بررسی و تحلیل انواع ترانه‌های کودکان

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

دوره 19، شماره 34، شهریور 1402، صفحه 34-45   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی اصغر بابا صفری^{* 1}؛ محمد امین محمدپور²؛ غلامرضا ستوده³

¹دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد واحد سیرجان، مدعو از دانشگاه اصفهان

²دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان، سیرجان، ایران

³استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

در این جستار به شیوه کتابخانه‌ای ترانه‌های کودکان تحلیل و بررسی می‌شود. پس از تعریف ترانه و بررسی سیر آن در گذشته و امروز، ویژگی‌های ترانه‌های کودکان را می‌کاویم و این ترانه‌ها که داری ویژگی‌های غنایی هستند از نظر کاربرد و مضمون و محتوا طبقه‌بندی می‌شوند و به نمونه‌های آن‌ها می‌پردازیم. ترانه اصطلاحی عام است که به انواع قالب‌های شعری ملحون یا همراه موسیقی به ویژه فهلویات، دو بیتی، رباعی و تصنیف گفته می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ترانه‌های کودکان، بخش قابل توجهی از ترانه‌ها را شکل داده است. این ترانه‌ها به بخش‌های لالایی‌ها، ترانه‌های نوازشی، ترانه‌های قصه گونه و ترانه‌های بازی تقسیم می‌شوند که در میان این بخش‌ها بیشترین بسامد مربوط به ترانه‌های  قصه گونه و لالایی‌ها است. زبان این ترانه‌ها ساده و عامیانه است و زیبایی و دلنشینی این ترانه‌ها تا حدود زیادی مدیون وزن‌های زنده و جذاب و صمیمی آن‌ها است. در بسیاری از این ترانه‌ها، تنها وزن و قافیه است که اهمیت دارد و مضمون شعر مهمل و بی معنی است. 

کلیدواژه‌ها

شعر غنایی؛ ترانه؛ درون‌مایه؛ ترانه‌های کودکان