌ سُریانی و عبـری و از خطوط نستعلیق و شکسته و نسخ آگاه و در شناخت جواهر شعری «علم عروض» و در سرودن انواع قالب­ های ادبی اشراف داشته است، ‌اما جای تأسّف است که به وی اندک توجّهی نگردیده است وتا کنون تحقیقاتی در زمینۀ این شاعر بزرگ انجام نگرفته است. از وی غزلیّات، ‌قصاید و قطعه­ های فـراوان در دست می­ باشد که نشانۀ تفکّر عارفانه و زاهدانۀ اوست. محتوای اشعار وی بیشتر در مدح و منقبت ائمّۀ اطهار (ع) و مولای متّقیان علی (ع) می­باشد. در این مقاله، علاوه بر آنچه که برای بهاءالدّین بسیار دارای اهمیّت بوده است، بــه علومی که ایشان به آن آگاه، به خصوص صناعات ادبی همراه با اشعار مربوط که یکی از موضوعات بسیار مهم در علم زبان و ادبیّات فارسی می­باشد نیز اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها

سیّد بهاءالدّین؛ عارف؛ عشق؛ ‌ مدح و منقبـت و حروف ابجد

مراجع

کتاب‌ها قرآن کریم‌‌، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای‌‌، دارا لتفسیر‌. ابن سینا‌، حسین بن عبدالله (1392) اشارات و تنبیهات‌‌، نگارش دکتر حسن ملکشاهی‌‌، جلد1‌‌، تهران: انتشارات سروش‌. بزرگر‌‌، مهران (1383) آشنایی با مبانی عرفان و تصوف‌‌، رشت: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت‌‌. تدیّن‌‌، عطاالله (1388) جلوه‌های متصوّف و عرفان درایران و جهان‌‌، تهران: نتشارات تهران‌. حافظ‌‌، شمس‌الدین محمد (1386) دیوان کامل و جامع هدیه حافظ‌‌، نگارش دکتر عباس عطاری کرمانی‌‌، تهران: انتشارات آسیم‌. سجّادی‌‌، ضیاءالدّین (1388) مقدّمه‌ای بر مبانی عرفان و تصوّف‌‌، تهران: انتشارات سمت‌. فسائی‌‌، میرزاحسن (1388) فارسنامۀ ناصری‌‌، تهران: انتشارات امیرکبیر‌. مستوفی‌‌، سیّدرضی (1385) دیوان سید بهاءالدین مستوفی المماک‌‌، تصحیح دکتر منصور رستگار فسایی‌‌، شیراز: انتشارات دریای نور‌.