جلوه‌های عامیانۀ نوستالژی اجتماعی در شعر لری استان کهگیلویه و بویراحمد

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آبان 1402

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/irll.2023.1992633.1578

نویسندگان

مینا خوبانی¹؛ محمد هادی خالق زاده^{* 2}؛ محمد رضا معصومی²

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.

چکیده

شعر لری استان کهگیلویه و بویراحمد از گذشته در قالب‌های یاریار، دی‌بلال، سِرو و شَروه نمود پیدا کرده است. موضوع این اشعار، عمدتاً عشق به زادگاه و زن، ستایش طبیعت، نعمت‌های خدادادی، شرح حماسه و جنگ‌های محلی بوده است. یکی از درون‌مایه‌هایی که در شعری لری این خطه بسامد زیادی داشته، نوستالژی است. به موازات توسعۀ منطقه، تعداد عشایر به حداقّل ممکن رسیده و فضای روستاها دچار تغییرات اساسی شده است و تمایل به شهرنشینی هر روز بیشتر می‌شود. در این میان، شعر دستمایه‌ای شده است تا انسان امروزی به بیان دلتنگی‌ها و حسرت بازگشت به گذشته و تکرار تجربۀ زیست عشایری، روستایی و یادآوری سنت‌ها و خرده فرهنگ‌ها بپردازد. شعر لری امروز استان، عرصۀ تداعی خاطرات شیرین زندگی در جوار کوه، دشت، چشمه و آبشارهاست. این نوع میل به یادآوری گذشته و آرزوی تکرار تجارب دیرین یعنی نوستالژی به دو گونۀ اجتماعی و فردی تقسیم می‌شود. در پژوهش حاضر که به صورت میدانی و کتابخانه‌ای انجام شده، عوامل و وجوه مختلف نوستالژی اجتماعی در شعر لری استان بررسی و با ارائۀ نمونه‌هایی از اشعار شاعران استان از جمله: حسن بهرامی، رسول سنایی، شاهرخ موسویان، فریدون داوری مورد تحلیل قرار گرفته است. یادآوری آواها و رایحه‌ها، آداب، رسوم عامیانه و سنت‌ها، دلتنگی برای شب‌نشینی‌ها و به دست گرفتن تفنگ، برپا کردن بهون یا خیمۀ عشایری، شکایت از شهرنشینی و تغییر محیط زندگی روستایی از جملۀ این عوامل‌اند.

کلیدواژه‌ها

"؛ شعر لری"؛ فرهنگ عامیانه"؛ نوستالژی"؛؛ "؛ استان کهگیلویه و بویراحمد"

مراجع