تقدیر الهی در قرآن کریم با رویکرد به تفسیر المیزان

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 مهر 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2023.1996061.3098

نویسندگان

حسن وهاب پور¹؛ محمدحسین صائینی^{* 2}؛ فرهاد ادریسی³

¹دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن وحدیث ،واحد زنجان ،دانشگاه آزاداسلامی ، زنجان،ایران.

²استادیار گروه علوم قرآن وحدیث ،واحد زنجان، دانشگاه آزاداسلامی ، زنجان،ایران.

³دانشیار علوم وقرآن حدیث ،واحد زنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، زنجان، ایران

چکیده

چکیده :

مسأله قضا و قدر یکی از بغرنج ترین و پیچیده ترین مسائل الهیات می باشد و از مسلمات عقاید اسلامی است چنانچه در کتب و سنت فراوان از آن سخن گفته شده است جای انکار و اختلافی باقی نمانده است و محور اصلی آنرا اراده و اختیار تشکیل می دهد و قضای الهی با اختیار انسان منافاتی ندارد چون اگر مقصود از قضا و قدر الهی نفی اسباب و مسببات از آن جمله نیرو و اراده و اختیار انسان می باشد و چنین قضا و قدری سرنوشتی وجود ندارد زیرا اسباب و مسببات رابطه ی علی و معلولی بین حوادث غیر قابل انکار و جزء قضا و قدر الهی می باشد این مقاله اراده و اختیار انسان را در طول اراده ی الهی می کاود و قائل به بین الامرین تفکر شیعی است آنچه از سوی خدا مقدر شده قضای الهی بوقوع آن تعلق پذیرفته است آن است که فاعل مذکور با اختیار و گزینش آزاد خویش افعال خود را انجام می دهد البته بندگان بصورت مستقیم مباشر نیست بلکه این تأثیر از سیر اسباب و علل در چارچوب نظام علی علم تحقق می پذیرد و از آنجایی که اراده انسان یکی از مبادی علی افعالی اختیار اوست و ضمن پذیرش سازگاری علم پیشین الهی با اختیار انسان معتقد است معرفت خداوند به افعال اختیاری انسان ناشی از معرفت او به افعال تمام و خصوصیات آنهاست.

کلیدواژه‌ها

قضا و قدر &ndash؛ تقدیر الهی؛ جبر و اختیار؛ تفویض

مراجع