ارائه مدل ارتقای سلامت روان اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 64، شهریور 1402، صفحه 295-326   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

داود انصاری شیخ محله¹؛ رضا سورانی یانچشمه^{* 2}؛ بابک نصیری فرقانی³

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران .

³استادیار مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: یکی ازمهمترین و اساسی ترین مسائل جهان امروز مسئله بهداشت و سلامت انسان است. سلامت روان یا بهداشت روانی علاوه براینکه هدف هرجامعه ای است بلکه معیاری برای سلامت تک تک افراد آن جامعه نیز محسوب میگردد. بر این اساس پژوهش حاضر به ارائه مدل ارتقای سلامت روان اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران می پردازد.
روش: روش پژوهش حاضر آمیخته اکتشافی است و دارای رویکرد کیفی و کمی می باشد. جامعه آماری در بخش کیفی 10 نفر از صاحبنظران و اندیشمندان و آگاهان در حوزه تعلیم و تربیت در آموزش  عالی و مدیریت آموزشی و سلامت روان  بودند و  در بخش کمی این پژوهش 334 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران در سال تحصیلی  99-1398 به روش تصادفی ساده نمونه گیری شدند. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاری یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که پایایی بدست آمده از پرسشنامه در حد مطلوبی (82/0) گزارش شد. داده های بدست آمده در بخش مصاحبه نیمه ساختار یافته با استفاده از روش کد گذاری در محیط نرم افزاری MaxQDA مورد آنالیز قرار گرفت و پس از آن داده های پرسشنامه جهت ارائه مدل در به روش معادلات ساختاری و با نرم افزار smart PLS بررسی شد.
یافته ها: یافته های کدگذاری شده نشان داد 6 مؤلفه اصلی (منش اخلاقی، کیفیت زندگی، استقلال، تسلط بر محیط، احساس مثبت و بهره وری)، 3 مولفه میانجی (رضایت شغلی، پذیرش خود و تعامل با محیط) و 2 مولفه تعدیلگر (مدیریت ذهنی و سلامت هیجانی) شناسایی شدند. رتبه بندی نتایج تحلیل مسیر نشان داد که رضایت شغلی با تاثیر 567/0 مهمترین عوامل در ارتقای سلامت روان بوده است.
نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد بیشتر عوامل ارتقای سلامت روان مبتنی بر محیط و حالات روانشناختی فرد است. فقدان اطلاعات در مورد مداخلاتی که برای اعضا هیات علمی انجام می شود وجود دارد. نتایج نشان داد سیاست‌هایی که با موفقیت سلامت روانی اعضاء هیات علمی را ارتقاء می‌دهند شامل مشارکت در تصمیم‌گیری می‌شود و فرصت‌هایی را برای افزایش دانش از سلامت و رفاه روانی فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

سلامت روان؛ بهداشت روان؛ ارتقا سلامت

مراجع

جلالیان، نجمه. برجعلی، محمود. گرامی پور، مسعود. (1395). نقش واسطه ای سلامت روان در رابطه میان باورهای مذهبی و سلامت سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه های دولتی شهر تهران)، فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 7 (3): 148-129.

حسین زاده، علی اصغر. سپاه منصور، مژگان. (1390). رابطه حمایت اجتماعی و عزت نفس با سبک های هویت دانشجویان، پژوهش های روان شناسی اجتماعی، 1(1): 74-88.

سجادی فر، محمد. احمدی، عباس. (1397). بررسی تاثیر سلامت جسمی و روانی کارکنان بر عملکرد فردی و سازمانی، رویکردهای پژوهشی نو در علوم مدیریت، 2 (1): 40-27.

سلیمی، مهتاب. قالوجه، ام البنین. (1399). نقش فرهنگ سازمانی در سلامت روان کارکنان، رویکردهای پژوهشی نو در علوم مدیریت، 5 (1): 67-54.

شهاوند، فرهاد. (1399). باورهای فراشناختی و سلامت روان در معلمان زن، پیشرفت های نوین در روانشناسی- علوم تربیتی در آموزش و پرورش، 3 (4): 94-85.

فولادی زاده، مجتبی. حاج علیزاده، کبری. (1395). بررسی نقش هیجان بر سلامت روان انسان، نخستین همایش جامع بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و علوم اجتماعی، تهران.

قادری، مصعب. شمسی، افضل. (1394). همبستگی بین هوش هیجانی و سلامت روان در دانشجویان شهر جیرفت، مدیریت ارتقای سلامت، 5 (1): 62-72.

قدم پور، عزت الله. (1394). بررسی رابطه بین عوامل سازمانی با سلامت روانی کارکنان سازمان های دولتی استان لرستان، یافته، 17(3): 95-105.

کریمیان صیقلانی، علی. اکبری، بهمن. (1399). تدوین الگوی سلامت روانی بر مبنای سازه های روان شناختی مثبت نگر، روانشناسی دین و اسلام، 13 (1): 91-73.

مبینی دهکردی، علی. (1393). فراترکیب مدل‌های نوآوری اجتماعی، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 7 (3): 101- 138.

محمودآبادی، زینب. روشنفکر، پیام. دلارام، علی. (1395). راهنمای مقدماتی اقدامات اجتماع محور ارتقاء سلامت روان، تهران: پیمان دانش.

معینی، بابک. رضاپورشاهکلایی، فروزان. تاپاک، لیلی. (1399). رابطه شادکامی و سلامت روان با سرمایه اجتماعی در کارکنان حوزه سلامت، آموزش و سلامت جامعه، 7(2): 119-125.

نبوی، صادق. سهرابی، فرامرز. افروز، غلامعلی. دلاور، علی. حسینیان، سیمین. (1396). رابطه خودکارآمدی با سلامت روان در معلمان: نقش واسطه ای حمایت اجتماعی ادراک شده، پژوهش در سلامت روانشناختی، 11(2): 50-69.

نجفلو، ربابه. کمالی، نقی. مجتبی زاده، محمد. (1396). بررسی رابطه سلامت روان و ارتباطات اثربخش با بهره وری نیروی انسانی از دیدگاه مدیران مقطع ابتدایی، پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی، 4(2): 85-105.

نیازی، محسن. حسینی زاده آرانی، سیدسعید. یعقوبی، فاطمه. سخایی، ایوب. امیری دشتی، سیده مهدیه. (1398). دین و سلامت؛ فراتحلیلی بر مطالعات و پژوهش های دین داری و سلامت روان در ایران (مورد مطالعه: پژوهش های انجام شده در دهه 80 و نیمه اول دهه 90)، روانشناسی سلامت، 8 (1): 168-193.

Aminian, L. (2015). Study the Relationship Between the Dimensions of Emotional Quotient with Mental Health of Students, Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 5(S2): 801-805.

Giamos D, Lee A, Suleiman A, Stuart H, Chen SH (2017). Understanding Campus Culture and Student Coping Strategies for Mental Health Issues in Five Canadian Colleges and Universities, Canadian Journal of Higher Education, 47(3): 120-135.

Hamburg, B. A., & Varenhorst, B. B. (2019). Peer counseling in the secondary schools: a community mental health project for youth, American Journal of Orthopsychiatry, 42(4): 566.

Kadkhodae V, Hajianfar H (2013). The study of the role of morality on mental health in the community from the perspective of Nahjolbaghah, Health system research, 9(3): 258-243.

 

Kerg, T., Cicardi, M., Farkas, H., Bork, K., Longhurst, H. J., Zuraw, B., & Xiang, Z. Y. (2010). International consensus algorithm for the diagnosis, therapy and management of hereditary angioedema. Allergy, Asthma & Clinical Immunology, 6(1):1-13.

Motahari, J (2006). The Role of Values in Mental Health, The Keyhan Newspaper, 18614(7): 7.

Moreira-Almeida A, Lotufoneto F, Koenig H (2006). Religiousness and Mental Health: a review, Center for the Study of Religious and Spiritual Problems, Department of Psychiatry, Universidade de São Paulo (USP), São Paulo (SP), Brazil, 119-131.

Park, H., & Hill, R.B. (2017).  Development and Validation of a Short Form of the Occupational Work Ethic Inventory, Journal of Career and Technical Education, 32(1): 9-28.

Persson, P., & Rossin-Slater, M. (2018). Family ruptures, stress, and the mental health of the next generation, American Economic Review, 108(4-5):1214–52.

Stavrova O, Fetchenhauer D, Schlosser T. (2012). Why are religious people happy? The effect of the social norm of religiosity across countries, Social Science: 3, 132-149.

Taghvaeyazdi M (2016). The relationship between professional ethics with mental health and organizational citizenship behavior of employees, Educational management research, 7(4): 66-51.

Taghreed M, Almannie MA (2015). Achieving Competitive Advantage in Human Resource Management in General School District of Riyadh in Saudi Arabia, Journal of Education and Practice, 6(23): 1-10.

Thalmayer, A. G. (2018). Personality and mental health treatment: Traits as predictors of presentation, usage, and outcome, Psychological Assessment, 30(7): 967.