رئالیسم جادویی در قصّه‌های هزار و یک شب «اقلیدی»

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 20، شماره 60، شهریور 1402، صفحه 171-194   

نوع مقاله: مقاله علمی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/bahar.2023.706132

نویسندگان

فاطمه امانی¹؛ آذر دانشگر^{* 2}؛ ماه نظری³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج ، ایران.

²استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

³گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران

چکیده

رئالیسم جادویی به عنوان یک مکتب ادبی از زیر مجموعه‌های مکتب رئالیسم بوده و مؤلّفه‌‌های این نوع ادبی را در درون خود دارد. در رئالیسم جادویی واقعیّت و خیال همراه با عناصری چون اسطوره، باورهای شگفت‌انگیز و امور توجیه‌ناپذیر چنان در کنارهم قرار می‌گیرد که تشخیص و جداسازی آن از یکدیگر دشوار و به گونه‌ای ناممکن است. در این مقاله ابتدا مهم‌ّترین مؤلّفه‌‌های رئالیسم جادویی بیان وسپس با روش توصیفی و تحلیلی در قصّه‌های هزار و یک شب مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که وجود مواردی چون همراهی خیال و واقعیّت، اسطوره و نماد و همچنین سحر و جادو سبب شده است که برخی قصّه‌های هزار و یک شب خصوصیّات این مکتب ادبی را در درون خود داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

هزار و یک شب؛ اقلیدی؛ قصّه؛ رئالیسم جادویی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

تقدیر و تشکر سازمان مرکزی از فصلنامه بهارستان سخن =25 مرداد .pdf

تقدیر و تشکر آقای دکتر حداد عادل از فصلنامه بهارستان سخن =.jpg

مراجع

1. بولتمان، رودلف،(1379)، اسطوره،امکان وجودی، ترجمة محمّد ضمیران، تهران: هرمس.
2. پارسی‌نژاد، کامران،(1381)، «مبانی و ساختار رئالیسم جادویی»، مجلّة ادبیّات داستانی، شمارة 66 و 67، صص: 9-5.
3. پورنامداریان، تقی؛ سیدان، مریم، (1388)، «بازتاب رئالیسم جادویی در داستان‌های غلامحسین ساعدی»، مجلّة دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، سال17، شمارة64.
4. ثروت، منصور، (1385)، آشنایی با مکتب های ادبی، تهران: سخن.
5. جانسون، یان، (1379)، «زمان، مکان، خاطره و زندگی یک قوم در صد سال تنهایی»، ترجمة پیمان هاشمی نسب، فصلنامة گلستانه، شمارة 21، صص: 28-23.
6. دانشگر، آذر، (1397)، «بررسی رئالیسم جادویی در رمان پریباد (اثر محمّدعلی علومی)»، پژوهشنامة نقد ادبی و بلاغت، سال7، شمارة 1، صص: 78-59.
7. سیّد حسینی، رضا، (1385)، مکتب‌های ادبی، 2ج، تهران: نگاه.
8. شمیسا، سیروس، (1390)، مکتب های ادبی، تهران: قطره.
9. شیری، قهرمان، (1387)، مکتب‌های داستان نویسی در ایران، تهران: چشمه.
10. قاسمی‌پور، قدرت و ... (1399)، «زمینه‌های روی‌آوری نویسندگان ایرانی به رئالیسم جادویی»، ادبیّات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوفصلنامه علم (مقاله علمی، پژوهشی)، سال دهم، شمارة دوم، صص: 294 -273.
11. مقدادی، بهرام، (1378)، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصرحاضر، تهران: فکر روز.
12. ممتحن، مهدی، لک، ایران،(1394)، «بررسی تطبیقی رئالیسم جادویی در دورمان سرزمین گوجه‌های سبز و صد سال تنهایی»، ادبیّات تطبیقی (فرهنگستان زبان و ادب فارسی)، پیاپی شمارة11، صص:162-141.
13. میرصادقی، جمال، (1382)، ادبیّات داستانی، ج4، تهران: بهمن.
14. همایون کاتوزیان، محمّدعلی، (1373)، «سبک مارکزی و رئالیسم سحرآمیز»، ایران فردا، سال دوم، شمارة12.
15. هزار و یک شب (بی نام)، (1397)، تصحیح: ابراهیم اقلیدی، جلد (1، 3، 5)، تهران: مرکز، چاپ پنجم.