سبک‌های دلبستگی و اضطراب مرگ: نقش میانجی‌ دشواری تنظیم هیجان

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 14، شماره 53، شهریور 1402، صفحه 1-19   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه علی دوستی^{* 1}؛ وحیده معافیان²

¹استادیار گروه علوم اجتماعی، روان‌شناسی و مشاوره، روانشناسی، دانشگاه خیام، مشهد، ایران

²کارشناسی ارشد، روانشناسی عمومی، دانشگاه خیام، مشهد، ایران

چکیده

هدف :پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبک­های دلبستگی در اضطراب مرگ با میانجی­گری دشواری تنظیم هیجان صورت گرفت. روش: جامعه­ی آماری پژوهش را افراد بزرگسال بالای 18 سال تشکیل دادند که از میان آن­ها 230 نفر به شیوه­ی نمونه­گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه­ی دلبستگی بزرگسالان هازن و شیور، پرسشنامه اضطراب مرگ تمپلر (DA)، پرسشنامه­ی دشواری در تنظیم هیجان گرتز و روئمر (DERS)، استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر صورت گرفت. یافته­ها: نتایج همبستگی پیرسون نشان داد بین سبک دلبستگی ایمن با دشواری در تنظیم هیجان رابطه­ منفی و معنادار اما سبک­های دلبستگی دوسوگرا و اجتنابی با دشواری در تنظیم هیجان رابطه­ مثبت و معناداری داشتند (01/0p<). سبک دلبستگی دوسوگرا و دشواری در تنظیم هیجان با اضطراب مرگ رابطه مثبت و معناداری داشتند (001/0p<). نتایج حاصل از تحلیل مسیر نیز نشان داد دشواری در تنظیم هیجان در رابطه­ی بین سبک­های دلبستگی ایمن و دوسوگرا با اضطراب مرگ نقش میانجی معناداری ایفا می­کند. نتیجه­گیری: براساس یافته­های پژوهش می­توان نتیجه گرفت سبک­های دلبستگی از طریق دشواری در تنظیم هیجان بر اضطراب مرگ اثر می­گذارند.

مراجع

احمدی مرویلی، ناهید؛ میرزاحسینی، حسن؛ منیرپور، نادر. (1398). مدل پیشبینی رفتارهای خودآسیب رسان و گرایش به خودکشی بر اساس سبکهای دلبستگی و سازمان شخصیت در نوجوانان دانش آموز: نقش واسطه­ای راهبردهای شناختی تنظیم هیجان. پژوهش­های کاربردی روانشناختی (روانشناسی و علوم تربیتی)، 10(3): 117 -101 .

آذرمی، ربابه؛ فرهادی، مهران؛ رشید، خسرو؛ یارمحمدی واصل، مصیب (1399). تبیین رفتار خرافی براساس سبک­های دلبستگی و اضطراب در دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 1 ،100-93.

بشارت، محمدعلی؛ تاج دین، ساره؛ غالمعلی لواسانی، مسعود. (1396). نقش میانجیگر دشواری نظم جویی هیجان در رابطه میان شیوه­های دلبستگی و تعارضات زناشویی. مجله علوم روانشناختی، 56(6): 44 -20.

بشارت، محمدعلی؛ خلیلی خضرآبادی، مهدیه؛ رضازاده، سید محمدرضا. (1395). نقش واسطه­ای دشواری تنظیم هیجان در رابطه­ی بین روان سازه­های ناسازگار اولیه و مشکلات زناشویی. روانشناسی خانواده، 3(2): 44-27.

بشارت، محمدعلی؛ فرهمند، هادی. (1396). نقش واسطه­ای دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین آسیب­های دلبستگی و نشانه­های افسردگی و اضطراب. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار)، 11(44): 16 -7.

خادمی اشکذری، ملوک؛ جماعتی اردکانی، راضیه؛ کاغذگران، فاطمه. (1399). بررسی نقش واسطه­ای راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه عواطف مثبت و منفی با اضطراب مرگ و خستگی مزمن در پرستاران. فصلنامه پرستاری، مامایی و پیراپزشکی، 6(2): 68-54.

رفاهی، ژاله؛ طاهری، محمد. (1398). پیشبینی سبک­های فرزندپروری مادران بر اساس طرحواره­های اولیه و سبک­های دلبستگی آنان. فصلنامه علمی - پژوهشی زن و جامعه، 1، 195-167.

شیرمحمدی، سمیرا؛ حسینی، سهیده سادات؛ امیری، حسن. (1398). نقش واسطه­ای دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین سبک­های دلبستگی و آسیب شناسی روانی در زنان متقاضی جراحی زیبایی شهر کرمانشاه. پوست و زیبایی ، 10(2): 116 -101.

صالحی امیری، رضا؛ رادان، احمدرضا. (1395). تأثیر انواع دلبستگی بر احساس امنیت. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات امنیت اجتماعی، 45، 116-99.

صفایی، صدیقه؛ یارمحمدی واصل، مسیب، محققی، حسین؛ طالع پسند، سیاوش. (1398). تأثیر اصلاح سوگیری توجه بر مؤلفه­های تنظیم هیجانی افراد با دلبستگی دوریگزین. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی دانشگاه عالمه طباطبایی، 36، 64-4.

عسگرپور، فاطمه؛ کربالیی محمد میگونی، احمد؛ تقی لو، صادق. (1394). سبک­های فرزندپروری، آسیب کودکی و تنظیم شناختی غیرانطباقی هیجان در کودکان کار. روانشناسی معاصر، 10 ،1063 -1060.

قاسم پور، عبدالله؛ سوره، جمال؛ سیدتازه کند، میرتوحید. (1391). پیش بینی اضطراب مرگ براساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 13(2): 70-63.

کاکابرایی، کیوان؛ معاذی نژاد، مهوش. (1395). رابطه سن و معنایابی در زندگی با اضطراب مرگ در زنان و مردان سالمند. روانشناسی پیری، 2(1)، 47-37.

کریمی افشار، عشرت؛ شعبانیان، گلناز؛ سعیدتالشی، لیلا؛ منظری توکلی، وحید. (1397). بررسی تأثیر مداخله تنظیم هیجان گروهی بر تاب آوری و اضطراب مرگ زنان مبتلا به سرطان پستان. روانشناسی سلامت، 7(1): 105 -95.

محمدی، حمیده؛ فولادچنگ، محبوبه. (1397). نقش واسطه­ای سبکهای پردازش هویت در رابطه بین سبک­های دلبستگی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان. مجله روانشناسی. 22(3): 325-308.

محمدی، منیره؛ کرد، بهمن. (1398). پیشبینی اضطراب دانشجویان بر اساس دشواری­های تنظیم هیجان و افکار خودآیند منفی. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 12(1): 135-131 .

مسعودی، شاهد؛ حاتمی، حمیدرضا؛ مدرس غروی، مسعود؛ بنی جمال، شکوه السادات. (1395). نقش واسطه­ای طرحواره­های ناسازگار اولیه در رابطه­ی سبک­های دلبستگی و اضطراب مرگ در بیماران سرطانی. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار)، 10(39): 46-37.

مش، اریک؛ وولف، دیوید. (2014). روانشناسی مرضی کودک. ترجمه مجید، مظفری مکی آبادی؛ اصغر، فروغ الدین عدل. (1392)، تهران: انتشارات رشد.

مظاهری، محمدعلی؛ نجاتی، وحید؛ ذبیح زاده، عباس؛ ملکی، قیصر. (1396). سبک­های دلبستگی و توانایی بازشناسی حالت­های هیجانی چهره. فصلنامه پژوهشی روانشناسی کابردی، 8(1): 12-.1.

ملکشاهی بیرانوند، فاطمه؛ خدابخش پیرکالنی، روشنک؛ خسروی، زهره؛ عامری، فریده. (1398). مقایسه و اثربخشی مداخلة مبتنی بر مرگ آگاهی با مداخلة شناختی رفتاری بر اختالل وحشتزدگی و اضطراب مرگ. پژوهش در سلامت روانشناختی، 13(4): 87-73.

نصیری، سارا؛ عسکری زاده، قاسم؛ فضیلت پور، مسعود. (1395). نقش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، سرسختی روانشناختی و خوش بینی در پیش بینی اضطراب مرگ زنان در سه ماهه سوم بارداری. روان پرستاری، 4( 6): 58 -50.

هاینتس بریش، کارل. (2020). درمان اختلال­های دلبستگی از نظریه تا درمان. ترجه صفورا بابایی و همکاران. (1398). تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

وصالی، هاله؛ الچینی، عزیز؛ افشانی، رضا؛ محدودی زمان، مرتضی. (1399). رابطه سبک­های دفاعی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با اضطراب مرگ در سالمندان. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 15(55): 26-17.

ولیخانی، احمد؛ یارمحمدی واصل، مسیب. (1393). رابطه سبک­های دلبستگی با اضطراب مرگ در بیماران قلبی - عروقی. مجله­ی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 21(4): 367-355.

American Psychiatric Associatio. (2022). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5-TM.

Bardeen, J., Fergus, T. (2014). An examination of the incremental contribution of emotion regulation difficulties to health anxiety beyond specific emotion regulation strategies. Journal of anxiety disorders, 28(4), 394-401.

Bartholomew, K., Horowitz, L. (1991). Attachment styles among young adults: a test of a four-category model. Journal of personality and social psychology, 61(2), 226.

Birgit, M., Tak, L., Rosmalen, J., Voshaar, R. (2018). Death anxiety and its association with hypochondriasis and medically unexplained symptoms: A systematic review. Journal of psychosomatic research, 115: 58-65.

Brackett, M., Salovey, P. (2004). Measuring emotional intelligence as amental ability with the Mayer –Salovey–Caruso Emotional Intelligence Test.  In G.  Geh (Ed.), Measurement of emotional intelligence Hauppauge, NY: Nova Science Publishers. 179-194.

Brennan, K., Clark, C., Shaver, P. (1998). Self-report measurement of adult attachment: An integrative overview. Attachment theory and close relationships, 46–76.

Carlson, E., Sroufe, L. (1995). Contribution of attachment theory to developmental psychopathology. Developmental psychopathology, 1: 587-617.

Carrère, S., Bowie, B. (2012). Like parent, like child: parent and child emotion dysregulation. Arch Psychiatr Nurs, 26(3): 23-30.

Chukwuorji, J., Chukwu, C., Uzuegbu, C., Ifeagwazi, C., Ugwu, C. (2020). Social support serves emotion regulation function in death anxiety among people living with HIV/AIDS. South African Journal of Psychology 50(3): 395-410.

Crane, W. (2021). Growth theories (concepts and applications).  Translator: Khoeinezhad Gh. Rajaee A. Tehran, Roshd Publication.

Fitzgerald, J., MacNamara, A., DiGangi, J., Kennedy, A., Rabinak, C., Patwell, R., et al. (2016). An electrocortical investigation of voluntary emotion regulation in combat-related posttraumatic stress disorder. Psychiatry Research: Neuroimaging, 249: 113-121.

Fitzpatrick, S., Kuo Janice, R. (2016). The impact of stimulus arousal level on emotion regulation effectiveness in borderline personality disorder. Psychiatry Research, 241: 242-248.

Frady, K. (2014). Depression, social support, and self-rated health in older adults. University of Rhode Island.

Ghaempour, Z., Esmailian, M., Sarafraz, M. (2019). Emotion regulation in adolescents: the predicting role of family function and attachment. Journal of Thought & Behavior in Clinical Psychology, 13 (51): 7- 16.

Gratz, K., Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of psychopathology and behavioral assessment, 26(1): 41-54.

Hart, J., Shaver, R., Goldenberg, J. (2005). Attachment, self-esteem worldviews, and terror management: Evidence for tripartite security system. Journal of Personality and Social Psychology, 88: 999-1013.

Henschel, S., Nandrino, J., Doba, K. (2020). Emotion regulation and empathic abilities in young adults: The role of attachment styles. Personality and Individual Differences, 156: 1-36.

Hickie, I. (2016). Specific Mental Health Disorders: Depressive and Anxiety Disorders. International Encyclopedia of Public Health (Second Edition). 29-42.

Hoe, S. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modelling technique. Journal of Quantitative Methods, 3(1): 76.

Issazadeghan, A., Ashraf Zadeh, S., Sheikhi, S. (2014). The Relationship of Cognitive Emotion Regulation Strategies and Optimism with Death Anxiety among Nures in Urmia City. Nursing and Midwifery Journal, 12 (6): 467- 476.

Jerud, A., Pruitt, L., Zoellner, L., Feeny, N. (2016). The effects of prolonged exposure and sertraline on emotion regulation in individuals with posttraumatic stress disorder. Behaviour research and therapy, 77: 62-67.

Kashdan, T., Barrios, V., Forsyth, J., Steger, M. (2006). Experiential avoidance as a generalized psychological vulnerability: Comparisons with coping and emotion regulation strategies. Behaviour research and therapy, 44(9): 1301-1320.

Khawar, M., Aslam, N., Aamir, S. (2013). Perceived Social Support and Death Anxiety Among Patients with Chronic Diseases. Pakistan Journal of Medical Research, 52(3): 75.

Lewczuk, K., Kobylińska, D., Marchlewska, M., Krysztofiak, M., Glica, A., Moiseeva, V. (2021). Adult attachment and health symptoms: The mediating role of emotion regulation difficulties. Current Psychology, 40(4): 1720-1733.

Linley, P., Joseph, S. (2004). Positive change following trauma and adversity: A review. Journal of traumatic stress: official publication of the international society for traumatic stress studies, 17(1): 11-21.

Lo, C., Hales, S., Zimmermann, C., Gagliese, L., Rydall, A., Rodin, G. (2011). Measuring death-related anxiety in advanced cancer: preliminary psychometrics of the Death and Dying Distress Scale. Journal of pediatric hematology/oncology, 33: 140-145.

Lopez, F., Gormley, B. (2002). Stability and change in adult attachment style over the first-year college transition: Relations to self-confidence, coping, and distress patterns. Journal of Counseling Psychology, 49(3): 355.

Malik, S., Wells, A., Wittkowski, A. (2015). Emotion regulation as a mediator in the relationship between attachment and depressive symptomatology: A systematic review. Journal of affective disorders, 172: 428-444.

Mathews, B., Kerns, K., Ciesla, J. (2014). Specificity of emotion regulation difficulties related to anxiety in early adolescence. Journal of adolescence, 37(7): 1089-1097.

Mikulincer, M, Shaver, PR. (2016). Attachment in Adulthood: Structure, Dynamics, and Change. New York. NY: Guilford. 2nd ed.

Mikulincer, M., Florian, V., Birnbaum, G., Malishkevich, S. (2002). The death-anxiety buffering function of close relationships: Exploring the effects of separation reminders on death-thought accessibility. Personality and Social Psychology Bulletin, 28(3): 287-299.

Mikulincer, M., Florian, V., Tolmacz, R. (1990). Attachment styles and fear of personal death: A case study of affect regulation. Journal of personality and social psychology, 58(2): 273.

Mikulincer, M., Shaver, P., Pereg, D. (2003). Attachment theory and affect regulation: The dynamics, development, and cognitive consequences of attachment-related strategies. Motivation and emotion, 27(2): 77-102.

Moazen, T., Aghaei, A., Golparvar, M. (2014). Predicted Students attachment styles based on Parents parenting styles. Instruction and Evaluation, 7 (25): 87- 99.

Nielsen, S., Lønfeldt, N., Wolitzky-Taylor, K., Hageman, I., Vangkilde, S., Daniel, S. (2017). Adult attachment style and anxiety–The mediating role of emotion regulation. Journal of Affective Disorders, 218: 253-259.

Parada‐Fernández, P., Herrero‐Fernández, D., Oliva‐Macías, M., Rohwer, H. (2021). Analysis of the mediating effect of mentalization on the relationship between attachment styles and emotion dysregulation. Scandinavian Journal of Psychology, 62(3): 312-320.

 Pascuzzo, K., Moss, E., Cyr, C. (2015). Attachment and emotion regulation strategies in predicting adult psychopathology. Sage Open, 5(3): 1-15.

Peters, L., Cant, R., Payne, S., O’connor, M., McDermott, F., Hood, K., et al. (2013). How death anxiety impacts nurses’ caring for patients at the end of life: a review of literature. The open nursing Journal, 7: 14-21.

Picardi, A., Giuliani, E., Gigantesco, A. (2020). Genes and environment in attachment. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 112: 254-269.

Rajabi, Gh., Bohrani, M. (2001). Factorial analysis of death anxiety scale. Psychol J, 4: 331- 344.

Sarmad, Z., Hejazi, E., Bazargan, A., (2012). Research Methods in Behavioral Sciences Iran: Tehran, Agah Publication.

Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2): 23-74.

Ştefan, C., Avram, J. (2018). The multifaceted role of attachment during preschool: moderator of its indirect effect on empathy through emotion regulation. Early Child Development and Care, 188(1): 62-76.

Taube-Schiff, M., Van Exan, J., Tanaka, R., Wnuk, S., Hawa, R., Sockalingam, S. (2015). Attachment style and emotional eating in bariatric surgery candidates: The mediating role of difficulties in emotion regulation. Eating behaviors, 18: 36-40.

Wiemer, J., Pauli, P. (2016). How fear-relevant illusory correlations might develop and persist in anxiety disorders: a model of contributing factors. Journal of anxiety disorders, 44: 55-62.

Wing, M. (2011). Predicting Death Anxiety with Gratitude and Friendship Attachment: A Correlational Study. Hong Kong, China: Hong Kong Baptist University. 98.