کاربرد ارزیابی پس سکنایی در طراحی فضای آموزشی دانشگاهی (مورد پژوهشی: دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب)

طراحی و برنامه ریزی در معماری و شهرسازی

دوره 1، شماره 1، مهر 1402، صفحه 35-55   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dpau.2023.706775

نویسندگان

رضا نقدبیشی^{* 1}؛ زینب گوهری²

¹گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

²گروه معماری،دانشکده هنر و معماری،دانشگاه ازاد واحد تهران جنوب،تهران،ایران

چکیده

ساختمان به عنوان نظامی پویا همواره تحت تأثیر تغییرات محیط درونی و بیرونی قرار گرفته و نیاز مجدد به طراحی و تغییرات دارد، به کمک ارزیابی پس سکنایی یک تعامل دو طرفه میان کاربر و طراح به منظور رفع موارد و معایب بنا پس از بهره برداری شکل می‌گیرد که به کمک مشارکت کاربر در روند مطالعات، طراح به جمع آوری اطلاعات و طراحی فضا به منظور مرتفع کردن معایب می‌پردازد. همچنین به رضایتمندی ساکنان ساختمان و ایجاد روابط مؤثر بین محیط و ساختمان و همچنین بهبود عملکرد را در پی خواهد داشت.امروزه با افزایش متقاضیان تحصیلات دانشگاهی و افزایش کمی فضاهای دانشگاهی بدون در نظر گرفتن کیفیت، عملکرد و کارایی این فضاها با چالش بزرگی روبه روست.هدف مقاله حاضر سنجش شاخص‌های ارزیابی پس سکنایی در فضاهای آموزشی دانشگاهی است. این نوع ارزیابی به بررسی بناهای از پیش ساخته شده و در حال بهره برداری اشاره دارد. مولفه هایی که از نظر کاربران حاضر در آن بنا در کارایی و عملکرد آن اختلال ایجاد کرده اند شناسایی و تحلیل می شوند تا با نیازسنجی کاربران آنَ، الگوها و طرحواره های جدید ارائه شود.با مطالعه وضع موجود بنا و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف در پاسخ دهی به نیازهای کاربران ، راهکارهای عملکردی برای بهبود شرایط پیشنهاد می‌گردد. تعریف و ارائه‌ی قواعد یا الگوهایی برای طراحی فضاهای آموزشی دانشگاهی، با توجه به نیازهای کاربران آن درقالب کالبد مساله ایست که در این پژوهش مورد بررسی و تحقیق قرار خواهد گرفت.
در این پژوهش نیز با هدف ارتقاء کیفیت فضاهای آموزشی دانشگاهی، سعی شده تا مؤلفه‌های مؤثر در طراحی فضاهای آموزشی دانشگاهی و همچنین مؤلفه‌های مؤثر در ارزیابی پس سکنایی معرفی و مورد پرسش قرار گیرند؛ در نهایت پس از تحلیل به وسیله معادلات ساختاری و به دست آوردن ضرایب تاثیرگذاری و اولویت‌ها، به ارائه راهکارهای طراحی پرداخته خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

ارزیابی پس سکنایی؛ طراحی دانشکده هنرومعماری دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب؛ شاخص ها؛ الگوهای طراحی؛ فضاهای آموزشی دانشگاهی