بررسی سبکی لایه واژگانی غزلیات قاری عبدالله بر پایه سبک‌شناسی لایه‌ای

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 50، اسفند 1401، صفحه 91-106   

نوع مقاله: مروری

نویسندگان

شفیق الله شفقت¹؛ غلامرضا مستعلی پارسا²

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

 سبک ­شناسی لایه ­ای یکی از شگردهای جدیدی سبک ­شناسی است که با بهره­ گیری از آن می ­توان متون ادبی را به شیوه درون­ متنی و بر اساس لایه­ های سازنده (آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و فکری) مورد بررسی و تحلیل قرار داد. در میان سایر انواع، سبک­ شناسی لایه­ ای از جمله دقیق­ ترین شیوه­ های معمول در توضیح آثار ادبی است که با استمداد آن می­ توان از یک­سو مشخصه ­های مهم زبانی اثر را انگشت­ نشان ساخت و از سوی دیگر، به ایدئولوژی ایجادگر ادبی و فکر حاکم بر اثر پی برد. در این مقاله تلاش شده است تا ویژگی­ های سبکی غزلیات ملک الشعراء قاری عبدالله در لایه واژگانی با رویکرد (توصیفی- تحلیلی) مورد بررسی قرار گیرد. پس از بررسی و دقت، یافته ­های پژوهش نشان می­دهد که در سروده­ های قاری بسامد واژگان انتزاعی، رمزگان مربوط به خرابات و طریقت، واژه­ های عام و ترکیب ­های اضافی بسیار بالا بوده است؛ هم­چنان کاربرد واژگان عامیانه و نوواژه ­ها مطلبی دیگری است که باعث تشخص سبکی شاعر در لایه واژگانی گردیده است.

کلیدواژه‌ها

لایه واژگانی؛ واژگان انتزاعی؛ رمزگان؛ ملک الشعراء عبدالله؛ دیوان غزلیات قاری

مراجع