بررسی و ارزیابی نقش فضاهای شهری در ایجاد حس نشاط و شادی‌آفرینی شهروندان(مطالعه موردی: میدان گنجعلی‌خان شهر کرمان)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 59، شهریور 1402، صفحه 59-77   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

حسین غضنفرپور^{* 1}؛ مجتبی سلیمانی دامنه²؛ مرضیه صداقت کیش³؛ فرشته صفرزاده⁴

¹استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

³دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

⁴دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی نقش میدان گنجعلی‌خان شهر کرمان در ایجاد حس نشاط شهروندان می‌باشد. شیوه گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و پیمایش میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندانی می‌باشد که جهت گذراندن اوقات فراغت به میدان گنجعلی‌خان مراجعه کرده‌اند. در این راستا محقق در طول یک هفته مجموعاً 140 پرسش‌نامه را تکمیل کرد. همچنین متخصصین، که با استفاده از تکنیک دلفی 25 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های مقایسه میانگین وضعیت موجود و ایده‌آل و رگرسیون گام به گام و همچنین جهت ضریب اهمیت معیارها از تکنیک SWARA، استفاده شده‌است. مقایسه وضعیت موجود و ایده‌آل در شاخص‌های حس نشاط و شادی-آفرینی میدان گنجعلی‌خان نشان می‌دهد که میدان گنجعلی‌خان شهر کرمان به لحاظ شادی آفرینی در وضعیت مطلوب‌ قرار ندارند. به عبارتی میزان میانگین تمامی شاخص‌ها از حد مبنا (3) پایین‌تر است. نتایج مدل رگرسیون گام به گام نشان می‌دهد شاخص عاطفی با ضریب بتا 0/517 بیشترین تأثیر و شاخص امنیتی با ضریب بتا 0/287 کمترین تأثیر را شادی‌آفرینی میدان گنجعلی‌خان شهر کرمان داشته است. نتایج مدل SWARA حاکی از آن است از بین شاخص‌های مؤثر بر شادی‌آفرینی میدان گنجعلی‌خان شهر کرمان، شاخص امنیتی با وزن نهائی 0/339 در رتبه اول، شاخص اجتماعی با وزن 0/271 در رتبه دوم، شاخص فضایی کالبدی با وزن 0/217 در رتبه سوم و نهایتاً شاخص عاطفی با وزن نهایی 0/174 در رتبه چهارم قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

فضاهای شهری؛ شادی آفرینی؛ میدان گنجعلی خان؛ شهر کرمان

مراجع

References

Card, N. A. (2011). Applied Meta-Analysis for Social Science Reseavch New York Guilford Publications.

Ghaffari, Gh., & Shirali, E. (2016). Investigating the Status of Social Joy among Citizens and Its Relation to Social Security (Case Study: Tehran Youth 18-29), Social Security Studies, No. 45, 33-57 . (In persian)

Helliwell, J., Layard, R., and Sachs, J. (2016). World Happiness Report, New York: Sustainable Development Solutions Network.

Hatami, Y. (2019). A street called Shad, a point to reach the city of Shad, Haft Hesar Environmental Studies, Year 9, Number 33, pp. 125-140. (In persian)

Izi, E.S., & Agahi, M. (2016), Relationship between Social Security and Trust and Social Happiness (Case Study of Bojnourd County), North Khorasan Law Journal, FA Applied Research Office. North Khorasan, Third Year, No. 11, 77- 104.

Jin, T. (2019). Concept of happy city: The smart cities of the future. SSRN Electronic Journal, 1-7. doi: 10.2139/ssrn.3314531

Kia, A. A., & Amiri, R. (2012). Survey of social vitality and its related factors among citizens of 15-64 years old in Ahvaz city, Journal of Welfare Planning and Social Development, No. 15, 138-174 . (In persian)

Khatibi, A. (2017). The Sociological Explanation of Neighborhood Interaction and Its Impact on Citizens' Social Feelings in Hamadan City, Urban Sociological Studies, Seventh Year, No. 22, 134-107. (In persian)

Lancée, S., Burger, M., & Veenhoven, R. (2018). Commuting and happiness: what ways feel best for what kinds of people? In Quality of Life and Daily Travel (pp. 73-93). Springer, Cham.

McCaber, k., Bare, M., Thomas, J.K., & Lea, A. (2011). Promoting happiness and life satisfaction in school children. Canadian, journal of school psychology, 26 (3), pp. 177-192.

Qara Daghi, R., Aghamohammadi, A., & Haji Asghari, S. Y. (2021). Identification and prioritization of effective factors in achieving a happy city: the case study of East Azarbaijan Province, Urban Management, Volume 13, Number 48, pp. 69-84. (In persian)

Rezaei, F., Zolghyas, M., & Rezaei, M. (2016). Pedestrians, Factors for Creating a Happy City, Third International Conference on Recent Innovations in Civil Engineering, Architecture and Urban Planning, pp. 9–9. (In persian)

Reza Ali, M., Nazari, W. A., Gholami, M., & Samadia, M. (2021). investigation of the factors influencing the creation of a happy city, case example: Hamedan city, Space Geographic Survey, No. 39, pp. (In persian)

Samavati, S., Ranjbar, E., & Weijs-Perrée, M. (2020). Cultural Events and Citizen›s Happiness. In International Society for Quality-of-Life Studies (ISQOLS) 2020. (In persian)

Samavati, S. & Desmet, P.M.A. (2022). Happy Public Spaces: A Guide with 20 Ingredients to Design for Urban Happiness. Delft: Delft University of Technology. ISBN 978-94-6384-290. (In persian)

Safavi Moghaddam, S. M., Dokht Bahmani, N., & Khorasani, M. (2015). A Study of Child-Friendly City and Children's Happiness in Mashhad, Social Sciences, Vol. 12, No. 25, 166-143. (In persian)

Samavati, S. (2022). Recognizing the concept of a happy city based on global experiences and documents, Space Research Quarterly, year 6, number 2, pp. 5-17. (In persian)

Sajjad Mahabadi, N.., Mokhtarzadeh, S. (2022). Analysis and evaluation of Shad Shahr in the new city of Fouladshahr in line with the sustainability of urban neighborhoods, Sustainable Urban Development Quarterly, Volume 3, Number 6, pp. 19-34. (In persian)

Tamizifar, R., & Azizi Mehr, K. (2016). Investigating the Relationship between Leisure and Social Joy in Isfahan, Journal of Social Work, Volume 2, Number 6, 209-231. (In persian)

Veenhoven, R. (2012). Happiness: Also known as “life satisfaction” and “subjective well-being”. In Handbook of social indicators and quality of life research (pp. 63-77). Springer, Dordrecht

Wahida, F. Wadad Heir, A., & Farnam, M. (2014). Public Vitality in City Socio-Cultural Life: A Study with an Approach to Social Quality Theory in Ardabil City, Urban Sociological Studies, Fourth Year, No. Eleventh, 1-34. (In persian)

Zangiabadi, A.,  & Mirzaei, S. (2019). Explaining the effective factors on achieving a happy city in the metropolitan city of Shiraz, Space Planning and Development, 24(3), 65-103. (In persian)

Alizadeh Eghdam, Mohammad Bagher, Abbaszadeh, Mohammad, Habibzadeh, Ahab & Ebadi Yalghoz Aghaji, Sara, (2014), Investigating the Relationship between Happiness and Security (Dimensions) in Individuals (Case Study: Azad University Students) Tabriz), Journal of Welfare and Social Development Planning, No. 18, 223-248.