تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,624 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,435,523 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,456,157 |
استقرارگاههای دوران تاریخی در شاهکوهِ شهرستان نهبندان – خراسان جنوبی (محوطههای آتشکده، کلاته بَل بَتو و گورستان تاسکا) | ||
پیام باستانشناس | ||
مقاله 4، دوره 15، شماره 29، بهمن 1402، صفحه 59-78 اصل مقاله (1.76 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/peb.2023.1997013.1030 | ||
نویسندگان | ||
محمد فرجامی1؛ علی اصغر محمودی نسب* 2 | ||
1میراث فرهنگی خراسان جنوبی، ایران. | ||
2مدرس مدعو گروه باستانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
چکیده | ||
شهرستان نهبندان واقع در خراسان جنوبی، از نواحی مهم در پژوهشهای باستانشناسی دوران تاریخی و اسلامی به شمار میرود. دامنه غربی شاهکوه در غرب این شهرستان، به دلیل وجود شرایط مساعد اقلیمی و محیطی، استقرارها و سکونتگاههای مهم و گستردهای را در خود جای داده است که نشان از اهمیت آنها در برهمکنشهای درون و برون منطقهای دوران تاریخی دارد. از جمله این یادگارهای بیهمتا، بخشهای برجای مانده از بنای معروف به آتشکده در روستایی با همین نامجای است که شوربختانه بخشهای اندکی از این سازه برجای مانده است. پیرو برنامه گمانهزنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محدوده بنا و شواهد معماری موجود و نیز معماری کنونی در بافت روستا، گمان آن میرود که این سازه با نقشه چلیپایی و چهار دیوار سنگی و پوشش گنبدی پایهگذاری شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بنای معروف به آتشکده (؟) در دوره ساسانی ساخته شده و در سدههای نخستین اسلامی نیز همچنان کاربری داشته و بهعنوان یک مکان مذهبی، با محوطههای پیرامون خود مانند کلاته بَلبَتو و گورستان تاسکا در ارتباط بوده است. ضمن معرفی این اثر، به تحلیل بقایای فرهنگی سطحی محوطههای مذکور نیز پرداخته میشود. یافتههای سطحی این محوطهها در پیوند با دوران تاریخی (هخامنشی ـ ساسانی) است که نشان از تداوم سکونت و برهمکنشهای فرهنگی در این منطقه از آغاز دوران تاریخی تا دوران اسلامی دارد. هدف اصلی، شناخت بنای معروف به آتشکده (؟) با توجه به شواهد و دادههای باستانشناسی و همچنین، معرفی محوطههای دیگر دوران تاریخی مانند کلاته بلبتو و تاسکا است. این پژوهش با گردآوری یافتهها به صورت میدانی و تحلیل آنها از طریق پژوهشهای کتابخانهای با رویکرد تاریخی ـ فرهنگی و به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
شهرستان نهبندان؛ شاهکوه؛ آتشکده؛ ساسانی؛ معماری؛ سفال | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 92 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 89 |