نقش روابط سیاسی و تحریف گزارشگری مالی در بروز هزینه‌های نمایندگی: شواهدی از فرضیه نمایندگی سیاسی

Accounting and Corporate Governance Research

دوره 2، شماره 3، آذر 1402، صفحه 47-70   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

محمد حسنی^*

استادیار گروه حسابداری،واحد تهران شمال دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

در این مقاله تأثیر روابط سیاسی و تحریف در گزارشگری مالی بر هزینه‌های نمایندگی به ویژه در شرکت‌های برخوردار از روابط سیاسی ارزیابی شده است. شاخص ارزیابی هزینه‌های نمایندگی مبتنی بر نسبت هزینه‌های عملیاتی به درآمدهای عملیاتی فروش است. شاخص ارزیابی روابط سیاسی مبتنی بر وجود ارتباطات دولتی سیاسی در ساختار هیأت مدیره یا ساختار مالکیت سهام شرکت‌ها است. به‌علاوه، شاخص ارزیابی تحریف گزارشگری مالی مبتنی بر اقدام چند دوره‌ای مدیران جهت مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری است. جامعه آماری غربال شده پژوهش شامل 204 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 10 ساله از 1392 تا 1401 است. تحلیل‌های پژوهش با بهره‌گیری از مدل‌های رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر داده‌های ترکیبی با اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم‌‌ یافته طبق نرم‌افزار ای‌ویوز صورت گرفته است. یافته‌های تجربی نشان دادند در شرکت‌های برخوردار از روابط سیاسی، سطح بالاتری از هزینه‌های نمایندگی وجود دارد. همچنین، به موازات افزایش تحریف سود در گزارشگری مالی، سطح هزینه‌های نمایندگی افزایش یافته است. ضمن این که افزایش میزان تحریف سود در گزارشگری مالی شرکت‌های دارای روابط سیاسی نیز سبب افزایش هزینه‌های نمایندگی شده است؛ در حقیقت، وقوع این رخدادها منطبق با فرضیه نمایندگی سیاسی است که طبق آن مدیران شرکت‌های برخوردار از روابط سیاسی به واسطه انگیزه‌های فرصت‌طلبانه و آسیب‌های ناشی از روابط سیاسی به بروز تضادهای نمایندگی دامن می‌زنند. سایر یافته‌ها گویای آن است که تحریف گزارشگری مالی و هزینه‌های نمایندگی در شرکت‌های برخوردار از روابط سیاسی در مقایسه با شرکت‌های فاقد روابط سیاسی از تفاوت معناداری برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

روابط سیاسی؛ تحریف در گزارشگری مالی؛ مشکلات نمایندگی؛ تضاد منافع

مراجع