کیستی حکمران در حکومت ایران باستان

سیاست‌پژوهیِ اسلامی‌ایرانی

مقاله 1، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آذر 1402، صفحه 1-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

روح اله اسلامی^{* 1}؛ وحید بهرامی²

¹استادیار علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²دکترای علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

اندرزنامه‌نویسی میراث ارزشمندی است که به بازنمایی خرد سیاسی ایرانیان می‌پردازد. محتوای اندرزنامه‌ها، همان‌گونه که از نامش پیداست، اندرزهای اخلاقی، مذهبی، سیاسی و اجتماعی نخبگان و مصلحان نسبت به شهریار زمان است. خطاب‌وارگی اندرزنامه‌ها، ترسیم‌کننده شاه ایدئال و آرمانی نخبگان ایرانی است. در اندرزنامه‌های انگاشته‌‌شده به عنوان تبلور یکی از مهم‌ترین صُور دانایی، می‌توان یکی را که دارای دو ریشه ایرانی و باستانی شاه آرمانی است، شناسایی کرد. در این نوشتار انگاره‌ها و سازه‌های داریوش‌شاه با مطالعه کتیبه بیستون، آداب حکمرانی شاه آرمانی مورد واکاوی قرار می‌گیرد. در اینجا سازه‌های شهریار آرمانی کتیبه بیستون با استفاده از روش پدیدار‌شناسی و با توجه به چارچوب تئوریک نخبه‌گرای پاره‌تو، در دو بُعد ذهنی و عینی مورد بررسی قرار می‌گیرد و درصدد پاسخ‌گویی به این سؤال است که بایسته‌های شاه آرمانی در کتیبه بیستون چیستند؟ و این شهریار باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد تا علاوه بر کسب صلاحیت فرمانروایی، به عنوان شهریار آرمانی نیز شناخته شود؟

واژگان کلیدی: شاه آرمانی، کتیبه بیستون، داریوش، انگاره‌های عینی و ذهنی

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: شاه آرمانی؛ کتیبه بیستون؛ داریوش؛ انگاره‌های عینی و ذهنی

مراجع