واکاوی رویکرد توجه به زبان خاص قرآن در روایات اهل بیت علیهم السلام و هرمنوتیک روشگرا

نامه الهیات

دوره 16، شماره 62، فروردین 1402   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سمیه عبداللهی¹؛ زهره اخوان مقدم^{* 2}؛ محمد رضا آرام³

¹دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن وحدیث، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.3

²دانشیار گروه علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، تهران، ایران (نویسنده مسئول).

³دانشیار گروه علوم قرآن وحدیث، دانشکده الهیات، حقوق و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

یکی از مسایل مهم در تفسیر وهرمنوتیک، توجه به زبان خاص متن است. شناخت زبان متن، نوعی رویکرد به متن برای شناخت نیت مؤلف است. این بحثی نوظهور در میان قرآن پژوهان می‌باشد ودر آن اختلافاتی بنیادی وجود دارد، اما زبان شناسی متن، به چشم بسیاری از اندیشمندان «الگوی فرهنگ بشری » به شمار می‌آید. با دقت در روایات تفسیری، شواهدی بر توجه اهل بیت(ع) به این عنصر مهم در فهم قرآن به دست می‌آید وکشف وجوه آن نیازمند تلاش علمی در این زمینه است. در این نوشتار سعی شده به روش تحلیلی –توصیفی به واکاوی این مبحث در روایات تفسیری اهل بیت(ع)-به عنوان آگاهان تام به تمام قرآن از تمام جهات- پرداخته شود. بدین منظور ابتدا مباحثی در زمینه زبان شناسی قرآن بیان گردیده و با بیان اهمیت این علم، در دیدگاه هرمنوتیستهای روشگرا و همچنین کشف و بازخوانی روایاتی در توجه به زبان شناسی، مولفه‌های از این مبحث در کلام اهل بیت(ع) شناسایی و معرفی گردد.

کلیدواژه‌ها

زبان شناسی قرآن؛ نشانه شناسی؛ روایات اهل بیت(ع)؛ هرمنوتیک روشگرا

مراجع