پایش و آشکارسازی رخداد سیل‌ 1398 لرستان با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای در گوگل ارث انجین

کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه‌ریزی

دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 52، شهریور 1402، صفحه 7-18   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سیدحسین میرموسوی؛ زهرا تاران^*

گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

سیل یکی از مهمترین بلایای طبیعی در ایران است. سیل‌ها اثرات نامطلوبی مانند خطر جانی و مالی را در سال‌های آینده به همراه دارند، چرا که احتمال وقوع سیل‌ها بیشتر شده است و همینطور به این دلیل که افزایش جمعیت احتمالاً منجر به اسکان افراد بیشتری در مناطق آسیب‌پذیر در برابر سیل می‌شود. پایش و آشکارسازی مناطق سیل زده در مدیریت بحران و کاهش خسارات مناطق در صورت احتمال رخداد سیل‌های بعدی، کارکرد فراوانی دارد. بر این اساس هدف مورد مطالعه در این پژوهش پایش و آشکارسازی رخداد سیل‌ 1398 استان لرستان با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای در سامانه گوگل ارث انجین می‌باشد. از این سامانه می‌توان برای پردازش و تجزیه و تحلیل نقشه‌های سیل بدون نیاز به دانلود داده‌ها یا استفاده از سخت افزار محاسباتی بالا، استفاده کرد. در این مقاله داده‌های سری زمانی ماهواره‌های trmm و gpm برای دوره‌یک ساله و یک ماهه فروردین ماه 1398 استخراج گردید و نشان داد که اوج بارش شدید در روز 5 و 12 فروردین ماه بوده است. تصاویر مربوط به آشکار سازی مناطق سیل زده نیز با استفاده از داده‌های ماهواره های سنتینل 1 و لندست 8 تولید شده و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. بررسی مکانی نواحی سیلابی در تصاویر مربوطه نشان می‌دهد که شهرهای نورآباد، الشتر، بروجرد، دورود، ازنا و خرم آباد بیشترین و مستعدترین نواحی سیل گیر در استان لرستان بوده‌اند و بیشتر از سایر شهرها دچار سیل شده‌اند. همچنین مقدار مساحت سطحی مناطق سیل زده برای ماه فروردین 1398 در استان لرستان معادل 82/673 کیلومتر مربع برآورد گردید. در نهایت، نتایج بررسی های کاربری اراضی نشان داد که پیشروی سیل در نواحی دارای علفزار، زمین‌های زراعی و مناطق شهری و ساخته شده، بیشتر بوده است.

کلیدواژه‌ها

آشکارسازی؛ کاربری اراضی؛ سیل؛ لرستان؛ گوگل ارث انجین

مراجع