بررسی اثر عصاره گیاه زیتون تلخ (Melia azedarach) و کروسین در موش‌های مبتلا به کیست هیداتید

فصلنامه زیست شناسی جانوری

دوره 16، شماره 1، آذر 1402، صفحه 163-173   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ascij.2023.1981914.1475

نویسندگان

راهله رهباریان^{* 1}؛ سیده شهربانو جعفری²؛ حمید عشرتی¹

¹گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

²گروه زیست شناسی، دانشکده علوم و فناوری های زیستی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

کیست هیداتید یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است. در مطالعه حاضر، اثر درمانی عصاره دانه گیاه زیتون تلخ و کروسین بر روی مدل موش آلوده به کیست هیداتید در شرایط برون‌تنی و درون‌تنی مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی برون‌تنی از روش رنگ آمیزی ائوزین 1/0 درصد استفاده شد. در بررسی درون‌تنی 30 سر موش آزمایشگاهی با تزریق داخل صفاقی  5/0 میلی‌لیتر از مایع حاوی 2000 پروتواسکولکس به کیست هیداتید الوده شدند. یک هفته پس از تزریق موش‌ها بطور تصادفی در قفس‌های مجزای به 5 گروه 6 تایی درمانی تقسیم شدند. این گروها شامل: 1- گروه شاهد (بدون هیچ نوع تیماری)، 2- گروه آلبندازول ( دوز 75 میلی‌گرم/کیلوگرم آلبندازول)، 3- گروه زیتون تلخ (100 ماکرولیتر عصاره زیتون تلخ)، 4- گروه کروسین (100 میلی‌گرم/میلی‌لیتر کروسین)، 5- گروه زیتون تلخ –کروسین (مخلوطی از عصاره زیتون تلخ و کروسین). 140 روز بعد از درمان، آزمایشات مورد نظر انجام شد. بررسی برون‌تنی اثر کشندگی عصاره خالص زیتون تلخ بر پروتواسکولکس‌ها نشان داد که پس از  15 و 60 دقیقه انکوباسیون بترتیب 60 و 80 درصد پروتواسکولکس‌ها از بین می‌روند. نتایج آزمایشات درون‌تنی نیز نشان داد که در گروه­های تحت درمان با کروسین، زیتون تلخ و زیتون تلخ-کروسین، تعداد، وزن و اندازه کیست‌های هیداتید در مقایسه با شاهد به طور معنی‌داری کاهش یافته است. علاوه‌براین، بررسی فاکتورهای بیوشیمیایی کبدی بیشترین اثر کشندگی کیست هیداتید را درگروه‌های تحت درمان با زیتون تلخ و زیتون تلخ-کروسین در مقایسه با گروه تحت درمان با داروی ضد انگل آلبندازول و شاهد نشان داد.

کلیدواژه‌ها

کیست هیداتید؛ عصاره زیتون تلخ؛ کروسین؛ فاکتورهای بیوشیمیایی

مراجع

1. Abdel-Ghany H.S.M., Abdel-Shafy S., Abuowarda , El-Khateeb R.M., Hoballah E.M., Fahmy M.M. 2021. Acaricidal activity of Artemisia herba-alba and Melia azedarach oil nanoemulsion against Hyalomma dromedarii and their toxicity on Swiss albino mice. Experimental and Applied Acarology, 84(1):241-262.
2. Al-Snafi A.E. 2016. The pharmacology of Crocus sativus-A review. IOSR Journal of Pharmacy, 6(6):8-38.
3. Balarastaghi S., Yazdian-Robati R., Vahdati Hasani F., Hosseinzadeh H., Abnous K., Imenshahidi M., Razavi B.M. 2021. Protective Effect of Crocin on Malathion-induced Cardiotoxicity in Rats: A Biochemical, Histopathological and Proteomics Study. Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 20(2):156-172.
4. Gholami S., Rahimi-Esboei B., Ebrahimzadeh, M., Pourhajibagher M. 2013. In vitro effect of Sambucus ebulus on scolices of Hydatid cysts. European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 17(13):1760-1765.
5. Hadjiakhoondi A., Vatandoost H., Khanavi M., Sadeghipour Roodsari H.R., Vosoughi M., Kazemi M., Abai M.R. 2006. Fatty Acid Composition and Toxicity of Melia azedarach L. Fruits against Malaria Vector Anopheles stephensi. Iranian Journal of Pharmaceutical Sciences, 2(2): 97-102.
6. Haji Mohammadi K.H., Heidarpour M., & Borji H. 2019. Allium Sativum Methanolic extract (garlic) improve therapeutic efficacy of albendazole against hydatid cyst: In vivo study. Journal of Investigative Surgery, 32(8):723-730.
7. Hussain R., Ihsan A., Shah A.A., Ullah N., Iftikhar H., Jalal R. 2022. Ecofriendly management of green pea (Pisum sativum) insect pests through plant extracts. Sarhad Journal of Agriculture, 38(4):1405-1411.‏
8. Hosseinzadeh H., Sadeghnia H.R., Ziaee, T., Danaee A. 2005. Protective effect of aqueous saffron extract (Crocus sativus L.) and crocin, its active constituent, on renal ischemia-reperfusion-induced oxidative damage in rats. Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 8(3):387-393.
9. Khoshraftar Z., Safekordi A., Shamel A., Zaefizadeh M. 2020. Evaluation of insecticidal activity of nanoformulation of Melia azedarach (leaf) extract as a safe environmental insecticide. International journal of environmental science and technology, 17(23):1159-1170.‏
10. Liu C., Fan H., Guan L., Ge R.L., Ma L. 2021. In vivo and in vitro efficacy of crocin against Echinococcus multilocularis. Parasites and Vectors, 14(1):1-17.
11. Mishra G., Jawla S., & Srivastava V. 2013. Melia azedarach: a review. International Journal of Medicinal Chemistry and Analysis, 3(2):53-56.
12. Moazeni M., Larki S., Saharkhiz M.J., Oryan A., Ansary Lari M., Mootabi Alavi A. 2014. In vivo study of the efficacy of the aromatic water of Zataria multiflora on hydatid cysts. Antimicrobial Agents and Chemotherapy, 58(10):6003-6008.
13. Moazeni M., Nazer A. 2010. In vitro effectiveness of garlic (Allium sativum) extract on scolices of hydatid cyst. World Journal of Surgery, 34(11):2677-2681.
14. Moazeni M., Saharkhiz M.J., Hosseini A.A. 2012. In vitro lethal effect of ajowan (Trachyspermum ammi L.) essential oil on hydatid cyst protoscoleces. Veterinary Parasitology, 187(1-2):203-208.
15. Mordue A.J., Nisbet A.J. 2000. Azadirachtin from the neem tree Azadirachta indica: its action against insects. Anais da Sociedade Entomológica do Brasil, 29:615-632.
16. Neogi N., Baliga, P., Srivastava R. 1963. In vitro Anthelmintic Activity of some Indigenous Drugs. Journal of the Indian Medical Association, 41(9):435-437.
17. Ntalli N.G., Cottiglia F., Bueno C.A., Alche L.E., Leonti M., Vargiu S., Caboni P. 2010. Cytotoxic Tirucallane Triterpenoids from Melia azedarach Fruits. Molecules, 15(9):5866-5877.
18. Omar M.K., Muhammad H.A., Mirkhan S.M. 2023. Effects of Crude Plant Extracts from Five Parts of Melia azedarach on Tribolium confusum. Aro-the Scientific Journal of Koya University, 11(1):48-51.‏
19. Peng Y., Gu T., Zhong T., Xiao,Y., Sun Q. 2022. Endoplasmic Reticulum Stress in Metabolic Disorders: Opposite Roles of Phytochemicals and Food Contaminants. Current Opinion in Food Science, 48:
20. Priyadarsini R.V., Murugan R.S., Sripriya P., Karunagaran D., Nagini S. 2010. The neem limonoids azadirachtin and nimbolide induce cell cycle arrest and mitochondria-mediated apoptosis in human cervical cancer (HeLa) cells. Free Radical Research, 44(6):624-634.
21. Ranjbar R., Shayanfar P., Maniati M. 2021. In Vitro Antileishmanial Effects of Saffron Compounds, Crocin and Stigmasterol, on Iranian Strain of Leishmania major (MHOM/IR/75/ER). Iranian Journal of Parasitology, 16(1):‏
22. Sariosseiri A., Moshaverinia A., Khodaparast M.H.H., Kalidari G.A. 2018. In vitro acaricidal effect of Melia azedarach ripe fruit extract against Dermanyssus gallinae (Acari: Dermanyssidae). Persian Journal of Acarology, 7(2):455.
23. Sayek I., Tirnaksiz M.B., & Dogan R. 2004. Cystic Hydatid Disease: Current Trends in Diagnosis and Management. Surgury Today, 34(12):987-996.
24. Sharma D., Paul Y. 2013. Preliminary and pharmacological profile of Melia azedarach L.: An overview. Journal of Applied Pharmaceutical Science, 3(12):133-138.
25. Sousa L.A.D.d., Rocha T.L., Sabóia-Morais S.M.T., Borges L.M.F. 2013. Ovary histology and quantification of hemolymph proteins of Rhipicephalus (Boophilus) microplus treated with Melia azedarach. Revista Brasileira de Parasitologia Veterinária, 22(3):339-345.
26. Szewezuk V., Mongelli E.R., & Pomilio A.B. 2003. Antiparasitic activity of Melia azadirach growing in Argentina. Molecular Medicine and Chemistry, 1:54-57.
27. Thompson C.A. 2008. The taxonomy, phylogeny and transmission of Echinococcus. Experimental Parasitology, 119(4): 439-446.
28. Walker M., Rossignol J.F., Torgerson P., & Hemphill A. 2004. In vitro effects of nitazoxanide on Echinococcus granulosus protoscoleces and metacestodes. Journal of Antimicrobial Chemotherapy, 54(3):609-616.