بررسی رابطه بین پاندمی کرونا با کیفیت خواب و تکانشگری کودکان مقطع ابتدایی

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 14، شماره 53، شهریور 1402، صفحه 47-58   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید مجتبی عقیلی¹؛ یگانه پرازده²

¹استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور

²کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه پیام نور، گلستان، ایران

چکیده

هدف : شیوع بیماری کووید 19 منجر شده است تا زندگی روزانه و عادی خانواده‌ها تغییر یابد و به شکل ویژه‌ای بر سبک زندگی خانواده ها تاثیر گذاشته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین پاندمی کرونا با کیفیت خواب و تکانشگری کودکان مقطع ابتدایی منطقه دو شهر کرج بود. روش: این پژوهش توصیفی از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی ناحیه دو شهر کرج در سال تحصیلی 1401-1400 بوده که 377 دانش آموز با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های اپیدمی ناشی از ویروس کرونا سازمان جهانی بهداشت (2020)، کیفیت و عادات خواب کودک اوونز و همکاران (2000) و مقیاس تکانشگری کودکان هیرسچفیلد (1965) جمع‌آوری و با ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل ماتریس همبستگی پیرسون نشان داد، بین اپیدمی کرونا با کیفیت خواب و تکانشگری دانش‌آموزان رابطه وجود دارد (05/0>p). همچنین نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان داد که پاندمی کرونا تغییرات کیفیت خواب و تکانشگری را پیش‌بینی می‌کند. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته های به دست آمده می‌توان نتیجه گرفت هر چه میزان محدودیت‌های ناشی از پاندمی ویروس کرونا بالاتر باشد میزان عادت‌های منفی خواب، تکانشگری افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

تکانشگری؛ اپیدمی ناشی از ویروس کرونا؛ کیفیت خواب

مراجع

احمدی طهور سلطانی، م؛ طاهرآبادی، ش؛ راه‌نجات، ا؛ تقوا، ا؛ شاهدحق قدم، ه؛ دنیوی، و. (1399). چگونگی ارائه مداخلات روان‌شناختی در بیماری کووید ۱۹: یک مطالعه مروری روایتی. ابن سینا، ۲۲(۱): ۱۶-۸.

امیری، م. (1394). اثر بخشی آموزش رفتاری والدین بر بیش فعالی/تکانشگری و رفتارهای قانون شکنانه در کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی (نوع عمدتا بیش فعال/تکانشگر). فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی،۹(۴): ۱۰۱-۹۰.

حق بین، م؛ عباسی، ع؛  رفیعی، ا؛ خردمند، ع؛ جاودانی، ف؛ حاتمی، ن؛ افراز، پ؛ کلانی، ن. (1399). میزان اضطراب ناشی از کرونا ویروس جدید (کووید 19) در بیماران مبتلا به سرطان پستان در زمان پاندمی کرونا. مجله زنان مامایی و نازایی ایران، 23(8): 8-17.

رضائی، س؛ ثامنی توسروندانی، آ؛ زبردست، ع. (1399). تأثیر قرنطینه خانگی ناشی از پاندمی بیماری کووید ۱۹ بر استرس والدین و رابطه آن با اضطراب و افسردگی کودکان گیلانی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۲۶(۳): ۲۹۳-۲۸۰.

شیرزادی، پ؛ امینی شیرازی، ن؛ اصغرپور لشکامی، ز. (1399). رابطه اضطراب کرونا در مادران با تعامل والد-کودک و پرخاشگری کودکان در ایام قرنطینه. خانواده پژوهی، 16(2): 139-154.

شهاب، م؛ کیانی چلمردی، ا. (1399). پیش‌بینی اعتیاد، اضطراب و تکانش‌گری بر مبنای تجربیات ناگوار کودکی، افسردگی، ناامیدی و سلامت والدینی در دختران نوجوان. فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، 11(41): 261-278.

شوقی، م؛ خنجری، ص؛ فرمانی، ف؛ حسینی، ف. (1384). بررسی الگوی خواب کودکان سنین مدرسه ساکن منطقه غرب شهر تهران. نشریه پرستاری ایران، 18(43): 83-89.

فرنوش، غ؛ علیشیری، غ؛ حسینی ذیجود، ر؛ درستکار، ر؛ جلالی فراهانی، ع. (1399). شناخت کروناویروس نوین-۲۰۱۹ و کووید-۱۹ بر اساس شواهد موجود- مطالعه مروری. مجله طب نظامی، ۲۲(۱): ۱۱-۱.

نجفی، م؛ عطاری، ع؛ مراثی، م؛ معین، ی. (1390). مقایسه‌ی وضعیت خواب کودکان 3 تا 7 ساله‌ی مبتلا به خودارضایی با گروه شاهد در شهر اصفهان. مجله دانشکده پزشکی اصفهان، 29(169): 2605-2612.

کریمی، پ؛ یزدانبخش، ک؛ کربلایی، م. (1400). پیش‌بینی اضطراب کرونا براساس کیفیت خواب: تحلیل نقش تعدیل‌کنندگی جنسیت. روان شناسی بالینی، 13(2): 15-22.

هیزمی، ه؛ اله وردی پور، ح؛ صفاییان، ع. (1395). استرس و پیشگویی کننده های سلامت روان در نوجوانان ایرانی. طلوع بهداشت، 15(3): 78-91.

Adhikari, S.P., Meng, S., Wu, Y-J., Mao, Y-P., Ye, R-X., & Wang, Q. (2020). Epidemiology, causes, clinical manifestation and diagnosis, prevention and control of coronavirus disease (COVID-19) during the early outbreak period: a scoping review. Infectious Diseases of Poverty, 9(1), 1-12.

Brooks, S.K., Webster, R.K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., & Greenberg, N. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. The Lancet, 1(20), 304-318.

Dalton, L., Rapa, E., & Stein, A. (2020). Protecting the psychological health of children through effective communication about COVID-19. The Lancet Child & Adolescent Health, 4(5), 346–347.

Ghosh, R., Dubey, M. J., Chatterjee, S., & Dubey, S. (2020). Impact of COVID-19 on children: Special focus on psychosocial aspect. Education, 31(1), 34-42.

Holmes, E.A., O'Connor, R.C., Perry, V.H., Tracey, I., Wessely, S., & Arseneault, L. (2020). Multidisciplinary research priorities for the COVID-19 pandemic: a call for action for mental health science. The Lancet Psychiatry, 66(2), 168-176.

Ianiro, G., Mullish, B.H., Kelly, C.R., Sokol, H., Kassam, Z., & Ng, S. (2020). Screening of faecal microbiota transplant donors during the COVID-19 outbreak: suggestions for urgent updates from an international expert panel. The Lancet Gastroenterology & Hepatology, 47(2), 72-81.

Kluge, P. (2020). Statement – Physical and mental health key to resilience during COVID-19 pandemic. WHO Regional Director for Europe. World Health Organization. March, 26. http://www.euro.who.int/en/ home.

Miri, Z., Razavi, Z., Mohammadi, S. (2021). Evaluation of Stress, Anxiety, Depression, and Sleep Disorders in Medical Students of Hamadan University of Medical Sciences, Iran, during the COVID-19 Pandemic. Avicenna J Clin Med. 27(4), 232-238.

Parry, J. (2020). China coronavirus: cases surge as official admits human to human transmission. British Medical Journal Publishing Group, 10(113), 236-245.

Rubin, G.J., & Wessely, S. (2013). The psychological and psychiatric effects of terrorism: lessons from London. Psychiatric Clinics, 36(3), 339-350.

Sun, L., Sun, Z., Wu, L., Zhu, Z., Zhang, F., & Shang, Z. (2020). Prevalence and Risk Factors of Acute Posttraumatic Stress Symptoms during the COVID- 19 Outbreak in Wuhan, China. MedRxiv, 19(2), 175-183.

Wang, Y. Y., Jiang, N. Z., Cheung, E. F., Sun, H. W., & Chan, R. C. (2015). Role of depression severity and impulsivity in the relationship between hopelessness and suicidal ideation in patients with major depressive disorder. Journal of Affective Disorders, 183(1), 83-89.

Worlometers. (2020) https://www.worldometers.info/coronavirus/ Accessed: 7 Jun 2020.

Xiao, H., Zhang, Y., Kong, D., Li, S., & Yang, N. (2020). Social capital and sleep quality in individuals who selfisolated for 14 days during the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in January 2020 in China. Medical science monitor: international medical journal of experimental and clinical research, 26(1), 92-101.

Xiao, H., Zhang, Y., Kong, D., Li, S., & Yang, N. (2020). The effects of social support on sleep quality of medical staff treating patients with coronavirus disease 2019 (COVID-19) in January and February 2020 in China. Medical science monitor: international medical journal of experimental and clinical research. 26(1), 54-61.

Zhou, X., Snoswell, C.L., Harding, L.E., Bambling, M., Edirippulige, S., & Bai, X. (2020). The role of telehealth in reducing the mental health burden from COVID-19. Telemedicine and e-Health. 26(4), 377-389.

Zhang, C., Yang, L., Liu, S., Ma, S., Wang, Y., Cai, Z. (2020). Survey of Insomnia and Related Social Psychological Factors among Medical Staff Involved in the 2019 Novel Coronavirus Disease Outbreak. Front Psychiatry, 11(1), 306-314.