بررسی تطبیقی مفاهیم تعلیمی انقلاب در اشعار چهار شاعر معاصر انقلاب اسلامی

فصلنامه علمی گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی

دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آبان 1402، صفحه 51-74   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرهاد آخوندی¹؛ غلامعلی زارع^{* 2}

¹فرهاد آخوندی دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

²دانشیار علوم سیاسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چکیده

شعر انقلاب و مضامین آن، از مهمترین و تأثیرگذارترین آثار ادبیات فارسی ایران معاصر به ویژه در دوران دفاع مقدس به شمار می‌رود. این ادبیات عمدتاً با درونمایه‌های مقاومت، دفاع از آرمان‌های انقلاب، حس عمیق وطن‌پرستی، مبارزه‌خواهی و شهادت‌طلبی، مخاطبین بسیاری را به خود جلب نمود. نکتة حائز اهمیت آنکه انگیزه‌های انقلابی درآثار نظم و نثر فارسی مرتبط با جریانات داخلی و درون کشوری نگاشته می‌شود و ضمن مخاطب قرار دادن دیگر کشورها و جوامع- خصوصاً کشورهایی که به لحاظ تاریخی، فرهنگی و مذهبی قرابت زیادی با ایران دارند، آنان را دعوت به جوشش و خروش می‌گردند. بر این اساس، مقالة حاضر کوشش نمود تا ضمن بررسی ریشه‌های شعر انقلاب و مقاومت، به بررسی، تحلیل و طبقه‌بندی انگیزه‌های انقلابی موجود در اشعار چهار شاعر انقلاب (سید علی موسوی گرمارودی، طاهره صفّارزاده، قیصر امین‌پور و حمید سبزواری) بپردازد. فرضیة مقاله تأکیدی است بر این موضوع که انگیزه‌های تعلیمی با سه زیرمجموعة تعالیم اعتقادی، تعالیم اخلاقی و تعالیم سیاسی مهم‌ترین دلایل سرایش اشعار پساانقلابی در شعر این چهار شاعر بوده است. روش مقالة حاضر تطبیقی است. یافته‌های تحقیق نیز نشان دادگرمارودی بیشتر نمایندة تعالیم اعتقادی، صفارزاده نمایندة تعالیم اخلاقی و امین‌پور و سبزواری بیشتر نمایندگان تعالیم سیاسی هستند.

کلیدواژه‌ها

انقلاب اسلامی؛ انگیزه‌های انقلابی؛ مضامین تعلیمی؛ شعر معاصر؛ مقاومت

مراجع