اثر محلول‌پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی کاهو لولاروزا(Lactuca sativa L.) تحت تنش شوری

پژوهش های به زراعی

دوره 14، شماره 2، شهریور 1401، صفحه 199-214   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

روما کلهر منفرد^*

دانشجوی دکتری

چکیده

تنش شوری از جمله تنش­های مهم در کاهش عملکرد گیاهان، به­ویژه گیاهان برگی است و ارائه راهکارهایی جهت مقابله با آن بسیار حائز اهمیت است. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار در گلخانه­ای واقع در نظر آباد کرج بر کاهو لولاروزا  به صورت هیدروپونیک و در شرایط تنش شوری انجام شد. عامل­های این پژوهش شامل اسید هیومیک در چهار غلظت صفر (شاهد)، 500، 1000 و 1500 میلی­گرم در لیتر و تنش شوری در دو سطح بدون تنش (شاهد) و 30 میلی­مولار بود. نتایج نشان داد که اعمال تنش شوری موجب کاهش عملکرد کاهو لولاروزا شد. کاربرد اسید هیومیک و افزایش غلظت آن موجب افزایش عملکرد کمی و کیفی این گیاه شد و اثرات منفی حاصل از تنش شوری را کاهش داد. بیشترین عملکرد وزن تر کاهو (27/682 گرم بر متر مربع)، مربوط به اثرات متقابل تیمارهای اسید هیومیک            1500 میلی­گرم در لیتر و شاهد تنش شوری بود که با برهمکنش اسید هیومیک 1500 میلی­گرم در لیتر و تنش شوری در یک گروه آماری قرار گرفتند. کاربرد اسید هیومیک وافزایش غلظت آن سبب کاهش فعالیت آنزیم­های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز شد. تنش شوری فعالیت آنزیم کاتالاز و آنزیم آسکوربات پراکسیداز را افزایش داد. کمترین فعالیت آنزیم کاتالاز با µmole FW/min 004/0 و آنزیم آسکوربات پراکسیداز با µmol H₂O₂ min^-1.mg^-1 protein 41/0، مربوط به اثرات متقابل تیمارهای اسید هیومیک 1500 میلی­گرم در لیترو شاهد تنش شوری بود. بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز µmole FW/min 024/0 و آنزیم آسکوربات پراکسیداز µmol H₂O₂ min^-1.mg^-1 protein 81/0 در شاهد اسید هیومیک در شرایط تنش شوری مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

آسکوربات پراکسیداز؛ پرولین؛ رنگیزه‌های فتوسنتزی؛ کاتالاز؛ کشت هیدروپونیک

مراجع