بیوفیلم ها درصنایع غذایی و راه کارهای حذف آنها در سیستم های فرآوری غذایی

مجله فرآوری و ایمنی مواد غذایی

دوره 1، شماره 4، اسفند 1400، صفحه 335-348   

نویسندگان

لیلا ناطقی¹؛ امیر آهنگر بهان^{* 2}؛ عاطفه محمد قلی²

¹دانشیار، گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده کشاورزی ، واحد ورامین پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²دانشجوی دکتری تخصصی، گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، واحد ورامین پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

بیوفیلم یک اجتماع میکروبی پیچیده است که درون ماتریکس پلی ساکاریدی و یا پروتئینی محصور شده است. بیوفیلم میتواند توسط میکروارگانیسم هایی مانند قارچها و باکتری ها ایجاد شود. هم باکتری های گرم مثبت و هم گرم منفی این توانایی را دارند. مقاومت باکتریایی ایجاد شده در فاز بیوفیلم به مواد ضدمیکروبی یک مسئله مهم جهانی است. بیوفیلم باکتریایی از جنبه های مختلفی مانند بیماری های وابسته به عفونت های مزمن انسانی، عفونت اجسام خارجی مانند کاتترها، بیماری های دامی و گیاهی و همچنین در واحدهای فرآوری مواد غذایی دارای به دلیل انسداد و آلوده نمودن خطوط تولید با اهمیت است. برای میکروارگانیسمها، زندگی کردن در یک بیوفیلم با مزایای خاصی همراه است. اجتماعاتِ میکروبی معمولاً نسبت به استرس ها بسیار مقاومترند. فاکتورهای استرسزای بالقوه نظیر کمبود آب، افزایش یا کاهش pH محیط یا وجود مواد سمی برای میکروب، نظیر آنتی بیوتیک ها، آنتی میکروب ها یا فلزات سنگین را شامل میشوند. بیوفیلم در مکان های مختلفی تشکیل میشود، ولی تشکیل آن در صنایع فرآوری مواد غذایی معمولاً باعث آسیب و کاهش راندمان میشود. علاوه بر فواید مختلف نظیر کاربرد در پاکسازی آلودگی های فلزات سنگین و همچنین ساخت سلول سوختی میکروبیال، دارای خطرات بسیاری نیز میباشد. این ساختارهای مقاوم باعث 80 درصد بیماریهای عفونی انسانی هستند که به دلیل مقاوم بودن و نبود راههای قطعی و سریع درمان در برابر این باکتریهای پاتوژن درصد بسیار بالایی را شامل میشود.

کلیدواژه‌ها

باکتری ها؛   بیوفیلم؛ مکانیسم های ضد بیوفیلمی؛ عفونت زایی

مراجع