بررسی گفتمان مطالبه‌گری دو نسل از کارگران کارخانه سیمان تهران با رویکرد پارادایم تفسیری پرگمتیستی

پژوهش های جامعه شناسی

دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 60، شهریور 1402، صفحه 29-55   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید مجید خلیلی امین¹؛ حسین ابوالحسن تنهایی^{* 2}؛ امیر مسعود امیر مظاهری³

¹دانشجوی دکتری رشته جامعه شناسی فرهنگی، گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران

²عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران

³عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی، تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

چکیده

فرهنگ مطالبه­گری و احقاق حقوق کارکن و شیوه ارتباط بین کارفرما و کارکن در چارچوب ساخت اجتماعیِ سازمان‏های اقتصادی و تولیدی مدرن به لحاظ خصوصیت مدرنیته یعنی فردیت و اصل تفکیک یافتگی به معنای همفهمی افرادِ جامعه، در ایران به درستی تبیین نشده است. «تضاد» به عنوان گوهر مطالبه­گری در تمامی اشکال آن در پارادایم ها و گفتمان­های متعارف به عنوانِ دیالکتیکی از نوع قطبی و هگلی آن که اساسا تضاد به تناقض تبدیل می­شود دیده می شود. در حالیکه توجه و فهمِ اشکال مورد نظر زیمل و گورویچ از دیالکتیک می­تواند تغییرات بنیادی در نگاه عناصر موجود در مطالبه گری ها اعم از جنبش های اجتماعی یا مطالبات صنفی را به وجود بیاورد و یک بازتولید روابط را در تمامی مطالبه­گری­ها شاهد باشیم.کشف، شناخت و بررسیِ نقش زمینه ها و عناصر محیطی و تاریخی در جهت مطالبه­گری از اهداف این پژوهش می باشد. پژوهش میدانی با راهبرد استقرایی و کنش پژوهی با رویکرد تئوری زمینه ای بوده و از ابزارهای مشاهده غیر رسمی و به صورت مشارکت کامل پژوهشگر و همچنین مصاحبه رسمی و غیر رسمی بهره گرفته شده و در تحلیل داده ها از تحلیل موقعیت و تحلیل گفتمان استفاده گردید. این پژوهش نشان داد که نسل جدید شیوه مطالبات خود را با توجه به شرایط و موقعیت موجود متناسب نموده  و با احتسابات عملگرایانه کمتر دست به مطالبه­گری صنفی از جنس کنشی جمعی و کنش پیوسته می زند.

کلیدواژه‌ها

کنش پیوسته؛ سندیکا؛ جنبش اجتماعی؛ اعتصاب

مراجع