نقش و جایگاه تیسفون در معادلات سیاسی و اقتصادی دوره ساسانی

فصلنامه تاریخ

دوره 18، شماره 69، مرداد 1402، صفحه 121-147   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

سلطانعلی کریمی؛ فیض اله بوشاسب گوشه^* ؛ احمد کامرانی فر

گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

چکیده

اردشیر بابکان تیسفون را به عنوان پایتخت توسط دولت ساسانی انتخاب کرد. این شهرنقش بسیار مهمی در ایجاد وحدت سیاسی کشور ایفا کرد و به مرکز سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مبدل گردید. تیسفون به جهت اینکه بر سر راه‌های مهم بازرگانی و تجاری از جمله جاده‌ی ابریشم و راه دریایی خلیج فارس به اقیانوس هند واقع شده بود به لحاظ سیاسی و سوق-الجیشی در منطقه‌ی بین‌النهرین اهمیت ویژه‌ای داشت. تیسفون در اواخر دولت ساسانی به دلیل اوضاع آشفته سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رونق اولیه‌اش را از دست داد. پایتخت ساسانی از نظر بازرگانی و امور تجاری نقش مهمی در ارتباطات بین‌المللی بازی می‌کرد؛ زیرا شهرهای ایران در دوره‌ی ساسانیان مرکز تجارت و صنعت بود. بی‌ثباتی سیاسی و نظامی در تیسفون که ناشی از آمدن و رفتن‌های مکرر شاهان در سال‌های پایانی حکومت ساسانی بود، باعث متزلزل شدن اوضاع پایتخت و سایر ایالت‌های تابعه و شورش سرداران و حاکمان ایالت‌ها در نقاط مختلف کشور شد. روش تحقیق، در این مقاله ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻧﻈﺮی آن، روش تحقیق تاریخی و به شیوه‌ی تبیینی ـ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ اﺳـﺖ و در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. هدف مقاله تبیین و تشریح نقش و جایگاه تیسفون در معادلات سیاسی و اقتصادی دوره‌ی ساسانی می‌باشد

کلیدواژه‌ها

تیسفون؛ ساسانیان؛ پایتخت؛ معادلات سیاسی؛ اقتصادی

مراجع