شناسایی مولفه های مدیریت کارآفرینانه مدارس با رویکرد کیفی

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 49، شهریور 1402، صفحه 119-138   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سجاد میرزاآقایی^{* 1}؛ محمد قهرمانی²؛ غلامرضا شمس²؛ محمود ابوالقاسمی²

¹دانشجوی دکتری، مدیریت آموزشی، گروه رهبری و توسعه آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

²دانشیار، مدیریت آموزشی، گروه رهبری و توسعه آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

     زمینه و هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه‌های مؤثر در مدیریت کارآفرینانه مدارس انجام شد.
     روش: پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و به لحاظ هدف کاربردی است. با گردآوری و تحلیل محتوای داده‌های کیفی، مضمون‌های سازمان دهنده و مضمون‌های پایه شناسایی شده­ا­ند. در این پژوهش با خبرگان نظری و تجربی شامل اساتید کارآفرینی و مدیریت آموزشی و همچنین مدیران مدارس کارآفرین در مجموع 18 نفر مصاحبه انجام شد. این افراد به‌صورت گلوله برفی انتخاب شده و مصاحبه تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافته است. تجزیه و تحلیل داده‌ها براساس تحلیل مضمون بوده و برای اعتباریابی داده‌ها از روش کدگذاری بین دو آزمون استفاده شد.
     یافته‌ها: براساس نتایج این پژوهش مؤلفه‌های مؤثر در مدیریت کارآفرینانه مدارس در 6 مضمون سازمان دهنده شامل برنامه ریزی کارآفرینانه، تأمین منابع کارآفرینانه، سازماندهی کارآفرینانه، نظام انگیزش کارآفرینانه، رهبری کارآفرینانه، سیستم ارزشیابی کارآفرینانه طبقه بندی شده است.
     نتیجه گیری: لازمه اجرای مدیریت کارآفرینانه مدارس، در بکارگیری صحیح این مولفه­ها توسط مدیران است. آنها باید در نحوه مدیریت خود تجدید نظر اساسی داشته و بدانند که با مدیریت سنتی نمی­توانند کارآفرینی را در مدارس گسترش دهند.

کلیدواژه‌ها

مدیریت کارآفرینانه؛ کارآفرینی؛ مدارس کارآفرین؛ مدیران کارآفرین

مراجع

اصلان زاده، حسن، مردای، مسعود، مجتبی زاده، محمد. (1401) طراحی و اعتباریابی الگوی نوآورانه رهبری تحول آفرین در مدارس متوسطه با رویکرد کیفی، نشریه علمی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره دهم، شماره چهار، صص1-24.

باشکوه اجیرلو؛ اکبر، مرادی، مسعود و حیدری اناری، علی.(1394)." بررسی عوامل سازمانی اثرگذار بر، ایده کارآفرینی در بین معلمان مدارس متوسطه ی شهرستان اردبیل"، روانشناسی مدرسه، دوره 4، شماره 1، 38-51.

شاکری سیه کمری، شادی. (1395). "شناسایی عوامل مؤثر بر ترویج فرهنگ کارآفرینی مدارس متوسطه دوم شهر تبریز بر مبنای روش شناسی کیو"، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.

عابدزاده خالدی، عشرت. (1390). "بررسی تأثیر نقش‌های مدیران بر تقویت ویژگی‌های کارآفرینی دانش‌آموزان از دیدگاه دبیران مدارس متوسطه دخترانه شهرستان ری"، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

فهری، سید نظام. (1398). "شناسایی ویژگی‌های رهبری کارآفرینانه در مدیریت مدارس متوسطه شهر سنندج"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فرهنگیان.

قربانی، زهرا. (1395). "طراحی مدل مدارس کارآفرین با رویکرد مدل کسب و کار (مقطع دوره دوم متوسطه)"، پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته مدیریت کارآفرینی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد تهران.

قرونه، داود، عابدی، حسین، احمدآبادی، آرزو. (1395). "ویژگی‌های کارآفرینانه موسسان زن و مرد (مطالعه موردی: دبیرستان‌های غیر دولتی شهر تهران)"، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، سال چهاردهم شماره2، 203-216.

ناظمی، فاطمه، صفاری نیا، مجید. (1394). بررسی ارتباط سبش‌های تصمیم گیری و ادراک ریسک با رفتارهای کارآفرینانه در بین مدیران فرهنگی، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 4، شماره 4، 89-117.

نصراصفهانی، حمید، شاهین، آرش، حکمت پناه، مسعود، نصری، مسعود، نصراصفهانی، مریم، نصراصفهانی، ژاله. (1397). "فلسفه مدارس کارآفرین، مدیریت در مدارس کارآفرین و تأثیر کتب کارآفرینی در مدارس و دبیرستانهای کار آفرین در ایران"، نخستین کنفرانس ملی مدارس کارآفرین.

Amjad Iqbal, Tahira Nazir, Muhammad Shakil Ahmad. (2020). "Entrepreneurial leadership and employee innovative behavior: an examination through multiple theoretical lenses. European Journal of Innovation Management.Vol.25. issue 1.

Barber, M., Whelan, F., & Clark, M. (2010). Capturing the leadership premium, Mckinsey& Company. Retrieved from:

    http://mckinseyonsociety.com/capturing-the-leadership-premium/.

Birdthistle, N., Keane, T., Linden, T., & Eager, B. (2023). Back to school: an examination of teachers’ knowledge and understanding of entrepreneurship education. In Enhancing Entrepreneurial Mindsets Through STEM Education (pp. 223-248). Cham: Springer International Publishing.

Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, 77-101.

Brennan, M. E., & McGowan, P. (2008). Academic entrepreneurship: An exploratory case study. International Journal of Entrepreneurial Behaviour and Research, 12(3), 144-164.

Brown, Terrence, Davidsson, Per and Wiklund, Johan. (2001). An operationalization of Stevenson’s conceptualization of entrepreneurship as opportunity-based firm behavior. Strategic Management Journal, 22(10): 953-968.

Creswell, John W. (2016). 30 Essential Skills for the Qualitative Researcher. (translated by Kalantari, M and Gholtash, A). Tehran: Mahde Pejouhesh. [Persian]

Cui, J., Sun, J., & Bell, R. (2021). The impact of entrepreneurship education on the entrepreneurial mindset of college students in China: The mediating role of inspiration and the role of educational attributes. The International Journal of Management Education, 19(1), 100296.

Kim Young, Park S, Miao Q. (2017). Entrepreneurial Leadership and Organizational Innovation, Public Service Innovations in China,151-184.

Ling He, Peter Standen& Coetzer, Alan. (2017). The perceived personal characteristics of entrepreneurial leaders, Small Enterprise Research, 24:2, 97 -119.

Maktabi, Houshang and Babakhanian, Mehdi (2015). Identification of Factors Affecting Organizational Entrepreneurship in Selected Sama Technical Schools. World Conference on Technology, Innovation and Entrepreneurship. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 195, 940– 947.

Ori, Eyal and Doron, Yosef-Hassidim (2012). Managing Educational Champions: Entrepreneurship in Schools. Journal of School Leadership. Vol. 22 Issue 1, 210-255.

Rahmana, Saemah; Yasina, Ruhizan M.; Buanga, NorAishah; Oganisjanab, Karine; Fernateb, Andra and Kokeb, Tatjana. (2015). Using Problemfocused Approach to Nurture Creativity and Entrepreneurship among Students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191, 2782- 2786.

Sherman, P. S., Sebora, T. & Digman, L. A. (2008). Experiential entrepreneurship in the classroom: effects of teaching methods on entrepreneurial career choice intentions. Journal of entrepreneurship Education. Vol 11. 29-42.

-Stevenson, H. H. and J. C. Jarillo (1990). A Paradigm of Entrepreneurship: Entrepreneurial Management. Strategic Management Journal, 11: 17-27.

-Surie G & Ashly A. (2008). Integrating pragmatism and Ethics in Entrepreneurial leadership for Sustainable Value creation, journal of business Ethics, Vol. 81, 235-246.

Xaba, M. & Malindi, M. (2010). Entrepreneurial orientation and practice: three case examples of historically disadvantaged primary schools. South AfricanJournalofEducation, 30:7589. Available: http://reference. sabinet. co.za/webx/access/ electronic_journals/educat /educat_v30_n1_a6.pdf.  Accessed 9 December 2013.

Yimer Ayalew Ahmed, Dr. Brajaballav Kar, Dr. Hamed M. S. Ahmed. (2018). Critical Factors of Entrepreneurial Competencies for Successfully Managing Micro and Small enterprise in Ethiopia". IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM). e-ISSN: 2278-487X, p-ISSN: 2319-7668. Volume 20, Issue 7. Ver. I (July. 2018), 84-91.