تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,623 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,424,861 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,450,291 |
بررسی رویکرد کلامی و عرفانی حقیقت معاد در اندیشۀ مولانا و غزالی | ||
فصلنامه زبان و ادب فارسی | ||
دوره 15، شماره 56، آذر 1402، صفحه 1-21 اصل مقاله (589.87 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/farsij.2023.1973525.1676 | ||
نویسندگان | ||
عاشور حسن زاده عرب1؛ فریدون طهماسبی* 2؛ فرزانه سرخی1؛ علی محمد گیتی فروز3 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران | ||
2گروه زبان و ادبیات فارسی ،واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران | ||
3گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه پیام نور ، ایران. | ||
چکیده | ||
معاد،ایمان به روز واپسین و حیات اخروی انسانها پس از مرگ و جزا و پاداش اعمال آنهاست و یکی از اصول جهانبینی الهی و مهمترین اصل پس از توحید است که پیامبران الهی مردم را به آن دعوت کردهاند و تقریبا یک سوم آیات قرآن مربوط به آن است. معاد اولین بار در گسترۀ ذهن بشری از منابع درون دینی نشأت گرفته است.در این پژوهش ضمن تأکید بر مسئله معاد ،به عنوان زمینۀ اصلی بحث با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی، به جنبه های کلامی و عرفانی آن در مثنوی مولانا و آثار غزالی پرداخته شده سپس دیدگاه و رویکرد کلامی،عرفانی حقیقت معاد و تعابیر مختلف و مرتبط با آن که عمده ترین آنها معاد روحانی و جسمانی، مرگ، رجوع و...است مورد بررسی قرار گرفته.نتیجه حاصل آنکه از دیدگاه غزالی با وجود گواه شرع بر معاد جسمانی عقل از اثبات و درک آن ناتوان است و صرفاً امکان آن را تصدیقمیکند.در مثنوی آنچه مربوط به معاد است–روحانی و جسمانی- غالبا با طرز تلقى صوفیانه و با تفسیر عرفانى همراه است.در اندیشه غزالی و مولانا غایت و حکمت همه علوم وصول انسان به سعادت اخروی از طریق معرفت الهی است؛این دو عارف متأثر از تمایلات عارفانه خود، تنها نگاه عرفانی را کاشف معانی حقیقی کلام وحیانی و معاد میدانند. | ||
کلیدواژهها | ||
معاد؛ معاد جسمانی و روحانی؛ مرگ؛ غزالی؛ مولانا | ||
مراجع | ||
منابع کتاب:
قرآن کریم
ابنسینا،شیخ الرئیس حسین بن عبداللّه(1406)الشفاء، الطبیعیات،کتاب النفس،قم : قلم.
تفتازانى،سعدالدین(1370)شرح مقاصد،نشرالشریف الرضى،قم.
خاتمی،سید احمد(۱۳۷۰)فرهنگ علم کلام:شرح لغات و اصطلاحات و اعلام علم کلام، تهران:صبا.
سبزوارى،ملا هادى(1374)شرح مثنوى(سبزوارى)مصحح:مصطفى بروجردى ، تهران : وزارت ارشاد.
طباطبای،سید محمد حسین(1395)تفسیر المیزان ، تهران ،انتشارات دارالفکر.
طباطبای،سید محمد حسین(1388)شیعه در اسلام، قم ، موسسه بوستان کتاب.
طبرسی،فضل بن حسن(1360)ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران،انتشارات فرهانی.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1412)مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دار السلامیه.
زمانی،کریم(1378)،شرح جامع مثنوی معنوی،تهران:اطلاعات.
زرین کوب،عبدالحسین(1378) سر نی، تهران: انتشارات علمی، چاپ هفتم.
غزالى،ابو حامد محمد(1383الف)کیمیاى سعادت، مصحح:حسین خدیو جم، تهران: علمى و فرهنگى.
غزالى،ابو حامد محمد(1386ب) ترجمه احیاء علوم الدینمصحح:حسین خدیو جم، تهران:علمى و فرهنگى.
غزالى،ابو حامد محمد(۱۳۷۴ق/۱۹۵۵.پ)تهافت الفلاسفه، به کوشش سلیمان دنیا، قاهره.
غزالى،ابو حامد محمد(1382)تهافت الفلاسفه،تحقیق سلیمان دنیا،تهران شمس تبریزی.
غزالى،ابو حامد محمد(۱۴۰۳ق/۱۹۸۳.ت)الاقتصادفیالاعتقاد،بیروت.
غزالى،ابو حامد محمد(1416ث)،رساله معراجالسالکین،بیروت،دارالفکر.
غزالى،ابو حامد محمد(1988ج)کتاب الاربعین فی الاصول الدین،دار الکتب.
فروزانفر، بدیع الزّمان(1375)شرح مثنوی شریف،تهران: زوّار.
فروزانفر، بدیع الزّمان(1386)دیوان کبیر، غزلیات شمس،تهران :هرمس.
کلینی،محمد بن یعقوب(1405)اصول کافی، ترجمه و شرح جواد مصطفوی، تهران: فرهنگ اهل بیت .
مطهری،مرتضی(۱۳۷۷)مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا، چاپ هفتم.
مظفر،محمدرضا(1375)المنطق المظفر،قم: انتشارات دارالعلم.
مولوی،جلال الدین محمد بلخی(1375) مثنوی معنوی، مطابق نسخه تصحیح نیکلسون.
مکارم شیرازی،ناصر(1374)تفسیر نمونه ،تهران : دارالکتب الاسلامیه.
یزدان پناه،یدالله(1390)حکمت عرفانیقم:موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
منابع مقالات:
علیزاده،اکبر اسد(بهمن و اسفند 1387)معاد جسمانی،مجله:مبلغان،شماره 112 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 226 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 106 |