رابطه علی بین سلامتی، آموزش و رشد اقتصادی در منتخبی از کشورهای در حال‌ توسعه

دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی

دوره 10، شماره 1، مرداد 1402، صفحه 124-138   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مولود جعفری^{* 1}؛ مریم جعفری²؛ مصطفی عمادزاده³

¹گروه اقتصاد، واحد خمینی شهر،دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

²مدرس دانشگاه ازاد اسلامی واحد خمینی شهر

³استاد& دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان

چکیده

دستیابی به رشد اقتصادی پایدار، مستلزم سرمایه‌گذاری‌های انبوه در زیر ساخت‌ها به‌منظور افزایش ظرفیت‌های تولید و همچنین ایجاد درآمد می‌باشد. این سرمایه‌گذاری‌ها صرفاً شامل سرمایه‌گذاری‌های فیزیکی نمی‌شود، بلکه سرمایه‌گذاری‌های انسانی، پژوهش و نوآوری، آموزش، بهداشت و مهاجرت نیروی کار را نیز شامل می‌شود. بدین ترتیب یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی، علاوه بر نیروی کار و سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی است. این مقاله به بررسی رابطه علی بین آموزش، سلامت و رشد اقتصادی در 12 کشور در حال توسعه برای سال‌های 1983 تا 2020 می‌پردازد. بدین منظور با استفاده از روش علیت گرنجر برای داده‌های تابلویی، به بررسی رابطه علیت بین این سه متغیر در کوتاه‌مدت پرداخته می‌شود. به منظور برآورد رابطه بلندمدت نیز از روش حداقل مربعات پویای تابلویی استفاده می‌شود. نتایج حاکی از آن است که در بلندمدت رابطه علی دو طرفه بین شاخص رشد اقتصادی و شاخص سلامت و همچنین یک رابطه علی دو طرفه بین شاخص سلامت و شاخص آموزش برقرار است. لیکن رابطه علی بین آموزش و رشد اقتصادی در بلندمدت وجود نداشته است، هرچند در کوتاه‌مدت تنها یک رابطه علی از سوی رشد اقتصادی بر شاخص آموزش وجود داشته است.

کلیدواژه‌ها

تحصیلات؛ امید به زندگی؛ رشد اقتصادی؛ آزمون علیت؛ داده‌های تابلویی

مراجع