تأثیر مدت انبارکردن بر برخی معیار‏های جوانه‏زنی و بنیه بذر سه رقم گندم انبار شده در شرایط آب و هوایی شمال استان خوزستان

پژوهش های به زراعی

دوره 13، شماره 4، بهمن 1400، صفحه 229-250   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهری خشت زر^{* 1}؛ جعفر قاسمی رنجبر²؛ آیدین حمیدی³

¹کارشناس ( کارشناس ارشد زراعت )

²کارشناس ارشد زراعت

³دانشیار پژوه

چکیده

 به ­منظور بررسی اثر مدت انبارکردن در شرایط آب و هوایی شمال خوزستان بر درصد جوانه‏ زنی و بنیه بذر سه رقم گندم، آزمایشی در سال 1400 در آزمایشگاه ثبت و گواهی بذر و نهال واحد خوزستان واقع در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی‏ آباد- دزفول به ­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل: چهار مدت انبارکردن 30 روز، 60 روز، 90 و 120 روز  و بذر سه رقم گندم چمران2، مهرگان و شبرنگ بودند. صفات مورد بررسی شامل: وزن هزار بذر، سرعت جوانه ‏زنی، متوسط زمان جوانه ‏زنی، انرژی جوانه ‏زنی، درصد گیاهچه عادی، ضریب آلومتریک بذرها و شاخص بنیه بذر بودند. نتایج نشان داد اثر متقابل رقم و مدت انبارکردن بر تمام صفات مورد ارزیابی معنی ­دار بود. بذرهای رقم شبرنگ نگهداری شده در انبار به­ مدت 30 روز دارای بیشترین وزن هزار بذر و بذرهای همین رقم نگهداری شده به مدت 120 روز، دارای کم­ترین درصد گیاهچه عادی بودند. بذرهای رقم مهرگان نگهداری شده در انبار  به ­مدت 30 روز از بیشترین سرعت، انرژی جوانه ‏زنی، درصد گیاهچه عادی، ضریب آلومتریک و شاخص بنیه بذر و کم­ترین متوسط زمان جوانه‏ زنی برخوردار بودند. براساس نتایج ارزیابی معیار‏های جوانه‏ زنی و بنیه بذر مورد بررسی در این تحقیق، بذرهای گندم ارقام مورد مطالعه، انبارمانی متفاوتی داشته و بذرهای رقم مهرگان در مدت انبارکردن در شرایط آب و هوایی شمال خوزستان از رفتار انبارمانی بهتری نسبت به سایر ارقام مورد مطالعه برخوردار بودند. نکته قابل مشاهده در این آزمون، این است که گندم رقم شبرنگ با وجود اینکه هم اکنون در استان خوزستان سطح نسبتاً زیادی را تشکیل می­دهد، از نظر پایداری نسبی در جوانه­ زنی تحت شرایط انبارکردن طولانی مدت، از دیگر ارقام ضعیف ­تر بود.

کلیدواژه‌ها

انبارکردن؛ بنیه بذر؛ سرعت جوانه‏زنی؛ درصد گیاهچه عادی؛ گندم

مراجع