سنجش مخاطرات طبیعی شهر ایلام با رویکرد تاب آوری اقتصادی، سازمانی (نهادی) و زیست محیطی

کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه‌ریزی

دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 52، شهریور 1402، صفحه 50-69   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

علیمحمد میرزایی^{* 1}؛ محمدرضا زند مقدم^{* 2}؛ سعید کامیابی³

¹دانشجوی دکتری،جغرافیا وبرنامه ریزی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد سمنان،سمنان،ایران.

²دانشیارگروه جغرافیا ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

³دانشیار مرکز تحقیقات گردشگری دامنه جنوبی البرزمرکزی ،واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

چکیده

شهر به عنوان پیچیده ترین سیستم، با دامنه وسیعی از مخاطرات ازجمله مخاطرات طبیعی همچون زلزله، سیل، آتشفشان، خشکسالی و ... روبرو است. این مطالعه، با هدف بررسی سنجش مخاطرات طبیعی شهر ایلام با رویکرد تاب آوری اقتصادی، سازمانی (نهادی) و زیست محیطی انجام شد. پژوهش حاضر به لحاظ جمع آوری داده و اطلاعات پیمایشی و از نوع تحلیلی است. همچنین این تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی می باشد. جامعه آماری شهروندان شهر ایلام تعداد 384 نفر و مسئولین برنامه‌ریزی شهری به تعداد 30 نفر می باشند. با توجه به هدف اصلی پژوهش، برای دریافت اطّلاعات کمی پژوهش، پرسشنامه ای بر اساس نظرات نخبگان و اساتید برنامه ریزی شهری طراحی شده است. برای تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای در نرم افزار SPSS استفاده شده است. با توجه به اینکه نواحی مناطق شهری ایلام در این پژوهش مورد ارزیابی قرار می گیرند، مناطق شهری ایلام از مدل تصمیم گیری چند معیاره ویکور براساس میزان تاب آوری از ابعاد اقتصادی، سازمانی (نهادی) و زیست محیطی رتبه بندی می شوند. نتایج بررسی تاب آوری اقتصادی نشان داد که منطقه 3 تاب آورترین منطقه شهر ایلام است و 50 درصد از مناطق از نظر اقتصادی نسبتاً تاب آور بوده و از نظر تاب آوری اقتصادی وضعیت بهتری دارند. نتایج بررسی تاب آوری سازمانی نشان داد که منطقه 3 تاب آورترین منطقه شهر است و 75 درصد از مناطق از نظر سازمانی نسبتاً تاب آور بوده است. در میان این مناطق، تنها منطقه دو از نظر سازمانی (نهادی) تاب آوری پایینی دارد. نتایج بررسی تاب آوری زیست محیطی نشان داد که منطقه 3 تاب آورترین منطقه شهر است و 50 درصد از مناطق از نظر زیست محیطی نسبتاً تاب آور بوده است. در میان این مناطق، تنها منطقه یک از نظر زیست محیطی فاقد تاب آوری هست

کلیدواژه‌ها

مخاطرات طبیعی؛ ایلام؛ تاب آوری؛ اقتصادی؛ زیست محیطی

مراجع