ارزیابی تطابق سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری شهرداری تهران با اصول استاندارد ایزو 9241

قضاوت و تصمیم گیری در حسابداری

دوره 2، شماره 8، دی 1402، صفحه 1-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jdaa.2023.707954

نویسندگان

مهدی پیری سقر لو¹؛ رضوان حجازی^{* 2}

¹گروه حسابداری، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

²گروه حسابداری، ، دانشگاه خاتم، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
مقاله حاضر با هدف ارزیابی مقایسه ای کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران (فایننس) با استفاده از مقیاس کاربردپذیری و تأثیر چهار عامل (جنسیت، سن، سابقه کار حرفه‌ای و شغل) صورت پذیرفت. این پژوهش در گروه پژوهش‌های توصیفی، مقطعی و پیمایشی قرار می‌گیرد. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه‌های توزیع شده بین کاربران شاغل در شهرداری تهران در سال 1401جمع‌آوری شده است. سؤالات پرسشنامه در هفت گروه طبقه‌بندی شدند که هر گروه مبین هر یک از معیارهای کاربردپذیری در استاندارد ایزو 9241-10 بود. داده‌ها با اجرای آزمون‌های تی مستقل، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد چهار عامل (جنسیت، سن، سابقه کار حرفه‌ای و شغل) بر درک کاربران از میزان تطابق کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران طبق اصول هفت گانه استاندارد ایزو 9241-10 تأثیر معناداری می‌گذارند. به طور کلی ارزیابی کاربران درباره میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با استاندارد ایزو 9241-10 متفاوت است و توجه بیشتر در حوزة ارتقاء نرم‌افزار به ویژه توسعه قابلیت گزارشگری و سطوح حساب‌ها، راهبری و آموزش نرم‌افزار برابر نیاز کاربران و مدیریت شهری را می‌طلبد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: جنسیت؛ سن؛ سابقه کار حرفه‌ای؛ شغل؛ نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران

اصل مقاله

 

https://doi.org/10.30495/jdaa.2023.1987438.1091

 

 

ارزیابی تطابق سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری شهرداری تهران

 با اصول استاندارد ایزو 9241

 

 

تاریخ دریافت: 01/07/1402                  تاریخ پذیرش: 03/09/1402

مهدی پیری سقرلو[1]  رضوان حجازی*[2]

 

 

چکیده

مقاله حاضر با هدف ارزیابی مقایسه ای کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران (فایننس) با استفاده از مقیاس کاربردپذیری و تأثیر چهار عامل (جنسیت، سن، سابقه کار حرفه‌ای و شغل) صورت پذیرفت. این پژوهش در گروه پژوهش‌های توصیفی، مقطعی و پیمایشی قرار می‌گیرد. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه‌های توزیع شده بین کاربران شاغل در شهرداری تهران در سال 1401جمع‌آوری شده است. سؤالات پرسشنامه در هفت گروه طبقه‌بندی شدند که هر گروه مبین هر یک از معیارهای کاربردپذیری در استاندارد ایزو 9241-10 بود. داده‌ها با اجرای آزمون‌های تی مستقل، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد چهار عامل (جنسیت، سن، سابقه کار حرفه‌ای و شغل) بر درک کاربران از میزان تطابق کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران طبق اصول هفت گانه استاندارد ایزو 9241-10 تأثیر معناداری می‌گذارند. به طور کلی ارزیابی کاربران درباره میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با استاندارد ایزو 9241-10 متفاوت است و توجه بیشتر در حوزة ارتقاء نرم‌افزار به ویژه توسعه قابلیت گزارشگری و سطوح حساب‌ها، راهبری و آموزش نرم‌افزار برابر نیاز کاربران و مدیریت شهری را می‌طلبد.

واژه‌های کلیدی: جنسیت، سن، سابقه کار حرفه‌ای، شغل، نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران.

 

 

1- مقدمه

امروزه تحولات شگرفی در زمینه فناوری اطلاعات رخ داده و پیشرفت‌های آن فراگیر شده است، به طوری که روندهای دگرگونی را در زمینه‌های مختلف ایجاد کرده است (کریمی، دارابی، پورفخاران، مقدم، 1401). فناوری اطلاعات با دگرگونی روش اجرای کارها آنها را به صورت الکترونیکی تبدیل کرده است. تغییرات سریع در فناوری اطلاعات، گسترش همه جانبه سیستم‌های چند کاربره و تمایل سازمان‌ها به تهیه و اجرای سیستم‌ها و نرم‌افزارهای جدید سبب شده تا رایانه‌ها، خیلی ساده‌تر و بیشتر از گذشته مورد استفاده قرار گیرند و وظایف حسابداری نیز سریعتر و دقیق‌تر از پیش انجام شود (علی اکبری، حسام وقفی، 1401). سیستم‌های اطلاعاتی نقش مهمی‌در زندگی سازمانی نوین داشته و دنیای کسب‌وکار، تجارت و مدیریت را دچار دگرگونی شگرفی نموده است (عزیزی، رهنمای رودپشتی، خان محمدی، خدایی وله زاقرد، 1399). در ادبیات سیستم‌های اطلاعاتی، کیفیت سیستم اطلاعاتی را می‌توان به وسیله میزان رضایت کاربران سنجید. رضایت کاربر عبارتند از میزانی که کاربران معتقدند سیستم اطلاعاتی در دسترس آنها، نیازهای اطلاعاتی مورد نیاز را برآورد سازد. رضایت کاربر به عنوان جایگزین اساسی معیارهای کلی اثربخشی سیستم شناخته شده است. معیارهای سنجش رضایت کاربر، سعی در کمی‌کردن نگرش کاربران در خصوص سیستم‌های اطلاعاتی دارند و به هر حال، رضایتمندی می‌تواند به عنوان یک معیار کلی مورد ستجش قرار گیرد (مهدوی، 1386). اگر سیستم‌های اطلاعاتی که به درستی طراحی و اجرا شود، می‌تواند اطلاعات سودمندی برای تصمیم‌گیری فراهم نماید و زمینه‌ساز افزایش ارزش سازمان شود (رامنی، استینبارت[3]، 2011) (ابراهیمی‌کردلر، سیدی، منتی، 1392). از آنجایی که سیستم‌های اطلاعات حسابداری به عنوان ستون فقرات زیرساخت اطلاعات تجاری شرکت عمل می‌کند، لذا شفافیت حاکمیت شرکتی و هم فرآیند تصمیم‌گیری استراتژیک به اطلاعات به دست آمده از سیستم بستگی دارد. سیستم‌های اطلاعات حسابداری با ویژگی‌های بدون خطا، کاربر پسند، یادگیری آسان، از نظر فنی، مستند و انعطاف‌پذیر به طور غیرمستقیم با عملکرد سازمان در ارتباط است. هلا، ترو[4] (2015) اعتقاد دارند که، سیستم اطلاعات حسابداری برای کسب‌وکارها و سازمان اهمیت زیادی دارد و نقش حیاتی در تصمیم‌گیری مدیریت، کیفیت گزارش مالی، کنترل‌های داخلی، رویدادهای مالی شرکت و سیستم اقتصادی ایفا می‌کند (کونگ، نیظام[5]، 2018). از سوی دیگر سیستم اطلاعات حسابداری ابزاری حیاتی برای هر سازمانی می‌باشد، زیرا مؤسسات را قادر می‌سازد تا کارایی و قابلیت‌های خود را بهبود بخشند. سیستم‌های اطلاعات حسابداری به دلیل نقشی که در بهبود و افزایش اثربخشی و کارایی آن سازمان‌ها دارند، ابزار مهم و اصلی در سازمان‌ها محسوب می‌شوند، این امر از طریق فرآیند سازماندهی و تسریع تبادل اطلاعات، مانند اندازه‌گیری، ثبت، طبقه‌بندی، اتصال، کنترل و حفاظت از منابع در برابر دستکاری و تقلب حاصل می‌شود (الترانه[6]، 2015). سیستم‌های اطلاعات حسابداری و عناصر آن (افراد، رویه‌ها و دستورالعمل‌ها، داده‌ها، نرم‌افزار، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و کنترل‌های داخلی) عاملی مهم در تصمیم‌گیری‌های واحدهای اقتصادی است که استفاده از سیستم‌های اطلاعات حسابداری و توسعه سریع آن‌ها روز به روز در جریان است و منجر به تغییرات مستمر و سریع در خروجی‌های این سیستم‌ها شده است و در نتیجه به کارایی و اثربخشی گزارش‌های مالی و اطلاعات مالی موجود در آنها از نظر سرعت، عینیت، جزئیات و مناسب بودن کمک می‌کند (الشریف[7]، 2019). از سوی دیگر اهمیت و نقش فناوری اطلاعات به عنوان عاملی مهم در تغییرات اقتصادی و اجتماعی باعث شده سرمایه‌گذاری‌های زیادی برای توسعه آن صورت گیرد (سالاری کیسکانی، پوراحمدی، خدامی‌پور، 1400). امروزه حسابداری جایگاه مهمی‌را در کارکردهای خود در دنیای تجارت به دست آورده است و نقش مهمی‌در عملکرد یک سازمان دارد. برای هر کسب و کاری، مهم است که اطلاعات مالی فعالیت‌های تجاری توسط سازمان به روز نگهداری و نظارت شود. حسابداری شامل فرآیندهای مختلفی از ساده تا پیچیده و حتی سنگین می‌باشد و شرکت‌ها برای حفظ موجودیت و سوابق قانونی ناگزیر هستند همگام با تغییرات مداوم در فناوری اطلاعات در حرکت باشند (ایگباریا[8] و همکاران، 1997). با توجه به پیچیدگی سیستم حسابداری، افزایش آسیب‌پذیری در برابر خطاها و افزایش حجم رویدادهای مالی موجب شده است، نیاز به وجود سیستمی‌که بتواند داده‌های حسابداری را با سرعت بالا، ذخیره‌سازی و پردازش کند، احساس می‌شود. برای پاسخگویی به افزایش تقاضا برای اطلاعات به موقع و دقیق، نرم‌افزارهای حسابداری به وجود آمد و حسابداری از فناوری اطلاعات بهره‌مند شد (ویکراماسینگه و همکاران[9]، 2017). بسیاری از تحقیقات گذشته نشان داده‌اند که پذیرش سیستم اطلاعات حسابداری باعث افزایش عملکرد، سودآوری و کارایی عملیات شرکت‌های مختلف در کشورهایی از جمله مالزی، فنلاند، اسپانیا، ایران و پاکستان شده است (سایرا[10] و همکاران، 2010؛ سجادی و همکاران، 2008). شهرداری‌ها یکی از سازمان‌های عمومی‌می‌باشد که جهت برنامه‌ریزی و انجام امور مدیریت شهری، کنترل و نظارت بودجه‌ای، امور مالی و اداری و نهایتا پاسخگویی و گزارشگری مالی از سیستم‌های اطلاعاتی بهره می‌گیرد. هدف از گزارشگری مالی فراهم کردن اطلاعات مالی سودمند به منظور تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، سیاسی و انجام وظایف پاسخگویی و ارزیابی عملکرد سازمانی و مدیریتی است (اردشیری، کمالی، رستمی، صفری گرایلی، 1401). با توجه به اینکه شهر تهران یکی از کلانشهرها می‌باشد، ضرورت دارد شهرداری تهران جهت انجام امور برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مالی و اداری و گزارشگری و پاسخگویی به شهروندان از سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته‌ای استفاده کند. شهرداری تهران سال‌ها است که از نرم‌افزار جامع مالی (فایننس) جهت انجام امور مالی و بودجه‌ای خود استفاده می‌نماید. پژوهش حاضر به دنبال بررسی کاربردپذیر بودن نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران (فایننس) می‌باشد. سؤال اصلی پژوهش این است که آیا کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران (فایننس) طبق نظرات کاربران، متفاوت است؟ انجام ارزیابی کاربردپذیری می‌تواند ریشه و عامل مشکلاتی که موجب عدم رضایت کاربران در نتیجه عدم موفقیت این گونه نرم‌افزارها می‌شود را شناسایی نماید. این گونه مشکلات در اثر رعایت نکردن استانداردها و اصول پذیرفته شده در طراحی این نوع نرم‌افزارها است که می‌تواند تعامل انسان با این گونه نرم‌افزارها را دچار مشکل کند. عدم کاربردپذیری سیستم موجب می‌شود که انجام کارهای به ظاهر ساده و از لحاظ فنی قابل انجام، برای کاربران غیرممکن شود .لذا به جهت اطمینان از بیشترین میزان بهره‌گیری از فناوری اطلاعات، توجه به کاربردپذیری سیستم ضرورت دارد. ارزیابی کاربردپذیری سیستم یکی از ابعاد مهم ارزیابی کیفیت فناوری اطلاعات مالی به خصوص در رابطه با کاربران نهایی سیستم به شمار می‌رود. ارزیابی کاربردپذیری سیستم در شناسایی نقاط ضعف و قوت سیستم، ایجاد سیستم‌های اطلاعات مالی در حوزه مدیریت شهری، بهبود کیفیت و بهینه‌سازی رابط کاربری سیستم، افزایش رضایت کاربران، کاهش خطاها و هزینه‌های آموزش و پشتیبانی سیستم و افزایش کارایی و اثربخشی حائز اهمیت است. با توجه به اهمیت سیستم‌های اطلاعات حسابداری شهرداری تهران در تصمیم‌گیری‌های مدیریت شهری و لزوم پاسخگویی به شهروندان، کنترل‌های بودجه‌ای و صحت این اطلاعات و با توجه به اینکه تاکنون پژوهشی در خصوص ارزیابی کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران انجام نشده است، با انجام این پژوهش می‌توان مشکلات سیستم را بر اساس نظرات کاربران شناسایی و تبیین نمود و در جهت تقویت و توسعه آن گام برداشت و به طراحان سیستم نیز پیشنهاداتی در خصوص ارتقای طراحی برنامه ارائه کرد. از سوی دیگر، با توجه به تأثیر حیاتی خطاهای احتمالی و میزان توانایی و قابلیت‌های سیستم بر تهیه و ارائه اطلاعات مالی جهت تصمیم‌گیری‌های مدیریت شهری، لازم است سیستم‌های اطلاعاتی را جهت جلوگیری از رخداد این خطاها و تحقق رضایتمندی کاربران از سیستم و نیز تضمین کاربردپذیری آنها مورد بررسی مستمر قرار گیرد. در این راستـا در این پژوهش به بررسی و آزمون تجـربی عوامل تأثیـرگذار (جنسیت، سن، سابقه کار حرفه‌ای و شغل) بر رویکرد کاربران (کارکنان حوزه مالی شهرداری تهران) از کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران (فایننس) و شناخت آن پرداختـه شده است که نظرات کاربران می تواند در به‌روزرسانی، ارتقاء و بسط نرم‌افزار جامع مالی شهرداری(فایننس) بر اساس نیازهای اطلاعاتی کاربران و مدیریت شهری و نهایتاً رسیدن به وظیفه پاسخگویی تأثیرگذار باشد.

 

2- مبانی نظری و فرضیه ها

در دنیای امروزی، فناوری به عنوان یک توانمند ساز و کنش یار کلیدی شناخته شده است که به شرکت‌ها و سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا به کارایی، بهره‌وری و سودآوری بیشتری دست یابند (محسنی نیا، باباجانی، بولو، 1398). حسابداری رشته‌ای است که آثار مالی ناشی از تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را منعکس می‌سازد و آنها را در قالب اعداد و ارقام ارائه می‌نماید، همچنین به ارزیابی فعالیت‌های اقتصادی می‌پردازد و اطلاعاتی را جهت تصمیم‌گیری ارائه می‌کند (پیری سقرلو، تحریری، 1402). در عصر حاضر نرم‌افزار حسابداری به بخشی جدایی‌ناپذیر از انواع مشاغل تبدیل شده است. همچنین حسابداری و مدیریت مالی به ابزارهای علمی‌در راه‌اندازی کسب‌وکار تبدیل شده‌اند که در آن برنامه‌های نرم‌افزاری به مدیریت مؤثرتر امور مالی کمک می‌کنند (آدیکاری، لبو، زانگ[11]، 2004). مفهوم نرم‌افزار حسابداری و تکامل تاریخی آن از اواخر دهه 1950 آغاز شد، با توجه به اینکه در گذشته نگهداری داده‌ها به صورت دستی دشوار بوده است، پیدایش و توسعه نرم‌افزارهای حسابداری مطرح گردید. از سویی هم به دلیل ماهیت تکرار و حجم بالای معاملات، ایجاد و توسعه نرم‌افزارهای حسابداری و مالی آغاز شد و به یک حرکت برگشت‌ناپذیر تبدیل گردید. نرم‌افزار حسابداری مبتنی بر کامپیوتر توسط متخصصان فناوری اطلاعات و حسابداری برای ثبت، پردازش و نگهداری رویدادهای مالی در واحدهای اقتصادی از قبیل ثبت‌های دفتر روزنامه، دفتر کل، حساب‌های دریافتنی، حساب‌های پرداختنی، مدیریت موجودی، پردازش داده‌های حقوق و دستمزد و تهیه صورت‌های مالی استفاده می‌شود. بنابراین، نرم‌افزارهای حسابداری عملکرد حسابداری و مالی سازمان‌ها را تقویت کرده و به عنوان یک سیستم اطلاعات حسابداری عمل می‌کند. فناوری مذکور جهت ذخیره‌سازی داده‌ها، پردازش، اعمال دقت و سرعت، مدیریت ریسک و تهیه و ارائه گزارش و اطلاعات مالی در سازمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد (کومارداس[12]، 2021) (ابو عفیفه، وان و ون[13]، 2022) (یاکوبوایساهاکو، آدام[14]، 2022). از سوی دیگر نرم‌افزار حسابداری ابزار اصلی در سیستم‌های اطلاعات حسابداری است که اطلاعات به موقع، دقیق و قابل اعتماد را ارائه می‌دهد. امروزه بر کسی پوشیده نیست که تکنولوژی به حدی تکامل یافته است که هیچ سازمان یا شرکتی بدون آن نمی‌تواند فعالیت کند (های، پاک[15]، 2020، دوتولی[16]، 2020، سیتومارنج[17]، 2020 ). بنابراین یک نرم‌افزار حسابداری همراه با متخصصان و روش‌های مورد استفاده جهت جمع‌آوری و پردازش اطلاعات و رویدادهای مالی، سیستم اطلاعات حسابداری را ایجاد می‌کند. نرم‌افزار حسابداری بدون سایر اجزای سیستم اطلاعات حسابداری تنها وسیله ثبت و ذخیره اطلاعات است. مالکان اغلب، نرم‌افزارهای حسابداری ساده با مشخصات عملکردی محدود را می‌خرند و وقتی به سایر سیستم‌های مدیریتی متصل می‌شوند، تمام نتایج قابل انتظار را به دست نمی‌آورند. در چندین دهه گذشته نرم‌افزار حسابداری تنها برای انجام معاملات پولی بین شرکت‌ها و افراد مورد استفاده قرار گرفته است، اما با گذشت زمان پیچیده‌تر شد و بیشتر مورد استفاده قرار گرفت. امروزه نرم‌افزار حسابداری ابزاری مؤثر در مدیریت فرآیندهای کسب‌وکار می‌باشد و هزاران شرکت وجود دارد که انواع مختلف نرم‌افزارهای حسابداری را تولید می‌کنند (ماروشکاک، پاولیکیسکا، واکان، شیدا[18]، 2021). در زمان‌های قدیم، امور مالی شرکت‌ها به صورت سنتی و دستی انجام می‌شد، این شکل از حسابداری بسیار خسته‌کننده بوده است و امروزه ایجاد رایانه و سیستم‌های نرم‌افزاری این فرآیند را برای همه آسان‌تر کرده است. انتخاب یک نرم‌افزار حسابداری مؤثر را می‌توان با مقایسه نیازهای شرکت و سازمان با آنچه نرم‌افزار ارائه می‌دهد انجام داد. یک سیستم یکپارچه مناسب و بدون مشکل، نه تنها عملکردهای حسابداری، بلکه کارایی کل عملیات سازمان را نیز بهبود می‌بخشد و با داشتن اطلاعات کامل، به موقع و دقیق، سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌توانند تصمیمات بهتری اتخاذ نمایند و سریعتر به تغییرات و عکس‌العمل‌ها واکنش نشان دهند. با در نظر گرفتن خرید یک سیستم حسابداری به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت، می‌توان یک سیستم نرم‌افزاری را انتخاب کرد که قابلیت‌های مورد نظر کاربر را داشته باشد و یک شرکت نرم‌افزاری که شریک بلندمدتی است و پشتیبانی سیستم را بر عهده می‌گیرد. سیستم نرم‌افزار حسابداری به کاربر این امکان را می‌دهد که اطلاعات حسابداری سایر فرآیندها را در زمینه مرتبط و مناسب خود و بدون استفاده از برنامه‌های متعدد مشاهده کند (هگیزی[19]، 2017).  طبق گفته ال داهر[20](2000)، سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری شامل مجموعه‌ای از زیر سیستم‌های مرتبط با هم است که منابع را برنامه‌ریزی، پردازش و گزارش می‌کند. مزیت اصلی استفاده سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری بهبود کیفیت تصمیم‌گیری با استفاده از منابع مالی محدود است (باینا، نسیمی[21]،2020). پیشرفت تکنولوژی، سیستم‌های اطلاعات حسابداری را به بخشی جدایی‌ناپذیر از هر سازمان تبدیل کرده است. طبق نظر فانتل، کیندنس، کازل[22] (2020) طراحی سیستم اطلاعات حسابداری باید به گونه‌ای باشد که نیازهای کاربران نهایی را برآورده کند. همچنین باید به گونه‌ای طراحی شود که در صورت نیاز به تغییرات، ارتقا و توسعه آن آسان باشد. علاوه‌بر این، لازم است که سیستم اطلاعات حسابداری کاربرپسند باشد تا کارایی را افزایش دهد (احمد[23]، 2003) (یاسین، تورسوی[24]، 2020). از سوی دیگر برای برآوردن نیازهای کاربران لازم است سیستم اطلاعاتی و نرم‌افزارهای مورد استفاده ارزیابی و پایش مستمر شود. ارزیابی به عنوان فرآیندی مداوم در ایجاد سیستم‌های اطلاعاتی و یکی از مراحل اصلی آن به شمار می‌رود و با توجه به اهدافی که سیستم‌های اطلاعات دارند، باید ارزیابی‌های مداوم و مستمر جهت تعیین میزان دستیابی به این اهداف صورت پذیرد (النشمی[25]، 2003). یکی از روش‌های ارزیابی نرم‌افزارها، استفاده از روش ارزیابی کاربردپذیری نرم‌افزار بر اساس اصول هفتگانه استاندارد ایزو 9241 می‌باشد که توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی توسعه یافته است و حاوی سیاهه‌هایی از معیارهای سازگاری نرم‌افزار با نیازهای کاربران است (شیه[26]، 2010). در پژوهش حاضر جهت ارزیابی کاربردپذیر بودن نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران از این روش استفاده شده است.

ارتباط معنایی و تبیین عوامل چهارگانه مؤثر بر نظرات کاربران از کاربردپذیر بودن سیستم جامع مالی شهرداری تهران

تفاوت در ویژگی‌های روانشناختی میان زنان و مردان به تاریخچه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع وابسته است. بنابراین ویژگی‌هایی نظیر جنسیت می‌تواند در دیدگاه‌های افراد درباره موضوعات اجتماعی سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تأثیرگذار باشد (براگ[27]، 2019) (یادگاری، امیری، صالحی، خنیفر، 1400). از سوی دیگر جنسیت ناظر بر ویژگی‌های شخصی و روانی و تفاوت‌های اکتسابی فرهنگی، اجتماعی و روانشناسی میان زنان و مردان است که جامعه آن را تعیین می‌کند. مردانگی و زنانگی که در طی جریان جامعه‌پذیری شکل می‌گیرد، به تمایزات و تفاوت‌های گوناگون بین زنان و مردان منجر خواهد شد. اهمیت و نقش هویت جنسیتی در تشکیل ساختار روانی و شخصیتی افراد درون نظام اجتماعی موجب شده است که همواره این متغیر به عنوان عنصری کلیدی در مباحث و پژوهش‌های علوم اجتماعی و تربیتی تحلیل و بررسی شود. این متغیر به عنوان شاخصی برای سنجش زنانگی بر نقش‌های اجتماعی یادگیری شده و ترجیحات جنسی شکل یافته دلالت دارد. (قاسمی، قیصریه نجف آبادی، 1393). بنابراین در این پژوهش تأثیر جنسیت بر درک کاربران از میزان تطابق سیستم جامع مالی شهرداری تهران با استاندارد ایزو 9241 مورد بررسی است. از سوی دیگر بررسی و طبقه‌بندی جمعیت هر جامعه به تفکیک سن که بر حسب سال تولد افراد صورت می گیرد، توزیع سنی جمعیت نامیده می‌شود. افراد در گروه‌های سنی مختلف، رفتار و واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهند و در رویارویی با موضوعات، رویدادها و مسائل اطرافشان، درک و برداشت‌های متفاوتی دارند (تحریری، پیری سقرلو، 1395). از این رو عامل سن می‌تواند بر درک کاربران از میزان تطابق سیستم جامع مالی شهرداری تهران با استاندارد ایزو 9241 تأثیرگذار باشد که در این مطالعه به آن پرداخته می‌شود. از منظر دیگر سابقه کار حرفه‌ای به میزان فعالیت در حوزه کاری خاصی می‌گویند که فرد در مدت زمان مشخصی مشغول به انجام آن کار می‌باشد. با توجه به اینکه فرد با داشتن سابقه کار حرفه‌ای درک لازم را در زمینه مربوطه کسب می‌کند و هرچه بیشتر در حوزه مربوطه فعالیت داشته باشد آشناتر خواهد شد. بنابراین کاربران سیستم جامع مالی شهرداری تهران با داشتن سابقه کار حرفه‌ای در ارتباط با سیستم مذکور می‌توانند اظهارنظرهای مفیدی در خصوص میزان تطابق سیستم جامع مالی شهرداری تهران با اصول استاندارد ایزو 9241 داشته باشند. همچنین در تعریف شغل می‌توان گفت که، گروهی از وظایف به هم مرتبط برای به انجام رساندن یک هدف مشخص را شغل می‌گویند، که در ازای انجام آن به فرد پرداخت می‌شود. در پژوهش حاضر، مشاغل شامل قائم مقام ذیحساب2، رئیس حسابداری، مسئول دفاتر و کارشناس دفاتر حساب شاغل در مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به شهرداری تهران می‌باشد که مستقیما با سیستم جامع مالی شهرداری تهران در ارتباط هستند.

در خصوص موضوع پژوهش حاضر مطالعات محدودی انجام شده است، اما تأثیر عواملی چون متغیرهای سن، جنسیت، سابقه کار حرفه‌ای و شغل، در پژوهش‌های مختلف حسابداری و حسابرسی بررسی شده است. از جملة این مطالعات، پژوهش استوکه[28] (2021) است که به مطالعه شکاف دستمزد جنسیتی و اثر اولیه شغلی: نقش تجربه واقعی و سطح تحصیلات پرداخته است. همچنین پژوهش ایلیاس[29] (2004) که تأثیر عوامل پیشگفته بر درک حسـابرسان از ارزش‌های اخلاقی شرکتی را بررسی کرده است. لا[30] (2008) به بررسی تأثیـر عوامل یادشده بر درک حسـابرسان از مفهوم اطمینان معقول در کار حسابرسی پرداخته است. رجب دری، وکیلی فرد. سالاری، امیری (1401) رابطه نظریه‌های اخلاقی و رفتار اخلاقی در قضاوت حسابرسان با تأکید بر مؤلفه‌های سن و جنسیت را مطالعه کردند. بولو، سیدی، قاضی نوری، سروش، برزیده (1400) به بررسی عوامل مؤثر بر گرایش حسابرسان داخلی به گزارش‌دهی اقدامات خطاکارانه در ایران پرداخته و نقش عواملی از قبیل سن، جنسیت، سمت سازمانی و سابقه کاری را مورد مطالعه قرار دادند. تحریری و پیری سقرلو (1397) تأثیر عامل سن را در مطالعه‌ای با عنوان مفهوم استقلال درکار حسابرسی: شواهدی از شاغلین مؤسسات عضو جامعه حسابداران رسمی‌ایران بررسی نمودند. از سوی دیگر غلامی‌جمکرانی، محمدی، (1397) تأثیر نوع مالکیت بر رابطه ویژگی‌های مدیران اجرایی و کارایی سرمایه‌گذاری را با در نظر گرفتن عامل سن بررسی کردند. همچنین تحریری، پیری سقرلو (1395) درک حسابرسان از مفهوم تردید حرفه‌ای در کار حسابرسی را با توجه به تأثیر عواملی چون جنسیت و سن بررسی کردند.

 

کاربردپذیری و استاندارد ایزو 9241

در سال‌های اخیر، تقاضا برای توسعه یک سیستم با کیفیت بالا که اثربخشی، کارآیی و رضایتمندی مناسب را برای کاربران نهایی فراهم می‌کند، به سرعت افزایش یافته است (مادان، دابی[31]، 2012). از طرفی تجربه کاربری ادراک و عکس‌العمل‌های فردی و یا پیش‌بینی استفاده از یک محصول، سیستم یا خدمت می‌باشد که مهمترین عامل برای نیل به این هدف است (لاو[32] و همکاران، 2009؛ ورمن[33] و همکاران، 2010). ابزار مربوط برای سنجش تجربه کاربر، کاربردپذیری است (نیلسن[34]، 1993). کاربردپذیری از ویژگی‌های مهم کیفیت سیستم است و بر سطح پذیرش سیستم و بهبود تجربه کاربری تأثیر فراوان می‌گذارد (نیلسن، 1994؛ کاسالو، فلاویان، گانالیو[35]، 2010). کاربردپذیری موضوعی کلیدی در انتخاب و استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی است. کاربردپذیری به روش‌های مختلف و توسط افراد مختلف تعریف شده است، اما نکته قابل توجه این است که به مرور زمان تعریف کاربردپذیری از دیدگاهی عمومی‌به تعریفی خاص‌تر و همراه با توصیف دقیق ویژگی‌های آن تغییریافته است. یکی از پرکاربردترین تعاریف در زمینه کاربردپذیری توسط نیلسن ارائه شد که 5 ویژگی قابلیت یادگیری، کارایی، قابلیت یادآوری، میزان خطا و رضایت‌مندی را برای کاربردپذیری ارائه کرد. وی تأکید داشت که با تعریف خلاصه شده‌ای از ماهیت کاربردپذیری در قالب این 5 بعد، می‌توان کاربردپذیری را ارزیابی کرده و ارتقا بخشید. در ضمن وی معتقد بود که کاربردپذیری یک سیستم اطلاعاتی، پیش شرط و لازمه سودمندی آن می‌باشد (نیلسن، 1993). در سال 1998 سازمان بین‌المللی استاندارد، استانداردی را با عنوان ایزو 9241 ارائه داد که شامل الزامات و پیشنهادات مرتبط با ویژگی‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و محیطی مرتبط با کاربردپذیری و اصول ارگونومیک آن بود (حیوی حقیقی، مستانه، 1397). در استاندارد ایزو 9241 کاربردپذیری این گونه تعریف شده است؛ "اثربخشی، بهره‌وری و رضایتمندی که کاربران مشخص، برای دستیابی به اهداف مشخص در یک محیط خاص به دست می‌آورند (کریستوفرسن، کونرات[36]، 2011). نکته قابل توجه این است که کاربردپذیری تنها در قالب محیط و زمینه مورد استفاده، معنادار است و نمی‌توان آن را خارج از زمینه و محیط مورد استفاده سنجید. این زمینه در برگیرنده جوانب مرتبط با خود کاربران، وظایف آنها، تجهیزات مورد استفاده و محیط می‌باشد. این تعریف در حال حاضر مرجع اصلی در مطالعات مرتبط با کاربردپذیری در سیستم‌ها و نرم‌افزارهای کامپیوتری است (جکلا، ایواری، ماترو[37]، 2003). طراحان نرم‌افزارها، همچنین سیاست‌گذاران عرصه مدیریت شهری در پی راهکارهایی هستند که هم به طراحی بهتر سیستم‌های اطلاعاتی و هم به کاربردپذیری بهتر این سیستم‌ها منجر شود. روش طراحی کاربر محور در تلاش است تا با دخیل نمودن کاربران از همان مراحل اولیه طراحی سیستم و واسط کاربری از طریق ایجاد زمینه‌ای مناسب برای تبادل دیدگاه و نظرات بین توسعه‌دهندگان سیستم، مشکلات احتمالی را یافته و قبل از بکارگیری نهایی سیستم، آنهارا برطرف نماید. بخشی مهم دیگر این روش انجام تست‌های متوالی و تکرارپذیر کاربردپذیری است تا با کشف زود هنگام خطاها و نواقص احتمالی درصدد رفع آنها برآید. در این مرحله نیز منظور از نواقص و خطاها مواردی است که از نظر کاربران و در راستای انجام وظایف آنها مشخص می‌شود. به طور کلی در این روش تلاش می‌شود تا با استفاده از خرد جمعی و دخیل کردن همه جانبه کاربران و آشنا نمودن آنها با مجموعه کارکردهای سیستم، آمادگی لازم جهت پذیرش و استفاده بهینه از سیستم و ارتقاء فراهم شود (حیوی حقیقی، مستانه، 1397). در این پژوهش، از بخش دهم استاندارد ایزو 9241 که هفت معیار اصلی را در این زمینه مطرح کرده است مورد بررسی قرار گرفته است، که شامل: مناسب بودن برای انجام وظایف (قابلیت ثبت عملکرد و فرایند کاری در نرم‌افزار)، خود توصیف‌کنندگی (نمایش به موقع راهنماها و پیغام‌ها به کاربر در جهت پیشبرد امور کاری)، قابل کنترل بودن (قابلیت کنترل، انتقال، توقف و خروج از فرم‌های کاری مربوطه در هر زمان)، سازگاری با نیازها و انتظارات کاربران (پوشش‌دهی نیازهای کاری و ثبتی کاربران)، تحمل خطا (پذیرش اشتباه بدون اصلاح یا خطاپذیری)، مناسب برای شخصی‌سازی (قابلیت شخصی‌سازی فعالیت‌ها، صفحه نمایش و فرم‌های پرکاربرد کاربر) و مناسب برای یادگیری (آموزش قدم به قدم فرآیندهای کاری مربوطه همراه با راهنماها و توضیحات برای کاربران) می‌باشد.

 

نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران (فایننس)

شهرداری تهران جهت یکپارچه‌سازی سیستم‌های مالی، حسابداری، بودجه و اعتبارات اقدام به طراحی یک نرم‌افزار به نام سیستم جامع مالی شهرداری تهران (فایننس) نموده است. استفاده از نرم‌افزار مذکور برای کلیه مناطق ۲۲ گانه، سازمان‌ها و شرکت‌ها و ادارات ستادی زیر مجموعه اجباری بوده و این نرم‌افزار جایگزین نرم‌افزارهایی است که شهرداری تهران در گذشته استفاده می‌کرد.

 

3- فرضیه‌های پژوهش

• بین جنسیت کاربران و درک از کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران طبق استانداردایزو 9241 تأثیر معنی‌داری وجود دارد.
• بین سن کاربران و درک از کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران طبق استانداردایزو 9241 تأثیر معنی‌داری وجود دارد.
• بین سابقه کار حرفه‌ای کاربران و درک از کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران طبق استانداردایزو 9241 تأثیر معنی‌داری وجود دارد.
• بین شغل کاربران و درک از کاربردپذیری نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران طبق استانداردایزو 9241 تأثیر معنی‌داری وجود دارد.

 

4- پیشینه پژوهش

با توجه به اینکه پژوهش‌های کمی‌درباره ارزیابی نرم‌افزارهای مالی و حسابداری انجام شده است، لذا در این پژوهش به برخی از پژوهش‌های مرتبط و نزدیک به موضوع پژوهش حاضر اشاره شده است.

عبدی نور، کارسی اوغلو[38] (2023) به بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش سیستم اطلاعات حسابداری در شرکت‌های کوچک متوسط در سومالی پرداختند. نتایج مطالعه نشان داد که سهولت درک شده تأثیری بر پذیرش سیستم اطلاعات حسابداری در مشاغل کوچک و متوسط سومالی ندارد. این یافته‌ها همچنین نشان داد که حسابداران و کاربران سیستم اطلاعات حسابداری در کسب‌وکارهای کوچک و متوسط سومالی نگران اشتباه کردن در هنگام استفاده از سیستم‌های اطلاعات حسابداری نیستند. علاوه بر این، داده‌ها نشان داد که حسابداران استفاده از سیستم اطلاعات حسابداری را ساده می‌دانند و حسابداران در شرکت‌های کوچک و متوسط با سیستم اطلاعات حسابداری ساده درگیر هستند.

نیک احمد، حسنی (2021) به مطالعه اندازه‌گیری و ارزیابی کاربردپذیری برنامه مدیریت فروش بر اساس استاندارد ایزو 9241-11 پرداختند. نتایج پژوهش آنان حاکی از این که، برنامه مدیریت فروش سطح حاشیه قابل قبول رضایت کاربران را جلب کرده، اما 11.8 درصد از شرکت‌کنندگان را ناراضی بودند، که نشان‌دهنده نیاز به ارتقاء جدی دارد.

گاملات[39] (2021) به مطالعه تأثیر ویژگی‌های نرم‌افزار حسابداری بر عملکرد تجاری شرکت‌های کوچک و متوسط در ناحیه کورونگالا، سریلانکا پرداختند. یافته‌های پژوهش آنان نشان داد که ویژگی‌های نرم‌افزار حسابداری و عملکرد تجاری در شرکت‌های کوچک و متوسط منتخب در منطقه کورونگالا در سطح بالایی قرار دارد. همچنین، این مطالعه نشان می‌دهد که بین ویژگی‌های نرم‌افزار حسابداری و عملکرد تجاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

دوتولی (2021) به بررسی دانش و استفاده از نرم‌افزار حسابداری شواهدی از عمان پرداختند. یافته‌ها نشان داد که دانش نرم‌افزار حسابداری تأثیر معنی‌داری بر استفاده از نرم‌افزار حسابداری دارد، به این معنی که بین عمومیت دانش نرم‌افزار حسابداری و گسترش استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری توسط شرکت‌های کوچک و متوسط عمان رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.

کریتی[40] (2019) به مطالعه ارزیابی تأثیر استفاده از نرم‌افزار حسابداری بر پردازش اطلاعات مالی: مطالعه موردی از خدمات آموزشی غنا، شهرداری نیو جوابن پرداخت. نتایج پژوهش آنان حاکی از این است که رابطه مثبتی بین استفاده از نرم‌افزار حسابداری و کارایی پردازش اطلاعات مالی وجود دارد. همچنین استفاده از نرم‌افزار حسابداری 7 درصد از تغییرات کارایی پردازش اطلاعات مالی حاصل از مطالعه را به خود اختصاص داده است. علاوه بر این، این مطالعه آنان نشان داد که نرم‌افزار حسابداری برای انجام کلیه فعالیت‌های حسابداری و پذیرش از سوی کارکنان، دانش و مهارت‌های کارکنان و تجزیه و تحلیل هزینه-فایده بر تصمیم‌گیری جهت استفاده از نرم‌افزار حسابداری مؤثر است.  همچنین مهارت و تخصص کارکنان در راه‌اندازی نرم‌افزار حسابداری در حد متوسط بوده است. به طور کلی نرم‌افزار حسابداری تأثیر مثبتی بر پردازش اطلاعات مالی دارد. ضمناً، لازم است سیستم ارائه خدمات آموزشی در غنا باید دانش و مهارت کارمندان را در راه‌اندازی نرم‌افزار حسابداری توسعه دهد.

ماریکت[41] (2019) به مطالعه رضایت کاربر با نرم‌افزار حسابداری اگزیرو[42] در اوکلند، نیوزلند پرداخت. یافته‌های این مطالعه حاکی از آن است که کاربران از نرم‌افزار حسابداری اکزیرو راضی بوده و معتقد بودند که این نرم‌افزار در برآورده نمودن نیازهای حرفه‌ای و اطلاعاتی آنان مؤثر بوده است.

باتنگ[43] (2019) به مطالعه ارزیابی تأثیر استفاده از نرم‌افزار حسابداری بر پردازش اطلاعات مالی. موردی از خدمات آموزشی غنا، شهرداری نیو جوابن پرداخت. این مطالعه رابطه مثبتی بین استفاده از نرم‌افزار حسابداری و کارایی پردازش اطلاعات مالی در سراسر شهرداری نیو جوابن نشان داد. همچنین استفاده از نرم‌افزار حسابداری 7 درصد از تغییرات کارایی پردازش اطلاعات مالی حاصل از مطالعه را به خود اختصاص داده است. علاوه‌بر این، این مطالعه نشان داد که نرم‌افزار حسابداری برای انجام کلیه فعالیت‌های حسابداری و پذیرش توسط کارکنان، دانش و مهارت‌های کارکنان و تجزیه و تحلیل هزینه-منفعت بر تصمیم‌گیری استفاده می‌شود. همچنین مهارت و تخصص کارکنان در راه‌اندازی نرم‌افزار حسابداری متوسط بود. به طور کلی این مطالعه نشان داد که، نرم‌افزار حسابداری تأثیر مثبتی بر پردازش اطلاعات مالی دارد و لازم است بخش آموزش غنا، دانش و مهارت کارمندان را در راه‌اندازی نرم‌افزار حسابداری توسعه دهد.

آنالی[44] (2017) به مطالعه ارزیابی تأثیر استفاده از سیستم حسابداری کامپیوتری بر عملکرد سازمان در تانزانیا: مطالعه موردی بر روی دولت‌های محلی در منطقه آروشا پرداخت. نتایج پژوهش نشان داد که همه پاسخ‌دهندگان مورد بررسی در دولت‌های محلی از سیستم حسابداری رایانه‌ای استفاده می‌کنند و حدود 42% از پاسخ‌دهندگان از برنامه اپیکور، 30% از اکسل، 21% از تالی و 7% مابقی از پاستل در سیستم حسابداری سازمانشان استفاده می‌کنند. در مورد چالش‌های پیش آمده در استفاده از سیستم‌های حسابداری رایانه‌ای، مشخص شد که 39 درصد از پاسخ‌دهندگان آموزش کارکنان امور مالی و حسابداری را امری ضروری می‌دانستند. همچنین در بررسی عوامل مؤثر در انتخاب نرم‌افزار حسابداری، مشخص شد که حدود 57 درصد از پاسخ‌دهندگان هزینه آموزش، 23 درصد ادعای هزینه اولیه نصب و حدود 20 درصد نظرات کاربران را در نظر می‌گیرند.

روکیبول کبیر، افجالر رحمان، یونوس، چادهاری[45] (2015) به مطالعه کاربردهای نرم‌افزار حسابداری: مطالعه تجربی بر روی دانشگاه‌های خصوصی بنگلادش پرداختند. نتایج پژوهش آنان نشان داد که،  100% پاسخ‌دهندگان ثبت سوابق در نرم‌افزار حسابداری را آسان‌تر از سیستم‌های دستی می‌دانند، 97.87% از پاسخ‌دهندگان احتمال خطا و شناسایی خطا را در نرم‌افزار حسابداری بسیار کمتر سیستم‌های از دستی می‌دانند. همچنین، در خصوص سرعت اجرای امور مالی با نرم‌افزار حسابداری راضی بودند. ضمنا عوامل از قبیل عدم تمایل مدیریت ارشد و کارکنان در به‌کاربرگیری نرم‌افزارهای حسابداری و هزینه اولیه خرید، نصب و راه‌اندازی و آموزش به عنوان مانع استفاده از نرم‌افزار حسابداری شناسایی شد. این مطالعه یک واقعیت نگران‌کننده را آشکار کرد که برخی از دانشگاه‌ها با وجود استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری، آموزش خاصی در مورد نرم‌افزار حسابداری ارائه نمی‌دهند و تقریباً 36 درصد از پرسنل حسابداری، دارای پیشینه علمی ‌در رشته حسابداری نیستند.

اعتمادی نژاد، عموزاده، یزدانی چراتی (1401) به مطالعه بررسی کاربردپذیری سامانه یکپارچه اتوماسیون تحقیقات (سیات): ارزیابی اکتشافی پرداختند. نتایج نشان داد که، در ارزیابی کاربردپذیری تحت وب سیات (سامانه) با استفاده از مؤلفه‌های ارائه شده نیلسن، در مجموع 92 مشکل کاربردپذیری شناسایی گردید. بیشترین مشکل مربوط به تشخیص به جای یادآوری با 16 مشکل (17.32درصد) و کمترین تعداد مشکل مربوط به دو مؤلفه هم خوانی بین سیستم و دنیای واقعی و وضوح وضعیت سیستم با 6 مورد (6.52 درصد) بود.

قنواتی، طاهرزاده، معتمد، حمادی (1401) به مطالعه تطابق نرم‌افزارهای سیستم اطلاعات بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر با اصول استاندارد ایزو 110/9241 از دیدگاه کاربران در سال 1397 پرداختند. نتایج پژوهش آنان نشان داد، از دید کاربران، دو حیطه مناسب برای انجام وظایف و مناسب برای یادگیری بیشترین تطابق و حیطه مناسب برای شخصی‌سازی کمترین تطابق ر ا داشتند. مقایسه سه شرکت نرم‌افزاری A، B،  Cنشان داد که از دید کاربران، سطح تطابق شرکت C در تمامی‌حیطه ها و در کل، بیشترین است. سطح تطابق از دید کاربران گروه پرستاری در همه حیطه‌های مورد بررسی پایین‌تر از سایر کاربران بالینی بود. همچنین سطح تطابق از دید گروه‌های کاربری بیمارستان بوشهر در همه حیطه‌های مورد بررسی به جز حیطه مناسب برای شخصی‌سازی پایین‌تر بود. از سوی دیگر در حیطه‌های خود توصیف‌کنندگی، قابل کنترل بودن و تحمل خطا میزان تطابق از دید مردان بیشتر از زنان است و بین کاربران با سطح تحصیلات مختلف، مناسب برای انجام وظایف تفاوت معناداری وجود داشت، به طوری که از دید کاربران با تحصیلات کاردانی به کارشناسی سطح تطابق بیشتر بوده است.

مرادی، باقرپور والشانی، آزاد، قناد (1397) به مطالعه میزان بکارگیری قابلیت‌های سیستم اطلاعاتی رایانه‌ای حسابداری صاحبکاران در اجرای روش‌های تحلیلی توسط حسابرسان پرداختند. یافته‌ها، نشان‌دهنده بکارگیری قابلیت‌های سیستم اطلاعاتی حسابداری رایانه‌ای صاحبکار در اجرای روش‌های تحلیلی است. همچنین میزان بکارگیری آن در اجرای روش‌های تحلیلی برای اقلام صورت سود و زیان بیش از ترازنامه است. افزون بر این، در بکارگیری قابلیت‌های سیستم اطلاعاتی رایانه‌ای حسابداری در بررسی تحلیلی، بین مرد و زن تفاوت معناداری نیست. اما، کسانی که سابقه کاری کمتری دارند؛ تحصیلات بیش از کارشناسی دارند و آشنایی آنها با سیستم اطلاعاتی رایانه‌ای زیادتر است؛ به میزان بیشتری از قابلیت‌های سیستم اطلاعاتی رایانه ای حسابداری در بررسی تحلیلی استفاده می‌کنند.

جلالی دیزجی، علیپور حافظی، ادبی فیروزجاه (1396) به ارزیابی کاربردپذیری کتابخانه‌های دیجیتالی در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران پرداختند. یافته‌ها نشان داد که، از نظر معیارهای کاربردپذیری، کتابخانه‌های دیجیتالی مربوط به این سه دانشگاه در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارند و به طورکلی بین وضعیت کتابخانه‌های دیجیتالی در معیارهای کاربردپذیری تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. نتیجه حاصل از بررسی نشان می‌دهد که توجه به کاربردپذیری در طراحی کتابخانه دیجیتالی باعث ایجاد میل و رغبت بیشتر در کاربر برای مراجعه مکرر به این نوع کتابخانه می‌شود و موجبات تحقق اهداف سازمان ما در را فراهم می‌آورد.

سعیدبخش، کسایی اصفهانی، احتشامی (1391) به بررسی ارزیابی ماژول مدارک پزشکی سیستم اطلاعات بیمارستانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس استاندارد ایزو 9241-10 پرداختند. تحلیل یافته‌ها نشان داد که تناسب نرم‌افزار با وظایف کاربران 68 درصد، خود توصیف‌کنندگی نرم‌افزار 67 درصد، قابلیت کنترل کاربر 70 درصد، انطباق با نیازهای کاربر 74 درصد، خطا پذیری 69 درصد، امکان خصوصی‌سازی 53 درصد، امکان آموزش مطلوب کاربر 68 درصد و میزان مقبولیت کلی نرم‌افزار 67 درصد بود.

فرزندی پور، میدانی (1390) به بررسی شرکت‌های فروشنده‌ی نرم‌افزار سیستم اطلاعات بیمارستانی و نیاز کاربران پرداختند. نتایج پژوهش آنان نشان داد که، نرم‌افزار شرکت طراحان بوعلی با 67 درصد، بیشترین نیاز کاربران را برآورده نموده است. هر چند همین شرکت انتظارات کاربران را به صورت متناسب تأمین نمی‌کرد ،مدارک پزشکی (74.5 درصد)، داروخانه (58.6 درصد)، آزمایشگاه (74.5درصد)، پرستاری (23.3 درصد) و مالی (65.4 درصد). حداقل نیاز کاربران (29 درصد) توسط شرکت نرم‌افزار میکرو افزار قشم برآورده شده است. اگر چه بیشترین نیاز کاربران در بخش‌های داروخانه (58.6درصد)، آزمایشگاه (69 درصد) و پرستاری (60 درصد) توسط همین شرکت تأمین شده است. به طور کلی نتایج پژوهش حاکی از این است که هیچ یک از نرم‌افزارهای مورد ارزیابی، نیاز کاربران را به طور کامل در کلیه‌ی بخش‌ها برآورده نمی‌کنند. شکست در برآوردن انتظارات کاربران در این سیستم‌ها را می‌توان به مشارکت ضعیف کاربران در طراحی این سیستم‌ها نسبت داد؛ شاید بتوان اذعان داشت که طراحی سیستم‌های اطلاعاتی در کشورمان هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. از این رو با توجه به اهمیت نقش کاربر در موفقیت سیستم اطلاعاتی، به کارگیری رویکردهای جامع جهت طراحی این سیستم ها بر اساس اهداف و فرایندهای سازمان و نیاز کاربر ضرورری به نظر می‌رسد.

 

5- روش‌شناسی پژوهش

این پژوهش از منظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی بوده و به صورت مقطعی از مهر تا اسفند سال 1401، در شهرداری تهران که از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران (فایننس) استفاده می‌شود، انجام گردید. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد ایزومتریک110 -9241، درجه‌بندی شده در مقیاس لیکرت 5 گزینه‌ای و توزیع آن به صورت الکترونیکی و فیزیکی میان 290 نفرکاربر شاغل در حوزه حسابداری انجام شد. از پرسشنامه‌های توزیع شده تعداد 231 فقره به صورت کامل تکمیل و دریافت شد و در تحلیل مورد استفاده قرار گرفت. پرسشنامه مورد استفاده در 7 بخش کلی و اطلاعات جمعیت‌شناختی تنظیم شده و دارای 75 سؤال بود. بخش‌ها و سؤالات آن شامل 15 سؤال مناسب برای انجام وظایف، 12 سوال خود توصیف‌کنندگی، 11 سوال قابلیت کنترل، 8 سوال، سازگاری با نیازها و انتظارات کاربران، 15سؤال پذیرش اشتباه بدون اصلاح (خطاپذیری)، 6 سؤال مناسب برای خصوصی‌سازی و 8 سؤال یادگیری مطلوب کاربران بود. جامعه آماری (قائم‌مقامان ذیحساب2، رؤسای حسابداری، مسئولین و کارشناسان دفاتر حساب شاغل در مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به شهرداری تهران) پژوهش حاضر 516 نفر می‌باشند که به صورت مستقیم با نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران کار می‌کنند. در پژوهش حاضر به منظور تعیین نمونه‌های مورد نظر، از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای استفاده شده است و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، در سطح اطمینان 95 درصد و سطح خطای 5 درصد، معادل 221 نفر برآورد شده است. علیرغم استاندارد بودن پرسشنامه، روایی پرسشنامه توسط متخصصان و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ به تأیید رسید. سپس داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار اس پی اس اس[46] با استفاده از آزمون‌های تی مستقل و تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون، به تفکیک هر مؤلفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران (فایننس) در مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به شهرداری تهران براساس برداشت کاربران، با اصول استاندارد ایزو 10-9241 تبیین گردید.

 

6- پایایی و روایی پژوهش

در این مطالعه برای بررسی قابلیت اعتماد ابـزار سـنجش (گزینـه‌هـا) از ضـریب آلفـای کرونباخ به شرح جدول 1 استفاده شد.

 

جدول 1 - نتایج حاصل از ضریب آلفای کرونباخ

‌آلفای کرونباخ	متغیر
772/0	متناسب بودن
845/0	توصیف‌کنندگی
749/0	قابلیت کنترل
842/0	مطابقت با انتظارات کاربر
725/0	تحمل خطا
854/0	تناسب برای فردی سازی
780/0	تناسب برای یادگیری

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

همانطور که در جدول 1 ملاحظه می‌شود مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای همه متغیرهای تحقیق بالای 70/0 به‌دست آمد و حاکی از این است که ابزار سنجش از قابلیت اعتماد لازم برخوردار می‌باشد. همچنین روایی پرسشنامه نیز از طریق پنج نفر از خبرگان مالی شهرداری تهران که با نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران در ارتباط بودند مورد تأیید قرار گرفت.

7- تعریف عملیاتی متغیرها

جنسیت

جنسیت یک باور و تعریف اجتماعی از امور زنانه و مردانه است که می‌تواند طی زمان تحول یابد و یک طبقه‌بندی از رفتارهای فردی در قالب تفاوت‌های هورمونی مرد و زن قابل تعریف می‌باشد (تحریری، پیری سقرلو، 1394).

سن

بررسى و طبقه‌بندى جمعیت یک جامعه به تفکیک سن که از روى سال تولد افراد صورت مى‌گیرد، توزیع سنى جمعیت نامیده مى‌شود.

سابقه کار حرفه ای

سابقه کاری در این پژوهش، به میزان سال‌هایی که کاربران شاغل در شهرداری تهران در حوزه مالی شهرداری تهران، اشتغال داشته است اطلاق می‌شود.

شغل

شغل در این پژوهش، شامل مشاغل قائم مقام ذیحساب دو، رییس حسابداری، مسئول دفاتر حساب و کارشناس دفاتر حساب حوزه مالی شاغل در مناطق، سازمان‌ها و شرکت های وابسته به شهرداری تهران می‌باشد.

 

8- یافته‌های پژوهش

• یافته‌های توصیفی

در جدول 2 خاصه‌های جمعیت‌شناختی و آماره‌های توصیفی در خصوص پرسش‌شوندگان ارائه شده است.

 

جدول 2 - توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب متغیرهای جمعیت شناختی

متغیر	شرح	فراوانی	درصد	توضیحات
جنس	زن	72	2/31	بیش از دوسوم پاسخگویان مورد مطالعه مرد (69 درصد) و مابقی (31 درصد) زن بودند.
	مرد	159	8/68
سن	39-30 سال	77	3/33	بیش از نیمی‌از پاسخگویان (60 درصد) در گروه سنی 40 تا 49 سال بودند.
	49-40 سال	139	2/60
	59-50 سال	15	5/6
سابقه کار حرفه‌ای	5-1 سال	24	4/10	پاسخگویان با سابقه کاری شش تا ده سال (31 درصد) بیشترین نسبت نمونه مورد مطالعه را از حیث سابقه کاری به خود اختصاص دادند.
	10-6 سال	71	7/30
	15-11 سال	69	9/29
	20-16 سال	35	2/15
	بالای 20 سال	32	9/13
شغل در تصدی	قائم مقام ذیحساب2	37	16	بیش از نیمی‌از پاسخگویان (59 درصد) کارشناس دفتر حساب هستند.
	رئیس حسابداری	36	6/15
	کارشناس دفاتر حساب	136	9/58
	مسئول دفاتر حساب	22	5/9
واحد سازمانی	مناطق 22 گانه	113	9/48	پاسخگویان «مناطق بیست و دوگانه» بیشترین نسبت و پاسخگویان «اداره کل امور مالی و اموال» کمترین نسبت نمونه تحقیق را تشکیل داده‌اند
	سازمان های وابسته	41	7/17
	شرکت های وابسته	40	3/17
	اداره کل امور مالی و اموال (قائم مقامان ذیحساب2)	37	16
محل اشتغال قائم مقامان ذیحساب 2	مناطق 22 گانه	11	8/4	محل اشتغال بیشتر قائم مقامان ذیحساب 2 در نمونه تحت بررسی در شرکت‌های وابسته بوده است.
	سازمان های وابسته	11	8/4
	شرکت های وابسته	15	5/6
	عدم شمول	194	84
تحصیلات	کاردانی	5	2/2	پاسخگویان با تحصیلات کارشناسی «49 درصد» بیشترین نسبت و پاسخگویان با تحصیلات دکتری «1 درصد» کمترین نسبت نمونه تحقیق را به خود اختصاص دادند.
	کارشناسی	114	4/49
	کارشناسی‌ارشد	109	2/47
	دکترا	3	3/1
رشته تحصیلی	حسابداری	96	6/41	بیش از یک‌سوم پاسخگویان (42 درصد) از رشته حسابداری بودند.
	اقتصاد	7	3
	مدیریت مالی	45	5/19
	گرایش‌های مدیریت	61	4/26
	سایر رشته‌ها	22	5/9
عضویت در جامعه حسابداران رسمی‌ایران	بله	2	9/0	تنها (1 درصد) از پاسخگویان عضو و دارای گواهینامه رسمی‌جامعه حسابداران رسمی‌ایران بودند.
	خیر	229	1/99
جمع		231	100

منبع: یافته‌های پژوهشگر

• یافته‌های استنباطی

بررسی نرمالیتی توزیع داده‌های متغیرهای تحقیق

در بخش یافته‌های استنباطی به مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران به تفکیک متغیرهای دموگرافیک به کمک آزمون‌های پارامتریک (تی مستقل، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون) پرداخته شده است، اما از آنجا که اجرای آزمون‌های پارامتریک منوط به برقراری کمی‌بودن مقیاس متغیرها و نرمال بودن توزیع داده‌ها می‌باشد، از این رو ابتدا به کمک آزمون کولموگرف اسمیرنف به بررسی نرمال بودن داده‌های متغیرهای تحقیق پرداخته شده است که نتایج حاصل از آن به قرار جدول 3 است.

 

جدول 3 - بررسی نرمال بودن توزیع متغیرهای تحقیق

متغیر	سطح معنی‌داری
متناسب برای کار	068/0
خود توصیف کنندگی	061/0
قابلیت کنترل	104/0
مطابقت با انتظارات کاربر	106/0
تحمل خطا	111/0
تناسب برای فردی‌سازی	067/0
تناسب برای یادگیری	143/0
نمره کل ارزیابی	075/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

منطق تفسیر آزمون کولموگرف اسمیرنف این است که اگر سطح معنی‌داری آزمون کولموگرف اسمیرنف بیشتر  از 05/0 باشد می‌توان نتیجه گرفت توزیع داده‌های مربوط به متغیرها نرمال است. همانطور که در جدول 3 گزارش شده است، سطح معنی‌داری همه متغیرها بزرگتر از 05/0 است، پس می‌توان گفت که توزیع داده‌های مربوط به متغیرها نرمال است.

 

مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران به تفکیک جنس

در این قسمت و به کمک آزمون تی مستقل و با در نظر گرفتن ملاحظات آماری لازم به مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران به تفکیک جنس پرداخته شده است. نتایج حاصل از آزمون تی مستقل به شرح جدول 4 می‌باشد.

 

جدول 4 - مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران به تفکیک جنس

متغیر	جنس	آماره‌های توصیفی		آماره‌های تحلیلی
		میانگین	انحراف معیار	t	Sig
متناسب برای کار	زن	93/2	55/0	257/2-	025/0
	مرد	14/3	69/0
خود توصیف کنندگی	زن	65/2	61/0	694/2-	008/0
	مرد	91/2	69/0
قابلیت کنترل	زن	05/3	48/0	108/2-	036/0
	مرد	22/3	60/0
مطابقت با انتظارات کاربر	زن	96/2	64/0	601/3-	001/0
	مرد	33/3	76/0
تحمل خطا	زن	86/2	38/0	081/2-	039/0
	مرد	99/2	50/0
تناسب برای فردی‌سازی	زن	47/2	68/0	537/0	592/0
	مرد	40/2	1
تناسب برای یادگیری	زن	82/2	47/0	777/5-	001/0
	مرد	22/3	48/0
نمره کل ارزیابی	زن	82/2	46/0	204/3-	002/0
	مرد	03/3	46/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

برابر جدول 4 نتیجه حاصل از آزمون تی‌مستقل در خصوص ارزیابی زنان و مردان از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران نشان داد که تفاوت معناداری بین ارزیابی دو گروه وجود دارد (t = -3.204 , P<0.01). به نحوی که مردان (با میانگین 03/3) نسبت به زنان (با میانگین 82/2) ارزیابی بهتری نسبت به نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران داشتند. به عبارتی دیگر از دید مردان میزان تطابق نرم‌افزار با اصول هفتگانه ایزو 9241 نسبت به زنان بیشتر است. در واقع پرسنل مرد در قیاس با زنان، نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران را، کاربردی‌تر و نزدیک به اصول هفتگانه ارزیابی کرده‌اند. بـدین ترتیب می‌توان گفت فرضیة اول تأیید می‌شود. نتایج حاصل از مقایسه هفت مؤلفه به تفکیک جنس نیز نشان داد که در همه مؤلفه‌ها به جز مؤلفه «تناسب برای فردی‌سازی» تفاوت معناداری بین ارزیابی دو گروه وجود دارد، به نحوی که در هر شش مؤلفه، مردان ارزیابی بهتری درباره میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 نسبت به زنان داشتند.

مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار مالی شهرداری تهران به تفکیک سن

به منظور مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران به تفکیک سن از آزمون تحلیل واریانس استفاده شده است که نتایج آن به قرار جدول 5 است.

جدول 5 - مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار مالی شهرداری تهران به تفکیک سن

متغیر	سن	آماره‌های توصیفی		آماره‌های تحلیلی
		میانگین	انحراف معیار	F	Sig
متناسب برای کار	39-30 سال	99/2	66/0	356/2	097/0
	49-40 سال	08/3	65/0
	59-50 سال	40/3	63/0
خود توصیف کنندگی	39-30 سال	75/2	67/0	776/0	461/0
	49-40 سال	86/2	67/0
	59-50 سال	92/2	77/0
قابلیت کنترل	39-30 سال	08/3	61/0	626/1	199/0
	49-40 سال	22/3	51/0
	59-50 سال	09/3	83/0
مطابقت با انتظارات کاربر	39-30 سال	06/3	69/0	216/3	042/0
	49-40 سال	32/3	78/0
	59-50 سال	08/3	36/0
تحمل خطا	39-30 سال	97/2	47/0	043/1	354/0
	49-40 سال	93/2	47/0
	59-50 سال	11/3	51/0
تناسب برای فردی‌سازی	39-30 سال	38/2	98/0	211/0	810/0
	49-40 سال	45/2	89/0
	59-50 سال	35/2	77/0
تناسب برای یادگیری	39-30 سال	92/2	61/0	181/8	001/0
	49-40 سال	16/3	44/0
	59-50 سال	37/3	30/0
نمره کل ارزیابی	39-30 سال	88/2	55/0	941/1	146/0
	49-40 سال	3	41/0
	59-50 سال	04/3	49/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

نتیجه آزمون تحلیل واریانس در جدول 5 حاکی از این است که بین ارزیابی گروه‌های سنی مختلف از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران تفاوت معناداری وجود ندارد (F = 1.941 , P>0.05)، البته مقایسه میانگین‌ها نشان می‌دهد که با افزایش سن پاسخگویان، ارزیابی آنها از تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 نیز مثبت‌تر می‌شود، به نحوی که بدترین ارزیابی را پاسخگویان گروه سنی کمتر از چهل سال (با میانگین 88/2) و بهترین ارزیابی را پاسخگویان گروه سنی بالای پنجاه سال (با میانگین 04/3) داشتند. نتایج حاصل از مقایسه ارزیابی گروه‌های سنی مختلف از مؤلفه‌های هفت‌گانه نیز مؤید این مطلب است که تنها در دو مؤلفه «مطابقت با انتظارات کاربر و تناسب برای یادگیری» بین ارزیابی پاسخگویان گروه سنی مختلف تفاوت معناداری وجود دارد، به نحوی که در هر دو مؤلفه مذکور، بدترین ارزیابی درباره میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 مربوط به پاسخگویان گروه سنی کمتر از چهل سال می‌باشد.

 

مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار مالی شهرداری تهران به تفکیک سابقه کار حرفه‌ای

به منظور مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران به تفکیک سابقه کار حرفه‌ای از آزمون تحلیل واریانس استفاده شده است که نتایج آن به قرار جدول 6 است.

 

جدول 6 - مقایسه ارزیابی از نرم‌افزار مالی شهرداری تهران به تفکیک سابقه کار حرفه‌ای

متغیر	سابقه کاری	آماره‌های توصیفی		آماره‌های تحلیلی
		میانگین	انحراف معیار	F	Sig
متناسب برای کار	5-1 سال	26/3	33/0	109/8	001/0
	10-6 سال	92/2	62/0
	15-11 سال	86/2	69/0
	20-16 سال	27/3	69/0
	بالای 20 سال	50/3	52/0
خود توصیف کنندگی	5-1 سال	04/3	46/0	421/4	002/0
	10-6 سال	71/2	72/0
	15-11 سال	65/2	57/0
	20-16 سال	09/3	77/0
	بالای 20 سال	02/3	67/0
قابلیت کنترل	5-1 سال	38/3	36/0	852/1	120/0
	10-6 سال	04/3	50/0
	15-11 سال	18/3	48/0
	20-16 سال	23/3	79/0
	بالای 20 سال	16/3	70/0
مطابقت با انتظارات کاربر	5-1 سال	47/3	88/0	559/1	186/0
	10-6 سال	28/3	70/0
	15-11 سال	13/3	64/0
	20-16 سال	25/3	96/0
	بالای 20 سال	03/3	63/0
تحمل خطا	5-1 سال	01/3	41/0	004/9	001/0
	10-6 سال	96/2	43/0
	15-11 سال	72/2	40/0
	20-16 سال	23/3	47/0
	بالای 20 سال	08/3	52/0
تناسب برای فردی‌سازی	5-1 سال	78/2	83/0	783/2	028/0
	10-6 سال	35/2	87/0
	15-11 سال	26/2	66/0
	20-16 سال	32/2	26/1
	بالای 20 سال	76/2	96/0
تناسب برای یادگیری	5-1 سال	27/3	41/0	476/3	009/0
	10-6 سال	98/2	64/0
	15-11 سال	02/3	41/0
	20-16 سال	28/3	53/0
	بالای 20 سال	18/3	32/0
نمره کل ارزیابی	5-1 سال	17/3	39/0	537/4	002/0
	10-6 سال	89/2	51/0
	15-11 سال	83/2	42/0
	20-16 سال	10/3	49/0
	بالای 20 سال	10/3	41/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

برابر جدول 6 نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس حاکی از این است که بین ارزیابی پاسخگویان با سابقه کاری مختلف از نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران تفاوت معناداری وجود دارد  (F = 4.537 , P<0.01)،  به نحوی که مقایسه میانگین‌ها گویای این مطلب است که بدترین ارزیابی را پاسخگویان با سابقه کاری یازده تا پانزده سال (با میانگین 83/2) و بهترین ارزیابی را پاسخگویان با سابقه کاری بالای پانزده سال (با میانگین 10/3) داشتند. در واقع به نوعی این یافته مؤید این مطلب است که با افزایش سابقه کاری جمعیت مورد مطالعه، ارزیابی آنها از میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 مثبت‌تر شده است. همچنین نتایج حاصل از مقایسه ارزیابی پاسخگویان با سابقه کاری مختلف از مؤلفه‌های هفت‌گانه نشان داد که تنها در دو مؤلفه « قابلیت کنترل و مطابقت با انتظارات کاربر» بین ارزیابی پاسخگویان تفاوت معناداری وجود ندارد و در پنج مؤلفه‌ دیگر تفاوت معناداری ملاحظه می‌شود. به نحوی که در چهار مؤلفه «متناسب بودن برای کار، خود توصیف‌کنندگی، تحمل خطا و تناسب برای فردی‌سازی» بدترین ارزیابی از میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 مربوط به پاسخگویان با سابقه کاری یازده تا پانزده سال می‌باشد و در مؤلفه «تناسب برای یادگیری» بدترین ارزیابی از میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 مربوط به پاسخگویان با سابقه کاری شش تا ده سال می‌باشد.

 

مقایسه ارزیابی از سیستم مالی شهرداری تهران به تفکیک شغل

نتایج حاصل از مقایسه ارزیابی از سیستم مالی شهرداری تهران به تفکیک شغل به شرح جدول 7 است.

 

جدول 7 - مقایسه ارزیابی از سیستم مالی شهرداری تهران به تفکیک شغل

متغیر	شغل	آماره‌های توصیفی		آماره‌های تحلیلی
		میانگین	انحراف معیار	F	Sig
متناسب برای کار	قائم مقام ذیحساب2	66/3	65/0	004/19	001/0
	رئیس حسابداری	03/3	44/0
	کارشناس دفاتر حساب	87/2	58/0
	مسئول دفاتر حساب	36/3	74/0
خود توصیف کنندگی	قائم مقام ذیحساب2	92/2	74/0	487/3	017/0
	رئیس حسابداری	81/2	49/0
	کارشناس دفاتر حساب	74/2	66/0
	مسئول دفاتر حساب	22/3	79/0
قابلیت کنترل	قائم مقام ذیحساب2	44/3	65/0	176/10	001/0
	رئیس حسابداری	77/2	57/0
	کارشناس دفاتر حساب	16/3	48/0
	مسئول دفاتر حساب	35/3	64/0
مطابقت با انتظارات کاربر	قائم مقام ذیحساب2	72/3	48/0	483/7	001/0
	رئیس حسابداری	19/3	48/0
	کارشناس دفاتر حساب	10/3	80/0
	مسئول دفاتر حساب	14/3	77/0
تحمل خطا	قائم مقام ذیحساب2	15/3	51/0	368/3	019/0
	رئیس حسابداری	98/2	29/0
	کارشناس دفاتر حساب	88/2	48/0
	مسئول دفاتر حساب	02/3	49/0
تناسب برای فردی‌سازی	قائم مقام ذیحساب2	42/2	81/0	341/3	020/0
	رئیس حسابداری	03/2	80/0
	کارشناس دفاتر حساب	47/2	90/0
	مسئول دفاتر حساب	74/2	15/1
تناسب برای یادگیری	قائم مقام ذیحساب2	19/3	33/0	692/4	003/0
	رئیس حسابداری	26/3	58/0
	کارشناس دفاتر حساب	99/2	50/0
	مسئول دفاتر حساب	29/3	58/0
نمره کل ارزیابی	قائم مقام ذیحساب2	21/3	40/0	825/6	001/0
	رئیس حسابداری	87/2	30/0
	کارشناس دفاتر حساب	89/2	46/0
	مسئول دفاتر حساب	16/3	65/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

بر طبق نتایج به دست آمده در جدول 7 می‌توان گفت که بین ارزیابی مشاغل مختلف از سیستم مالی شهرداری تهران تفاوت معناداری وجود دارد (F = 6.825 , P<0.01)، به نحوی که مقایسه میانگین‌ها نشان می‌دهد که بدترین ارزیابی از میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 مربوط به رئیس حسابداری (با میانگین 87/2) و  بهترین ارزیابی درباره میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 مربوط به قائم مقام ذیحساب2 (با میانگین 21/3) می‌باشد. همچنین نتایج حاصل از مقایسه ارزیابی مشاغل مختلف از مؤلفه‌های نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران نیز حاکی از این مطلب است که در همه مؤلفه‌ها، تفاوت معناداری بین ارزیابی گروه‌های شغلی مختلف وجود دارد. قائم مقامان ذیحساب2 در مؤلفه‌های « متناسب برای کار، قابلیت کنترل، مطابقت با انتظارات کاربر و تحمل خطا» بهترین ارزیابی را درباره میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 داشتند، همچنین مسئولین دفاتر حساب در مؤلفه‌های «خود توصیف‌کنندگی، تناسب برای فردی‌سازی و تناسب برای یادگیری» بهترین ارزیابی را درباره میزان تطابق داشتند.

 

ماتریس همبستگی پیرسون بین متغیرهای تحقیق

در این قسمت برابر جدول 8 به کمک دستور همبستگی پیرسون و با در نظر گرفتن ملاحظات آماری لازم به بررسی روابط بین متغیرهای پژوهش پرداخته شده است.

 

جدول 8 - ماتریس همبستگی پیرسون بین متغیرهای مستقل

متغیر	1	2	3	4	5	6	7	8
متناسب برای کار (1)	1
خود توصیف کنندگی (2)	**676/0	1
قابلیت کنترل (3)	**618/0	**648/0	1
مطابقت با انتظارات کاربر (4)	**396/0	**292/0	**516/0	1
تحمل خطا (5)	**569/0	**518/0	**448/0	*138/0	1
تناسب برای فردی‌سازی (6)	**577/0	**534/0	**477/0	*104/0	**616/0	1
تناسب برای یادگیری (7)	**392/0	**499/0	**368/0	**458/0	**431/0	**300/0	1
نمره کل ارزیابی (8)	**838/0	**819/0	**801/0	**545/0	**710/0	**719/0	**649/0	1

^**معنادار در سطح خطای 01/0                       ^*معنادار در سطح خطای 05/0

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

براساس جدول 8 ضرایب همبستگی معنادار اگر در فاصله (0.3± — 0) باشد شدت رابطه ضعیف و اگر در فاصله (0.6± — 0.3±) باشد شدت رابطه متوسط و اگر در فاصله (1± — 0.6±) باشد، شدت رابطه قوی می‌باشد. لازم به ذکر است جهت رابطه را علامت ضریب همبستگی تعیین می‌کند، به نحوی که اگر ضریب همبستگی بین دو متغیر مثبت باشد رابطه بین دو متغیر مستقیم و مثبت است و اگر منفی شود رابطه بین دو متغیر منفی و معکوس است. نتایج حاصل از ضرایب همبستگی هفت مؤلفه با نمره کل ارزیابی از سیستم حاکی از این است که هر هفت مؤلفه با نمره کل رابطه مستقیم و معناداری دارند. همچنین نتایج حاکی از این است که در بین مؤلفه‌ها، مؤلفه «متناسب بودن برای کار» با ضریب همبستگی (838/0) قوی‌ترین رابطه را با نمره کل ارزیابی از سیستم داشتند. نتایج حاصل از روابط دوبه دویی مؤلفه‌ها نیز مؤید این است که بین آنها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

 

مقایسة نتایج به دست آمده با پیشینة پژوهش

نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تفاوت معناداری بین ارزیابی زنان و مردان وجود دارد و از دید مردان میزان تطابق نرم‌افزار با اصول هفتگانه ایزو 9241 نسبت به زنان بیشتر است، این موضوع درباره تأثیر جنسیت بر درک از کاربردپذیر بودن نرم‌افزار همسو با پژوهش قنواتی، طاهرزاده، معتمد، حمادی (1401) می‌باشد. همچنین نتایج پژوهش حاضر در خصوص سابقه کار حرفه‌ای نشان داد که، بین ارزیابی پاسخگویان با سابقه کاری مختلف تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش سابقه کاری جمعیت مورد مطالعه، ارزیابی آنها از میزان تطابق نرم‌افزار با اصول هفتگانه ایزو 9241 مثبت‌تر شده است، که این موضوع متفاوت با یافته‌های پژوهش مرادی، باقرپور والشانی، آزاد، قناد (1397) می‌باشد.

 

9- بحث و نتیجه گیری

در این پژوهش بـه بررسـی ارتبـاط بین درک کاربران با ویژگی‌های مختلف، بر اساس چهار عامل جنسـیت، سن، سابقه حرفه‌ای و شغل و درک از میزان کاربردپذیر بودن نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه استاندارد ایزو 9241 پرداخته شد. کاربردپذیری، فراتر از طراحی، رنگ، نقش، استفاده از کلیدها و ابزارهای کاربرپسند در یک سیستم نرم‌افزاری می‌باشد. استفاده از این قابلیت‌ها لازم است ولی بایسته نیست. زیرا در آخر سادگی دسترسی و معماری اطلاعات سیستم نرم‌افزاری است که کاربران را به ادامه کار در آن ترغیب می‌کند. بر اساس نتایج پژوهش مشخص شد کاربران سیستم درک‌های متفاوتی از کاربردپذیر بودن نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران دارند. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که، میزان تطابق نرم‌افزار طبق نظر مردان بیشتر از زنان می‌باشد. طبق نتایج، تطابق مؤلفه تناسب برای فردی‌سازی که شامل قابلیت شخصی‌سازی فعالیت‌ها، صفحه نمایش و فرم‌های پرکاربرد کاربر (مانند انجام فعالیت‌های امور حسابداری و مالی و خروجی‌های قابل نمایش سیستم و فرم‌های مورد استفاده از قبیل درخواست اولیه کالا و خدمات، سفارش کار، برآورد قیمت، رسید و حواله انبار، گواهی انجام کار، درخواست وجه، حواله‌های حسابداری، سند حسابداری تعهدی، گزارش‌ها در سطوح مختلف حساب‌ها)، از نظر زنان نسبت به مردان بیشتر است و لازم است طراحان سیستم به نظرات منطقی و حرفه‌ای کاربران مرد در این باره توجه داشته باشند. از منظر دیگر طبق نظرات زنان میزان تطابق سیستم جامع مالی شهرداری تهران در شش مؤلفه دیگر نسبت به مردان در سطح پایینی ارزیابی شده است که لازم است ویژگی‌های از قبیل قابلیت ثبت عملکرد و فرآیند کاری در نرم‌افزار و فعالیت‌های انجام شده توسط کاربران و همچنین نمایش به موقع راهنماها و پیغام‌ها به کاربر در جهت پیشبرد امور کاری به عنوان (مثال دریافت تأیید از کاربر جهت ثبت اسناد حسابداری و فعالیت‌های برگشت‌ناپذیر و فعالیت‌هایی که دارای فرآیند طولانی اصلاح در برگشت می‌باشد) و همچنین قابلیت کنترل، انتقال، توقف و خروج از فرم‌های کاری مربوطه در هر زمان و ایجاد ابزارهای کنترلی و مدیریت بر فرم‌های کاربردی سیستم طبق نیاز کاربر (به عنوان مثال خروج از فرم درخواست وجه و یا سند حسابداری و ورود به فرم رسید یا حواله انبار و حسابداری وغیره)، همچنین برآورن نیازهای اجرایی و حرفه‌ای کاربران (از قبیل استخراج اطلاعات و گزارش‌های جامع مالی و سایر امور کاربری طبق نیاز کاربران) و تحمل خطا (از جمله فعالیت‌های برگشت‌ناپذیر مثل برگشت اسناد حسابداری و درخواست وجه و رسید و حواله انبار و گواهی انجام کارهای حذف شده و سایر فعالیت‌ها)، عامل دیگر آموزش گام به گام فرآیندهای کاری همراه با راهنماها و توضیحات آموزشی کاربران در راستای سهولت در یادگیری سیستم جامع مالی شهرداری تهران توسط طراحان و راهبران سیستم مدنظر قرار گیرد. یافته‌ها حاکی از این است که، با افزایش سن پاسخگویان، ارزیابی آنها از میزان تطابق نرم‌افزار نیز بیشتر می‌شود. به عبارتی در هر دو مؤلفه «مطابقت با انتظارات کاربر و تناسب برای یادگیری»، ارزیابی پاسخگویان گروه سنی کمتر از چهل سال، در خصوص میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 در حد پایینی بوده است. این موضوع نشان‌دهنده این است که سیستم جامع مالی شهرداری تهران نیازهای اجرایی و حرفه‌ای (از قبیل ابزارهای حرفه‌ای حسابداری و مالی و به طور کلی ورود، پردازش و استخراج اطلاعات و گزارش‌های جامع مالی و سایر قابلیت‌های سیستم) و همچنین آموزش گام به گام فرآیندهای کاری و سهولت در یادگیری سیستم جامع مالی شهرداری تهران و نیازهای حرفه‌ای کاربران زیر چهل سال را برآورده نکرده است و لازم است در به‌روزرسانی سیستم، نظرات آنان در خصوص انتظارات و نیازها و قابلیت یادگیری سیستم جامع مالی شهرداری تهران مدنظر قرار گیرد. این موضوع نشان‌دهنده این است که با افزایش سن کاربران از 40 سال به بالا میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 در خصوص دو مؤلفه پیشگفته مثبت ارزیابی می‌شود. همچنین طبق یافته‌ها، کاربران با سوابق حرفه‌ای مختلف نظرات متفاوتی درباره میزان تطابق نرم‌افزار داشتند. به عبارتی دیگر با افزایش سابقه کاری جمعیت مورد مطالعه، ارزیابی آنها از میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 مثبت‌تر شده است. این مطلب بیانگر این است که هرچه سابقه کاری کاربران بالاتر می‌رود، تعامل آنان با سیستم بیشتر شده و رضایتمندی از سیستم حاصل می‌شود. همچنین در مؤلفه «تناسب برای یادگیری» بدترین ارزیابی از میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 مربوط به پاسخگویان با سابقه کاری شش تا ده سال می‌باشد. این موضوع نشان‌دهنده این است که افرادی که دارای سابقه کم می‌باشند نیازمند آموزش، یادگیری و تعامل بیشتر با سیستم می‌باشند و لازم است سیستم جامع مالی شهرداری تهران از منظر تطابق با مؤلفه تناسب برای یادگیری (آموزش گام به گام فرآیندهای کاری مربوطه همراه با راهنماها و توضیحات آموزشی) تقویت شود و طراحان و راهبران سیستم، برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران حوزه آموزش در شهرداری تهران در این حوزه هماهنگ‌تر و فعال‌تر عمل نمایند. با توجه به اینکه برخی فایل‌های آموزشی به صورت پراکنده در سامانه آموزش الکترونیکی شهرداری تهران در این خصوص وجود دارد، ولی کافی نیست و لازم است در این باره تولید محتوا و فایل‌های راهنما به صورت الکترونیکی در خود سیستم جامع مالی شهرداری تهران ایجاد و از طریق سطوح دسترسی در اختیار کاربران قرار گیرد. از منظر دیگر، روسای حسابداری شاغل در مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌ها میزان تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران با اصول هفتگانه ایزو 9241 را در سطح پایینی ارزیابی کردند و بالعکس قائم مقامان ذیحساب2 میزان تطابق را در سطح بالایی ارزیابی نمودند. از سوی دیگر مسئولین دفاتر حساب، میزان تطابق نرم‌افزار را با سه مؤلفه‌ استاندارد ایزو 9241 «خود توصیف‌کنندگی، تناسب برای فردی‌سازی و تناسب برای یادگیری» در سطح بالایی ارزیابی کردند. طبق یافته‌های پژوهش و با توجه به اینکه مسئولین دفاتر حساب یکی از کلیدی‌ترین کاربران شاغل در مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به شهرداری تهران می‌باشند و به صورت مستقیم با سیستم جامع مالی شهرداری تهران در ارتباط هستند لذا، طبق نظرات آنان، میزان تطابق سیستم جامع مالی شهرداری تهران با استاندارد ایزو 9241 برابر با ویژگی‌هایی از قبیل نمایش به موقع راهنماها و پیغام‌ها به کاربر در جهت پیشبرد امور کاری، قابلیت شخصی‌سازی فعالیت‌ها، صفحه نمایش و فرم‌های پرکاربرد کاربر و آموزش گام به گام فرآیندهای کاری مربوطه همراه با راهنماها و توضیحات آموزشی برای کاربران می‌باشد. این موضوع نشان‌دهنده این است که طراحان و راهبران سیستم در به‌روزرسانی سیستم جامع مالی، به شاخصه‌هایی چون قابلیت ثبت عملکرد و فرآیند کاری در نرم‌افزار، قابلیت کنترل، انتقال، توقف و خروج از فرم‌های کاری مربوطه در هر زمان، برآورن نیازهای اجرایی و حرفه‌ای کاربران و تحمل خطا بیشتر توجه داشته باشند. به طور کلی یافته‌ها نشان می‌دهد افراد شـاغل در حوزه مالی شهرداری تهران که مستقیماً با نرم‌افزار جامع مالی کار می‌کنند، نظرات متفاوتی از کاربردپذیری و میزان مطابقت این نرم‌افزار با اصول هفتگانه استاندارد ایزو 9241 دارند. در نتیجه مـی‌تـوان گفت، بین ویژگی‌های مختلف کاربران مانند جنسیت، سن، سوابق حرفه‌ای، شغل و درک از کاربرد پذیر بودن و تطابق نرم‌افزار جامع مالی شهرداری با اصول هفتگانه استاندارد ایزو 9241 رابطة معناداری وجـود دارد. ضرورت دارد برای تهیه و ارائه اطلاعات به موقع و مربوط و سودمند، پاسخگویی بهتر و ارائـة خدمات با کیفیت‌تر باید انتظار داشته باشیم کاربران حوزه مالی شهرداری تهران، درک یکسانی از کاربرد پذیر بودن نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران داشته باشند و این مهم با ارتقاء و توانبخشی نرم‌افزار به صورت استاندارد حاصل خواهد شد. در این راستا پیشنهاد می‌شود، با در نظر گرفتن اصول هفتگانه استاندارد ایزو 9241 و با تأکید بر طراحی و توسعه و به‌روزرسانی نرم‌افزار جامع مالی شهرداری تهران و زیرسیستم‌های مربوطه و همچنین تقویت، تکمیل و راه‌اندازی بخش گزارش‌های جامع نرم‌افزار در سطوح مختلف و افزایش قابلیت تعریف سطوح حساب‌ها براساس نیاز کاربران و ایجاد سازوکارهای آموزشی مناسب‌تر و کاربردی‌تر در حوزه‌های آموزشی ضمن خدمت در راستای نیازهای اطلاعاتی و حسابداری و گزارشگری مالی کاربران، مدیران، تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و مدیریت کلان شهری و تحقق وظیفه پاسخگویی شهرداری تهران اقدام نمود.

 

 

[1] گروه حسابداری، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران. [e-mail]            

[2] گروه حسابداری، ، دانشگاه خاتم، تهران، ایران. نویسنده مسئول. [e-mail]         

[3] Rommny, Steinbart

[4] Hla and Teru

[5] Chong,Y.Nizam

[6] Altarawneh

[7] Elsharif

[8] Igbaria

[9] Wickramsainghe

[10] Saira

[11] Adhikari, Lebow, Zhang

[12] Kumar Das

[13] Abu Afifa, Van, Van

[14] YakubuIssahaku, Adam

[15] Huy, Phuc

[16] Thottoli

[17] Situmorang

[18] Marushchak, Pavlykivska, Liakhovych, Vakun, Shveda

[19] Hegazy

[20] El Daher

[21] Baina, Nyasimi

[22] Fontinelle, kindness, Kazel

[23] Ahmed

[24] YASSIEN, Tursoy

[25] Al -Nashmi

[26] Shih

[27] Borg

[28] Stokke

[29] Elias

[30] Law

[31] Madan, Dubey

[32] Law

[33] Vermen

[34] Nielson

[35] Casalo, Flavian, Guinaliu

[36] Christophersen, Konradt

[37] Jokela, Iivari, Matero

[38] Abdinur, M.A.Karcioglu

[39] Gamlath

[40] Charity

[41] Mauricette

[42] XERO

[43] Boateng

[44] Anaeli

[45] Rokibul Kabir, Afjalur Rahman ,Yunus, Chowdhury 

[46] SPSS

مراجع

فهرست منابع

• اردشیری، حمید، کمالی، احسان، رستمی، امین، و صفری گرایلی، مهدی، 1401. ارائه الگویی برای نظارت مالی هوشمند در نظام حسابداری و گزارشگری بخش عمومی. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 11(21)، صص. 20-243.
• ابراهیمی‌کردلر، علی، سیدی، سید جلال، و منتی، وحید، 1392. اثربخشی سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد و ارزیابی عملکرد. بررسی‌های حسابداری دانشگاه چمران اهواز، صص. 1-19.
• اعتمادی نژاد، سیاوش، عموزاده، الهه، و یزدانی چراتی، جمشید، 1401. بررسی کاربردپذیری سامانه یکپارچه اتوماسیون تحقیقات (سیات): ارزیابی اکتشافی. مجله ارگونومی، 10(1)، صص. 46-55.
• اکبری، علی و وقفی، سید حسام، 1401. تحلیل سطح فناوری اطلاعات بر میزان احتمال خطر اقامه دعوا علیه حسابرس با تأکید بر نقش کیفیت حسابرسی و تخصص حسابرس. قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری و حسابرسی، 1(1)، صص. 91-111.
• بولو، قاسم، سیدی، سید‌جلال، قاضی نوری، سروش، و برزیده، فرخ، 1400. بررسی عوامل مؤثر بر گرایش حسابرسان داخلی به گزارش‌دهی اقدامات خطاکارانه در ایران. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 28(4)، صص. 574-590.
• پیری سقرلو، مهدی و تحریری، آرش، 1402. مؤلفه‌های کلان تأثیرگذار بر توسعه آموزش رشته حسابداری در دانشگاه‌های ایران. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 1، 2(58)، صص. 101-139.
• تحریری، آرش و پیری سقرلو، مهدی، 1394. درک حسابرسان از مفهوم اطمینان معقول در کارحسابرسی. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 4(6)، صص. 81-114.
• تحریری، آرش و پیری سقرلو، مهدی، 1395. درک حسابرسان از مفهوم تردید حرفه‌ای در کارحسابرسی، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 23(1)، صص. 117-135.
• تحریری، آرش و پیری سقرلو، مهدی، 1397. مفهوم استقلال درکار حسابرسی: شواهدی از شاغلین مؤسسات عضو جامعه حسابداران رسمی‌ایران. دانش حسابرسی، 18(70)، صص. 25-44.
• جلالی دیزجی، علی، علیپور حافظی، مهدی، و ادبی فیروزجاه، حسین، 1396. ارزیابی کاربردپذیری کتابخانه‌های دیجیتالی در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران. مطالعات دانش‌شناسی، 3 (1)، صص. 59-86.
• حیوی حقیقی، محمدحسین و مستانه، زهرا، 1397. کاربر و کاربردپذیری سیستم‌های اطلاعاتی: مطالعه مروری. مجله اطلاع‌رسانی پزشکی نوین، 4 (1)، صص. 55-61.
• رجب دری، حسین، حمیدرضا، وکیلی فرد، سالاری، حجت الله، و امیری، علی، 1401. رابطه نظریه‌های اخلاقی و رفتار اخلاقی در قضاوت حسابرسان. قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری و حسابرسی، 1(1)، صص. 113-141.
• سالاری کیسکانی، فاطمه، پورحیدری، امید، و خدامی‌پور، احمد، 1400. تبیین بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات جهت مالیات ستانی. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 10(18)، صص. 35-72.
• سعیدبخش، سعید، کسایی اصفهانی، اصغر، و کسایی احتشامی، مهتاب، 1391. ارزیابی ماژول مدارک پزشکی سیستم اطلاعات بیمارستانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس استاندارد ایزو 9241-10. مدیریت اطلاعات سلامت، 9(4)، صص. 490-501.
• عزیزی، فرهاد، رهنمای رودپشتی، فریدون، خان محمدی، محمدحامد، و خدایی وله زاقرد، محمد، 1399. ارائه الگویی از اثر ویژگی‌های سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد سیستم مبتنی بر نقش تعدیلی عدم اطمینان کاری. پژوهش‌های‌حسابداری‌مالی ‌و ‌حسابرسی، 12(47)، صص. 31-54.
• غلامی‌جمکرانی، رضا و محمدی، سیدموسی، 1397. تأثیر نوع مالکیت بر رابطه ویژگی‌های مدیران اجرایی و کارایی سرمایه‌گذاری. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 10(40)، صص. 89-109.
• فرزندی پور، مهرداد و میدانی، زهرا، 1390. شرکت‌های فروشنده‌ی نرم‌افزار سیستم اطلاعات بیمارستانی و نیاز کاربران. مدیریت اطلاعات سلامت، 8(4)، صص. 545-553.
• قنواتی، مریم، طاهرزاده، حسین، معتمد، نیلوفر، و حمادی، اعظم، 1401. تطابق نرم‌افزارهای سیستم اطلاعات بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر با اصول استاندارد ایزو 110/9241 از دیدگاه کاربران در سال 1397. دوماهنامه طب جنوب پژوهشکده زیست-پزشکی خلیج فارس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر، 25(2)، صص. 156-170.
• قاسمی، وحید و قیصریه نجف آبادی، 1393. بررسی تأثیر هویت جنسیتی در رضایت شغلی کارفرمایان. جامعه‌شناسی کاربردی، 25(55)، صص. 59-70.
• محسنی نیا، سعید، باباجانی، جعفر، و بولو، قاسم، 1398. الگوی کیفیت حسابرسی داخلی. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 8(15)، صص. 7-38.
• مهدوی، عبدالمحمد، 1386. طراحی مدل ارزیابی کیفیت خدمات سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی بر الگوریتم ژنتیک. فصلنامه مدرس علوم انسانی، صص. 236-263.
• مرادی، مهدی، باقرپور والشانی، محمدعلی، آزاد، عبداله، و قناد، مصطفی، 1397. میزان بکارگیری قابلیت‌های سیستم اطلاعاتی رایانه‌ای حسابداری صاحبکاران در اجرای روش‌های تحلیلی توسط حسابرسان. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 8(29)، صص. 111-133.

یادگاری، خالد، امیری، هوشنگ، صالحی، اله کرم، و خنیفر، حسین، 1400. تأثیر محافظه‌کاری اجتماعی بر هشداردهی (سوت‌زنی) حسابرسان: با تأکید بر نقش تعدیلی متغیرهای جنسیت و سن. دانش حسابرسی، 21(82)، صص. 477-501