شناسایی واعتباریابی مولفه های شایستگی مدیران در دانشگاه علوم پزشکی

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 64، شهریور 1402، صفحه 267-294   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید حسین مدنی¹؛ مهری دارایی^{* 2}؛ امین رحیمی کیا³

¹دانشجوی دکترای ،گروه مدیریت آموزشی، واحد خرم آباد ، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد ، ایران

²استادیار، گروه مدیریت آموزشی،واحد خرم آباد،دانشگاه آزاد اسلامی، لرستان، ایران.

³استادیار، گروه مدیریت آموزشی ، واحد خرم آباد ، دانشگاه آزاد اسلامی،خرم آباد ، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر باهدف شناسایی وارزیابی نظرات مدیران میانی نظام سلامت درواحدهای ارائه دهنده خدمات درمانی درخصوص اهمیت اجزای پیشنهادی برای مدل شایستگی مدیران نظام سلامت بوده است.
روش: درمطالعه حاضر،  روش تحقیق باتوجه به ماهیت آن آمیخته (کمی و کیفی) است. جامعه آماری کلیه مدیران دربخش سلامت لرستان بودند. ابزارگردآوری  اطلاعات دراین پژوهش  پرسشنامه محقق ساخته بوده که بین 385 نفر توزیع شد وبرای ارزیابی  مدل پیشنهادی که  با استفاده از مطالعات کتابخانه ای  ومیدانی (مصاحبه با15 نفر از مدیران نظام سلامت کشور ) ساخته شده بود مورد استفاده قرارگرفت. این پرسشنامه دارای 8 طبقه  اصلی درمعیارهای شایستگی مدیران وحاوی55 سوال بود. روایی این پرسشنامه بااستفاده از روایی سازه وبرای اطمینان از پایایی  آن ضریب آفای کرونباخ محاسبه شد.  برای تجزیه وتحلیل  داده های پرسشنامه  از آمار استباطی و نرم افزار LISREL استفاده شده است. نتایج با استفاده از روش دلفی تحلیل شدند.
یافته­ ها:  یافته­ های به دست آمده حاصل از این پژوهش به شناسایی 8 مؤلفه شامل تفکر استراتژیک، مهارت ادراکی، مدیریت خدمات، مهارت ارتباطی، ملاحظات اخلاقی، مسئولیت‌پذیری،  قدرت ابتکار، اختیار و استقلال عمل منتهی شد.
نتیجه­ گیری:  نتایج این مطالعه می‌تواند الگوی شایستگی مدیران برای وزارت بهداشت و سایر نهادهایی که شایستگی مدیران در آنها نقش مدیران از اهمیت بالا و حساسی برخوردار است، مفید باشد و می تواند یکی از راههای بهبودکیفی  مدیریت در نظام سلامت کشور باشد.

کلیدواژه‌ها

مدل شایستگی؛ مدیریت؛ بخش سلامت

مراجع

اسدی‌فرد، رؤیا. (1387). مدل شایستگی مدیران دولتی ایران رویکرد استراتژی تئوری داده‌بنیاد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه تربیت مدرس.

امیرخانی، زیبا. فرهنگی، علی‌اکبر. مظفری، افسانه. (1394). طراحی مدل شایستگی مدیریت رسانه، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای،3 (2): 30-21.

اللهیاری،رحمت اله. ابوالقاسمی، محمود. قهرمانی، محمد وخراسانی، اباصلت. (1394) طراحی الگوی کارآمد شایستگی مدیران پارکهای علم وفناوری دانشگاههای دولتی ایران، فصلنامه توسعه کار آفرینی،8(4): 729-748.

احسانی، علی. مشبکی، اصغر. هادی زاده، میلاد. (1391). شناسایی شایستگی های کلیدی برای اجرای اثربخش مدیریت دانش دربیمارستانها با رویکردمدل یابی معادلات ساختاری، فصلنامه مدیریت سلامت،15 (49):58-67.

باغشاهی، فاطمه. رسولی، رضا. دارایی، محمدرضا. (1399). طراحی مدل سنجش شایستگی‌های کلیدی منابع انسانی (مدیران منابع انسانی سازمان‌های اجرایی استان یزد)، آموزش وتوسعه منابع انسانی،6(4):44-61.

بجانی،ابوالفضل. شهلایی، جواد. کشکر، سارا. غفوری، فرزاد.(1397).ساخت واعتباریابی پرسشنامه شایستگی مدیران سازمانهای ورزشی، مدیریت منابع انسانی در ورزش، 5(2):263-275.

پورکریمی، جواد. فرزانه، محمد. عزیزی، محمد وکردی، الهام. (1395). ارا ئه الگوی شایستگی های حرفه ای مدیران گروه های آموزشی دانشگاه تهران، نامه آموزش عالی، 9 (2): 149-170.

تورجی، رشید. جباری اصل، صمد. ایزدپناه، نوروز(1400). طراحی مدل انتصاب مدیران با تاکید برمدیریت استعداد در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، مدیریت بهداشت ودرمان، 12(2):17-30.

جمشیدی، حمزه. زارعی متین، حسن.بابایی، محمدعلی وجندقی، غلامرضا. (1395). طراحی الگوی توسعه شایستگی های رهبری در سازمانهای خدمات شهری، مطالعات مدیریت راهبردی، 15 (1): 73-100.

رشیدپور، علی. اکبری، محمد. مهدیان، سمیه. (1399). سنجش دیدگاه مدیران درخصوص پیاده سازی نظام جانشین پروری با رویکردشایستگی دربین مدیران بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، مدیریت اطلاعات سلامت.17(2):60-63.

رنجبر، منصور. خائف الهی، احمد. دانایی‌فرد، حسن. فانی، علی‌اصغر. (1392). ارزیابی الگوی شایستگی مدیران بخش سلامت: رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 23 (4): 104-113.

رزاقی، مهدی. (1386). نرم‌یابی مقیاس شایستگی مدیران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده. موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت مدیریت و برنامه‌ریزی.

سپهوند، رضا. شریعت‌نژاد، علی. (1393). بررسی شایستگی مدیریتی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی اعضای هیئت علمی وکارکنان دانشگاه‌های خرم آباد، مدیریت فرهنگ سازمانی،12(3):528 -505.

عارف‌نژاد، محسن. (1396). شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های شایستگی‌های مدیران مدارس با تأکید بر مدیریت اسلامی، مدیریت مدرسه، 5 (1):17-151.

قرآنی، سیدفرامرز وکریمی طاهر، رسول. (1390). تصمیم گیری برای انتخاب مدیران با اولویت بندی فازی برای براساس  مدل شایستگی، فصلنامه مطالعات منابع انسانی، 1(1)41-68.

طبیبی، جمال الدین. فتحی، محمد. ریاحی، لیلا ویوسفی نژاد،ترانه. (1389).ارتباط شایستگی مدیران وکارایی بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران، فصلنامه طب وتزکیه، 20 (2): 17-24.

کرمی، مرتضی و صالحی، مسلم. (1388).توسعه  مدیریت مبتنی بر شایستگی:رویکردی نوین درآموزش وتوسعه مدیران، تهران: پاییز.

ماه‌بانویی، بهاره. قلی‌پور، آرین. ابوی اردکانی، محمد. (1395). ارائه مدل شایستگی مدیران کل وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی، فصلنامه دانشگاه تهران،9(2):241-217.

موسوی، زهره و سلطان‌حسینی، محمد. (1396). تدوین مدل شایستگی مدیران اداره کل ورزش وجوانان استان اصفهان،  رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، 5(1):95-109.

محمودی، سید‌محمد. زارعی متین، حسن. بحیرایی، صدیقه. (1391). شناسایی وتبیین شایستگی‌های مدیران دانشگاه، فصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی، 1 (1): 143-114.

یوسفی، احمد. عرفانی، مریم. (1388). نقش شایستگی های سرپرستی درتوسعه سرمایه های انسانی، مهندسی خودرو و صنایع وابسته، 8: 63-69.

Andersson, H., Sundstrom, B. W., Nilsson, K., & Ung, E. J. (2014). Competencies in Swedish emergency departments -The practitioners and managers perspective, International Emergency Nursing, 22(2): 81-7.

Bourgault, J., M. Charih, D. Maltais and L. Rouillard (2006). "Hypotheses concerning the prevalence of competencies among government executives, according to three organizational variables, Public personnel management, 35(2): 89-119.

Cochran, G R. (2009). Ohio State University Extension competency study: Developing a competency model for a  21st century Extension organization,  The Ohio State University.

Cohen.D.J. (2015). HR past. present and futur: A call for consistent practices and, focus competencies, Human Resource Management Revie,25:205-215.

Chong,  E. (2011). Managerial competencies and career advancement: A  comparative  study of managers in two countries, Journal of business research, 24: 1-9.

Draganidis, F., & Mentzas, G. (2006). Competency based management: a review of systems and approaches, Information management & computer security, 14(1): 51-64.

Guan,  Y .,yang, W., Zhou,  X.,Tian,z., & Eves , A .Predictiong. (2016).  Chinese human resource  managers  strategic competence : Roles of identity, career variety, organizational support  and career adaptability. journal of vocational Behavior, 92:116-124.

Gigliotti, R. A. (2019). Crisis leadership in higher education: Theory and practice , Rutgers University Press.

Haruta, J. Kazue Y. Michiko G. Hisashi, Y. Shuhei, I., Youhei, M. Kenji, Y. and Mariko, O. (2018) Development of an interprofessional competency framework for collaborative practice in Japan, Journal of Interprofessional Care, 32 (4):436-443.

Kiffer,  S.  & Tchibozo, G.(2013). Developing the teaching    competences of  novice  faculty  members: A review of international literature, Policy futures in Education,11(3):277-289.

Kansal, jimmy&Sandeep Singhal(2018). Development  of  a  Competency Model  for  Enhancing  the  Organisational  Effectiveness in Knowledge   -Based   Organisation, Culture and  Business  Management,16(3):287-301

Lee.  Y, (2010),    Exploring  high-performes requird  competencies, Expert  Systems   with   Applications, 37:434-439.

Lee,  J., Park, S., Baek, I., & Lee, C. (2008). The impact of the brand management system on brand performance in B–B and B–C environments, Industrial Marketing Management, 37(7): 848-855.

Rahimic, Z., Resic, E.& Kozo,A. (2012). determining the Level of Management. Competences in the Process of Employee Motivation, procedia–Social and Behavioral Sciences, 41: 535-543.

Sepahvand, R; Vahdati, H; Ismaili, M, R and RahimiAghdam, S. (2016). Designing a Sustainable Competitive Advantage Model Based on Human Capital Competency in the Insurance  Industry, Journal of Human Resource Management Research, 23 (1): 208- 179

Shum, C., Gatling, A., & Shoemaker, S. (2018). A model of hospitality leadership competency for frontline and director-level managers: Which competencies matter more? International Journal of Hospitality Management, 74:57-66.

Sherman, s. & Freas,A. (2004).The wild west of executive coaching, Harvard business review,82(11),82-93.

Viitala, R. (2005). Perceived development needs of managers compared to an integrated management competency model, Journal of Workplace Learning, 17(7): 436-451.

Wesselink,R., Blok, V., van Leur,  S.& Lans,  T.(2016). Individual  competencies  for  managers   engaged  in corporate  sustainable  management  practices, Journal of Cleaner  production, 106:497-506.