پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 418 |
| تعداد شماره‌ها | 10,005 |
| تعداد مقالات | 83,625 |
| تعداد مشاهده مقاله | 78,450,576 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,467,212 |
بررسی اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (با استفاده از مدل(MS-EGARCH | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اقتصاد مالی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دوره 17، شماره 65، دی 1402، صفحه 333-356 اصل مقاله (705.67 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: علمی پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/fed.2023.707998 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| علیرضا ظفرپور1؛ احمد سرلک* 2؛ غلامعلی حاجی3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2گروه اقتصاد،واحد اراک،دانشگاه آزاداسلامی،اراک،ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده هدف از این تحقیق بررسی اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل MS-EGARCH است. بدین منظور از داده های 5 دقیقهای بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی1401-1400 استفاده شده است. براساس نتایج تحقیق مشخص گردید که روند متغیر تغییرات بازدهی بورس در حالت غیر خطی (تفکیک طول دوره به رژیم‌های بالا و پایین) بر حالت خطی، ارجحیت دارد و زمانیکه نوسانات معاملات سهام؛ کوچک است میانگین بازدهی بورس دچار تغییر میشود اما بر واریانس بازدهی بورس تأثیر معنیداری ندارد. همچنین نتایج نشان دهنده‌ی اثرات نامتقارن تأثیر معاملات سهام، بر روی تغییرات بازدهی بورس در رژیم رونق میباشد و نوسانات معاملات سهام در رژیم میانگین و واریانس بالا، در حالت افزایش و کاهش معاملات سهام تأثیر متفاوتی بر تغییرات بازدهی بورس خواهد گذاشت و عموماً تأثیر مثبت آن کوچکتر از تأثیرات منفی آن است. در نتیجه پیشنهاد میگردد که سیاست‌گذاران در اجرای سیاست‌های مرتبط با بازار سرمایه متناسب با اینکه بازار سرمایه در کدام رژیم قرار دارد، سیاست‌های متفاوت و حتی در صورت یکسان بودن سیاست‌ها، شدت اجرای آنها باید در هر رژیم، متناسب با خصوصیات آن رژیم باشد. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| واژه‌های کلیدی: اثرات نا متقارن، معاملات پربسامد، MS-EGARCH طبقه بندی JEL : G12؛ G1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
بررسی اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (با استفاده از مدل(MS-EGARCH
چکیده هدف از این تحقیق بررسی اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل MS-EGARCH است. بدین منظور از داده های 5 دقیقهای بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی1401-1400 استفاده شده است. براساس نتایج تحقیق مشخص گردید که روند متغیر تغییرات بازدهی بورس در حالت غیر خطی (تفکیک طول دوره به رژیم‌های بالا و پایین) بر حالت خطی، ارجحیت دارد و زمانیکه نوسانات معاملات سهام؛ کوچک است میانگین بازدهی بورس دچار تغییر میشود اما بر واریانس بازدهی بورس تأثیر معنیداری ندارد. همچنین نتایج نشان دهنده‌ی اثرات نامتقارن تأثیر معاملات سهام، بر روی تغییرات بازدهی بورس در رژیم رونق میباشد و نوسانات معاملات سهام در رژیم میانگین و واریانس بالا، در حالت افزایش و کاهش معاملات سهام تأثیر متفاوتی بر تغییرات بازدهی بورس خواهد گذاشت و عموماً تأثیر مثبت آن کوچکتر از تأثیرات منفی آن است. در نتیجه پیشنهاد میگردد که سیاست‌گذاران در اجرای سیاست‌های مرتبط با بازار سرمایه متناسب با اینکه بازار سرمایه در کدام رژیم قرار دارد، سیاست‌های متفاوت و حتی در صورت یکسان بودن سیاست‌ها، شدت اجرای آنها باید در هر رژیم، متناسب با خصوصیات آن رژیم باشد. واژه‌های کلیدی: اثرات نا متقارن، معاملات پربسامد، MS-EGARCH طبقه بندی JEL : G12, G1
1- مقدمه بازار مالی به عنوان یک بازار مکمل در کنارسایر بازارها، نقش بسیار مهمی در رشد وتوسعه یک کشور دارد. نوسانات در این بازار بر شرایط اقتصادی تاثیر گذار و از آن تاثیرپذیر است. بازار سهام از جمله بازارهای عمومی برای معامله سهام در قیمت های توافقی است که مجموعهای از خریداران وفروشندگان سهام در این بازار مشغول هستند که نقش مهم در تامین مالی بنگاه های اقتصادی دارند. میزان منابع ورودی و خروجی به این بازار، بستگی به عوامل متعددی از جمله بازدهی شرکت ها و نوسانات در این بازارها دارد. در نتیجه شناخت نوسانات در این بازار وتاثیر آن بر بازدهی شرکت ها دارای اهمیت است. در اقتصاد مبتنی بر بازار قیمت سهام بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود. افزایش تقاضای سهام(و ایجاد مازاد تقاضا) منجر به افزایش قیمت آنها و افزایش عرضه(و ایجاد مازاد عرضه) منجر به کاهش قیمت سهام میشود. در اقتصاد دنیا حجم عظیمی از سرمایه ها در بورس معاوضه می شود و تاثیر بسزایی بر نظام اقتصادی کشورها گذاشته است. قبل از آنکه یک سرمایه گذار قصد خرید سهام جدید را داشته باشد باید بررسی های لازم را در مورد شرکتهای مختلف انجام دهد تا زیانی متوجهی خرید سهام و سرمایه وی نشود. عوامل متعددی بر میزان سود وزیان حاصل از سرمایه گذاری در بورس موثرند. یکی از این عوامل مدت زمان انجام مبادله پس از کسب اطلاعات مورد اطمینان و بروز می باشد. امروزه با گسترش اینترنت و سیستم های پیشرفته رایانهای، حجم وسیعی از مبادلات در کسری از ثانیه انجام می شود. برخی از سیاست‌گذاران بازارهای سرمایه، معاملات پرسرعت را، که به اختصارHFT[4] نامیده می‌شوند، از جمله عوامل اصلی بحران شدید مالیکه در دوره های مختلف همچون،2007 تا 2009 واقع گردید، می‌دانند. این دیدگاه به همراه افت ناگهانی بازارهای سهام ایالات متحده که «سقوط ناگهانی[5] » نام گرفت، باعث شد که زمینه‌های لازم برای بررسی این روش نسبتاً جدید در معاملات سهام، بیشتر مد نظر قرار گیرد. معاملات پرسرعت به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت ریسک برای تقویت بازارهای نقدی و مشتقه به کار می‌روند. این بدان معناست که واسطه‌گران عمده در طرف فروش، به همراه شرکتهای تخصصی بازار سرمایه مقادیر هنگفتی را برای ایجاد فناوری لازم در پاسخگویی به تقاضای روزافزون هزینه می‌کننـد. (اسلیپاک زیوک، زاکر زیوسکی[6] ،2020،32). بر این اساس مساله اصلی این تحقیق نحوه اثرگذاری این نوع معاملات بر بازدهی شاخص بازار بورس اوراق بهادار تهران با توجه به معاملات پربسامد است. این مقاله در 5 بخش تدوین شده است بعد از آنچه در مقدمه گذشت، مبانی نظری در بخش دوم ارائه می گردد. بخش سوم پیشینه تحقیق را مورد بررسی قرار میدهد. در بخش چهارم برآوردهای مدل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است ودر نهایت، در بخش پنجم جمعبندی و نتیجه گیری ارائه شده است.
2- ادبیات تحقیق 2-1 مبانی نظری در دﻫﻪ اﺧﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎی ﺳـﺮی زﻣـﺎﻧﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣـﺪل ﻫـﺎی ﺧﻄـﻲ در ﻣﺪل ﺳﺎزی ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻣﺎﻟﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮی داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺴـﻴﺎری از ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت در اﻳـﻦ زﻣﻴﻨـﻪ ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ، ﻣﺪلﻫﺎی ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﻗﺪرت ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮی را ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣـﺪل ﻫـﺎی ﺧﻄـﻲ دارﻧـﺪ و ﻗﺎدرﻧﺪ رﻓﺘﺎر ﺑﺎزده داراﻳﻲﻫﺎ را ﻣﺪل ﺳﺎزی ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. رﻓﺘﺎر ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ در ﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﻲ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﻣﻌﺎﻣﻼت و ﺗﻌﺎﻣﻞ معامله گران کم اطلاع و معامله گران مطلعتر است. از مسایل مهم و اساسی فعالان و سرمایه گذاران بازار سرمایه پیشبینی قیمت سهام شرکتها در آینده می باشد. پیشبینی قیمت سهام یکی از کارهای چالش برانگیز برای سرمایه گذاران مالی در جهان است. این چالش به دلیل عدم اطمینان و نوسانات قیمت سهام در بازار است. با توجه به فنآوری و جهانی شدن کسب و کار و بازارهای مالی پیش بینی های دقیق و سریع قیمت حایز اهمیت است. تغییرات قیمت سهام توسط بسیاری از جنبه ها و عوامل مختلف تحت تأثیر قرار می گیرد. هنگامی که ما قیمت سهام را پیش بینی میکنیم ساخت یک مدل ریاضی تعیین شده بین قیمت سهام و این عوامل پیچیده دشوار است. زیرا ازیکطرف این رابطه رابطه ای بسیار پیچیده و غیرخطی است و از سوی دیگر چون این عوامل نمیتوانند˓ طور کامل درک شوند. هیچ مدلی نمیتواند همه این عوامل را شامل شود. ﺗﺨﺼﯿﺺ داراﯾﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮزﯾﻊ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ در ﻣﯿﺎن ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از داراﯾﯽ ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻘﺪ، اوراق ﻗﺮﺿﻪ، ﺳﻬﺎم، ﮐﺎﻻﻫﺎ و ... اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻧﻤﻮدن ﻣﻮازﻧﻪ ی رﯾﺴﮏ-ﺑﺎزده ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ و اﻫﺪاف ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار ﻧﻬﺎدی/ﻓﺮدی ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد. ﺗﺨﺼﯿﺺ داراﯾﯽ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮔﺎم در ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺳﺒﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری و ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﮐﻠﯿﺪی در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﻮل و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﻣﺎﻟﯽ اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار ﻧﻬﺎدی و ﯾﺎ ﻓﺮدی در ﺗﺸﮑﯿﻞ ﭘﺮﺗﻔﻮی ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد، ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ در ﺑﯿﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ داراﯾﯽ اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺎرﯾﻔﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن درﺑﺎرهی ﺗﺨﺼﯿﺺ داراﯾﯽﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه، اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ داراﯾﯽ ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﺑﺮای ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺳﺒﺪ داراﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺪف از آن ﻣﺘﻮازن ﮐﺮدن رﯾﺴﮏ ﺳﺒﺪ داراﯾﯽ و ﭘﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎزی داراﯾﯽ ﻫﺎی آن از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﯿﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ داراﯾﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎزار و اﻫﺪاف ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﺨﺼﯿﺺ داراﯾﯽ ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﮐﻠﯿﺪی در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﻮل و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﻣﺎﻟﯽ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺷﺨﺼﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار، رﯾﺴﮏﭘﺬﯾﺮی و اﻓﻖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری وی، ﺑﺎ ﺑﺮﻗﺮاری ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﻦ رﯾﺴﮏ و ﺑﺎزده در ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ داراﯾﯽ را ﺗﺨﺼﯿﺺ داراﯾﯽ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ. در ﻫﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف و ﺳﻠﯿﻘﻪﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار و ﻧﯿﺰ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎزار ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار داد ﺗﺎ ﺳﺒﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪی ﺗﺨﺼﯿﺺ داراﯾﯽ ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﭼﻨﺪﻣﻌﯿﺎره اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺑﺮرﺳﯽ دو ﻣﻌﯿﺎر ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و وارﯾﺎﻧﺲ ﺑﺎزده ﭘﺮﺗﻔﻮی و روش ﻫﺎی ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزی ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل در ادﺑﯿﺎت ﻣﺎﻟﯽ راﯾﺞ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ. بازده بازار سرمایه میانگین وزنی بازده سهام کلیه شرکت های پذیرفته شده در یک بازار متشکل است. از آنجایی که شرکتهای مختلف در صنایع مختلف با محصولات مختلف و بازارهای مختلف، تشکیل دهنده مجموعه بازار سرمایه هستند؛ بنابراین عوامل مختلفی اعم از رخدادهای بین المللی داخلی، بازارهای موازی و غیره بر بازده شرکتها و به تبع آن بازده بازار سرمایه تأثیر می گذارند. ﻣﻌﺎﻣــﻼﺕ ﭘﺮﺗﻮﺍﺗــﺮ ﻳــﺎ ﺑﺴــﺎﻣﺪ ﺑﺎﻻ، ﻋﺒﺎﺭﺗﯽ ﺍﺳــﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺯﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪﺍﯼ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻣــﻼﺕ ﺍﻟﮕﻮﺭﻳﺘﻤــﯽ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﺷــﻮﺩ. «مدلهای ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﺳﻴﺴــﺘﻤﺎﺗﻴﮏ، ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪﯼمدلهای ﻋﺪﺩﯼ/ ﺭﻳﺎﺿــﯽ ﺑﺎ ﺩﻭﺭﻩﯼ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﯼ ﮐﺴــﺮﯼ ﺍﺯ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﮏ ﺭﻭﺯ» می باشد( همان،17). ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭﮎ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩﯼ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﯼ ﺑﺎ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﯼهای بلندﻣﺪﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ. معاملات پربسامد مجموعه ای از راهبردهای معاملاتی رایانهای هستند که با دوره نگهداری بسیار کوتاه تلاش میکنند از شرایط غیرمتوازن در نقدینگی بازار یا ناکارایی قیمت ها در کوتاه مدت بهره ببرند. مدت نگهداری این نوع معاملات در کسری از ثانیه تا چند ساعت متفاوت است، پس این شیوه سرمایه گذاری با سرمایهگذاریهای دراز مدت بسیار متفاوت است و استراتژیهای معاملاتی گوناگونی را شامل میشود. ﻓﻨﺎﻭﺭﯼ ﺭﺍﻳﺎﻧﻪای، زمینه استفاده گسترده ای را ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﯼ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﯼ ﻣﺎﻟــﯽ ﻭچگونگی انجام ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ، همچون خودکار سازی فرایندهای مالی وایجاد تغییر وتحول در بازارهای مالی را فراهم نموده است. استفاده از اینترنت و رایانه زمینه ﺣﻀﻮﺭ ﻓﻴﺰﻳﮑﯽ و پرهزینه ﺩﺭ بورس را به حداقل رسانده و همچنین دسترسی به اطلاعات معاملات بورسی در کمترین زمان با بالاترین کیفیت را فراهم آورده است و زمینه ساز افزایش انگیزه های حضور در بورس شده است و توجه به اینگونه معاملات الگوریتمی را افزایش داده است. بورس ایران نیز از این انقلاب رایانهای بی نصیب نمانده و انجام معاملات الکترونیکی در بورس از سال 1389 فراهم شده است وحجم انجام معاملات آنلاین بورسی با سهم بالایی رشد نموده است. رشد و حجم بالای معاملات آنلاین بورسی توانسته تاثیر بسزایی بر ساختار و بازدهی بورس داشته است. در صورت کارا بودن بازار سرمایه، معاملات سهام به ارزش واقعی سهام نزدیک می شود و پس اندازها به صورت بهینه بین سرمایه گذاریهای سودآور اختصاص پیدا میکند. معاملات پرسرعت با کاهش زمان مبادله، منجر به افزایش کارایی در مبادله شده و سودآوری حاصل از مبادله را به همراه دارد. سرمایه گذاران میتوانند بلافاصله با قیمتی منصفانه سهام را خرید و فروش کرده و بازار روزانه را تحت تأثیر قرار داده و در مواقعی نیز کنترل کنند. برای کسب موفقیت معاملات سهام در بازار سرمایه، به برآورد نوسانات محقق شده در مقابل نوسانات ضمنی نیاز داریم؛ اما پیش از آن که بتوان نوسانات آینده را پیشبینی کرد، باید آنچه در گذشته اتفاق افتاده است را اندازه‌گیری نمود. بدین منظور باید ساختار و ویژگی‌های نوسانات را مورد بررسی قرار داد. اندازه‌گیری نوسانات و پیشبینی توزیع آنها در معاملات لازم است، اما کافی نیست. اتخاذ سیاست «نوسان‌گیری» در معاملات (یعنی خرید سهام، در زمانی که نوسانات نزولی بوده و قیمتهای کف بازار را نشان میدهد؛ و فروش سهام، در زمانی که نوسانات، صعودی و قیمتهای حداکثری بازار را نشان میدهد) همیشه ایده خوبی نیست. تمامی پیش‌بینی‌ها باید توسط تجزیه و تحلیل بنیادی تکمیل گردد. بازارها بر اساس قانون ظروف مرتبطه در علم اقتصاد بسیار پیچیده و به هم وابسته هستند و تمام اندازه‌گیری و پیش‌بینی‌ها باید در چارچوب محیط معاملاتی زمان خود انجام شود. اندازه‌گیری نوسانات، شبیه اندازه‌گیری قیمت نیست. نوسانات لحظه‌ای، غیر قابل مشاهده هستند و آشکار شدن آنها نیاز به گذشت زمان دارد. پون وهمکاران(2015،480) در پژوهش خود بیش از 100 منبع برای پیشبینی نوسانات معرفی کرد که خود نشان دهنده پیچیدگی‌های لازم از وضعیت نوسانات در بازار سرمایه دارد که از مهمترین آنها معاملات پر بسامد است. افزایش عدم تقارن اطلاعاتی موجب افزایش تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش ودر نتیجه افزایش هزینه های معاملاتی میگردد. به عبارتی با افزایش عدم تقارن اطلاعاتی بازده بازار به عنوان شاخص کارایی بازار کاهش مییابد که میتواند بر نوسانات بازار و رفتار تواتری معاملات تاثیر گذار باشد. در این خصوص که معاملات پر بسامد چگونه بر بازدهی تاثیر میگذارند ایده های متفاوتی وجود دارد، اما همگی بر این موضوع اتفاق نظر دارند که رفتار بازدهی سهام ونوسانات حاصل از آن در طی معاملات پربسامد می توانند دارای رفتار متقارن ویا نامتقارن باشد. سرمایه گذاران به بازارهایی روی میآورند که از بازدهی بالاتر و روند روبه بهبود برخوردارند. بازدهی به عنوان سوددهی مناسب در یک دوره زمانی کوتاه مدت وبلندمدت تعریف میشود. این ویژگی دارای ارزش است به طوری که در شرایط مساوی، سهام با سود دهی بالاتر در مقایسه با سهام با سود دهی پایین تر مقبولیت بیشتری خواهند داشت(همان). بازدهی یک معیار مهم بازاری است ودر تمامی تحلیل های مالی به عنوان یک ملاک مد نظر قرار میگیرد. بازدهی یکی از دغدغه های کسانی است که اقدام به معامله سهام میکنند یا زیرساخت های معاملاتی را مدیریت مینمایند ویکی از مهمترین شاخص ها در بررسی وضعیت بازار وسود دهی اوراق بهادار است. بالا بودن سود دهی در یک بورس نشان دهنده موفقیت آن بازار در شفاف سازی اطلاعات و نزدیکی قیمت اوراق بهادار به ارزش ذاتی آنها است. بازدهی سهام هر یک از شرکت ها و مجموعه بازار سرمایه از ابعاد مختلف اهمیت دارد که ازجمله آنها میتوان به اهمیت بازدهی در رشد و توسعه بازار و به عنوان شاخص اصلی توسعه یافتگی بازار نام برد. همچنین از طریق تأثیر بر چگونگی تخصیص مجدد منابع سرمایه، می تواندعامل بهبود عملکرد شرکتها و در نهایت کل اقتصاد باشد. نرخ بازدهی ضامن موفقیت عرضه های عمومی سهام جدید و به عنوان یک عامل مهم و مورد توجه در مدیریت سبد به همراه ریسک و بازده می باشد. نوسانات در ذات داده های مالی قرار دارد. به همین دلیل شناخت صحیح پدیده های مالی بدون شـناخت ماهیت و رفتار آنها امکان پذیر نمیباشد. شناخت، مدلسازی و پـیش بینـی نوسـانات ابـزاری بـرای اتخـاذ تصمیم در حوزههایی از قبیل مدیریت ریسک، تخصیص منابع و شناسایی رفتـار متغیرهـا مـیباشـد. پژوهش حاضر بدنبال این هدف است که اثرات نامتقارن معاملات پربسامد بر بازدهی شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار دهد.
2-2 پیشینه تحقیق آنتینا، ساشیکالا و ویشال[7] (2022) در مقالهای با عنوان اثر تجارت با فرکانس بالا: مطالعه بر بازده بازار NSE هند انجام دادهاند. آنها بیان میدارند که با پیشرفت اتوماسیون و فناوری در دو دهه گذشته، تغییری در معاملات سهام در بازارهای مالی ایجاد شده است. الگو و معاملات با فرکانس بالا (HFT) منجر به نقدینگی و کاهش گستره در بازارهای مالی شده است. در این زمینه، مطالعهای برای شناسایی اثر HFT بر بازده بازار سهام، بررسی نقش HFT در کشف قیمت در سطوح زمانی مختلف و بررسی تأثیر HFT بر نوسانات بازار سهام انجام شده است. این مطالعه شامل تحلیل پیشبینی قیمتهای سهام خاص، با استفاده از داده‌های قیمت1 دقیقهای، داده‌های قیمت 5 دقیقهای، 10 دقیقهای، 15 دقیقهای، 30 دقیقهای است. نتایج نشان میدهد که اثر HFT بر بازده بازار، نوسانات و کشف قیمت وجود دارد. آنها با استفاده از رویکرد MS-EGARCH، نشان دادند که تأثیر معاملات پر بسامد در داده‌ها با زمان‌های مختلف متفاوت است و با افزایش مدت زمان داده‌ها اثر معاملات پر بسامد بر بازدهی با نرخی کاهشی کاهش مییابد. وضعیت در شرایط رونق و رکود نیز با استفاده از رویکرد مارکوف تحلیل شده است. در شرایط رکود با افزایش طول زمان داده‌ها تأثیر معاملات پر بسامد بر بازدهی افزایش مییابد لیکن در شرایط رونق تا حدودی نتیجه متفاوت است. عبدالقدیر و اکرم[8](2021). در تحقیقی با عنوان پیش بینی نوسانات در بورس اوراق بهاداربا رویکرد MS-GARCH در بورس استانبول، به این نتیجه رسیدند که نوسانات مشاهده شده در بازارهای اوراق بهادار تأثیر مهمی بر عملکرد بازدهی بورس دارد. فرآیندهای تصمیم گیری سهامداران بازار، در شرایط رونق و رکود ودر رژیم های مختلف متفاوت است و تاثیر معاملات پر بسامد در شرایط رونق بیشتر از شرایط رکود است. لیکن تاثیر این معاملات در شرایط رونق کوتاهتر از شرایط رکود است. ولید و الویی[9] (2021). با استفاده یک مدل MS-EGARCH ارتباط دینامیک بین نوسانات قیمت سهام و نرخ ارز را در طول دورهی 1994-2009 برای کشورهای نوظهور مورد بررسی قرار دادند؛ نتایج وجود دو رژیم را در هر دوی میانگین و واریانس شرطی بازده سهام مورد تأیید قرار دادند، بر اساس نتایج مطالعه فوق ارتباط بین بازار سهام و نرخ ارز وابسته به رژیم بوده و بازار سهام به صورت نامتقارن به حوادث بازار ارز پاسخ میدهند، به طوری که تغییرات نرخ ارز اثر معنی داری بر روی احتمال انتقال در سرتاسر رژیمها دارد. ولید و همکاران (2021). با استفاده یک مدل MS-EGARCH ارتباط دینامیک بین نوسانات قیمت سهام و نرخ ارز را در طول دورهی 1994-2009 برای کشورهای نوظهور مورد بررسی قرار دادند؛ نتایج وجود دو رژیم را در هر دوی میانگین و واریانس شرطی بازده سهام مورد تأیید قرار دادند، بر اساس نتایج مطالعه فوق ارتباط بین بازار سهام و نرخ ارز وابسته به رژیم بوده و بازار سهام به صورت نامتقارن به حوادث بازار ارز پاسخ میدهند، به طوری که تغییرات نرخ ارز اثر معنی داری بر روی احتمال انتقال در سرتاسر رژیم ها دارد. الحسن و ناکا (2020) .به بررسی اثر نقدشوندگی سهام و سرمایه گذاری آتی شرکتها در بازارهای نوظهور پرداختهاند. نتایج تحقیق آنها نشان دهنده، شواهد محکمی از ارتباط بین سرمایه گذاری های آتی و پر بسامد سهام را تایید مینماید و علاوه بر آن، رابطه سرمایه گذاریهای آتی و پر بسامد سهام تحت تأثیر محدودیتهای مالی و درجه توسعه بازار مالی کشورها قرار میگیرد. میزان نوسانات سهام در بازار کشور های نوظهور به وضعیت رکود و رونق اقتصاد این کشورها بستگی دارد و این نوسانات بصورت متقارن در تمامی این کشورها نمیباشد. همچنین دریافتند که معاملاتی که در کسری از ثانیه انجام میشود، بدلیل نوسانات کوتاه مدت و نقد شوندگی، کیفیت بازار را بهبود میبخشند. آلوی و جمازی[10] (2020). با استفاده از یک مدل گارچ نمایی مارکوف MS-EGARCH)) دو رژیمه ارتباط بین نوسانات بازار نفت و قیمت سهام را برای کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی[11]، برای دوره ی 1989 تا 2017 مورد بررسی قرار دادند، بر اساس نتایج مطالعه، افزایش قیمت نفت تأثیر معنی داری را بر روی احتمال انتقال در سرتاسر رژیم ها به جای میگذارد و احتمال این انتقال از رژیم یک به دو واز شرایط رونق به رکود بیشتر است. یو و نیه[12] (2019). در تحقیقی ارتباط بلند مدت و علی نامتقارن بین نرخ ارز و قیمت سهام در ژاپن را بررسی نمودند. آنها با استفاده از مدلهای MS-GARCH و MS-AR به این نتیجه رسیدند که ارتباط بین نرخ ارز و قیمت سهام قوی و مثبت است. این ارتباط در شرایط رونق اقتصادی با احتمال بالاتر و ضریب بزرگتر نسبت به شرایط رکود در هردو رژیم تاثیر میگذارد. همچنین در بررسی ویژگی های معاملات پربسامد و همبستگی آن با تاثیر پذیری از نرخ ارز، از جمله نتایجی است که دلیل روشنی برای آن یافت نشد. اما می توان بیان داشت که یکی از جمله دلایل آن این است که در روزهایی که نوسانات بالاتر است، نقد شوندگی کمتر است. هو و کافی[13] (2018). تاثیر معاملات پربسامد بر نگهداشت وجه نقد در کشورهای حوزه خلیج فارس را مورد بررسی قرار دادند. آنها به این نتیجه رسیدند که در شرایط معاملات پر بسامد، شرکتهای با نقدشوندگی بالای سهام، وجه نقد کمتری را نگهداری میکنند. بعبارت دیگر با افزایش نقدشوندگی سهام، نگهداشت وجه نقد کاهش مییابد. همچنین دریافتند، از دلایلی که باعث افزایش حجم معاملات شده، توسعه معاملات الگوریتمی میباشد. کانگ،وانگ، ایوم[14] (2017). اثر نقدشوندگی بر قیمت‌گذاری دارایی با استفاده از مدل اپستین- زین در بازار سهام بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که ریسک نقدشوندگی یک عامل مهم قیمت گذاری است و ورود آن به مدل های قیمت گذاری در رژیم های مختلف منجر به بهبود عملکرد مدل میشود. لیکن اثرات آن در حالت نامتقارن معاملات افزایش می یابد. همچنین در بررسی تأثیرات معاملات پربسامد بر روی بازار الکترونیکی دریافتند که معاملات پربسامد باعث افزایش ریسک نقد شوندگی نشده بلکه آن را کاهش می دهد. اما نوسانات نقد شوندگی را می تواند تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر آن معاملات پربسامد منجر به افزایش کارائی اطلاعاتی و نقد شوندگی در ایجاد معاملات می شود. سامت[15] (2015). به بررسی تغییر رژیم مارکوف مدل گارچ[16] و مدلسازی نوسانات برای بازده نفت پرداخته است. او در مطالعه خود از مدل های GARCH، [17]EGARCH، GJR-GARCH[18] و MRS-GARCH[19] استفاده کرده و نتایج حاصل از آن را بایکدیگر مقایسه نموده است. در تحقیق او و بر اساس معیارهای اطلاعات و مقادیر، شوارتز بیزین، آکائیک و هنان کوئین مدل MRS-GARCH بر همه مدلهای جایگزین برتری دارد. رفتار بازده نفت رفتاری نا متقارن داشته و شدیدا متاثر از وضعیت رکود و رونق اقتصاد جهانی است و رفتار نرخ بازدهی در رژیم های مختلف، با شوک محدود اقتصادی تغییر وضعیت میدهد. بروگارد[20](2010). بابررسی معاملات پر بسامد و تأثیر آن بر بازار اوراق بهادار آمریکا به نتایج متعددی دست یافت ازجمله اینکه: این معاملات به فرآیند کشف قیمت کمک میکنند، نوسان روزانه را کاهش میدهند، فعالیت معامله گران پربسامد هیچ ضرری برای معامله گران معمولی در پی ندارد، استراتژیهای معامله گران پربسامد بیشتر به یکدیگر وابسته اند تا به معامله گران معمولی و در نهایت این معاملات باعث بهبود کیفیت بازار می شوند. سویتانیک وکرینلو[21](2010). سوالی مطرح کردند تحت عنوان اینکه آیا معامله گران HFT می توانند بر روی قیمتهای معاملاتی تأثیرگذار باشند؟ آنها دریافتند که در صورت حضور سامانه های معاملاتی الکترونیک، میانگین قیمت های معاملاتی بهبود پیدا کرده و همچنین بر اساس میزان حجم معاملات و مدت زمان انجام معاملات، نقد شوندگی حاصل از آنها نیز افزایش پیدا کرده است. یعقوبی و همکاران(1400) در مقاله ای با عنوان آزمون فرضیه بازار فرکتال با مدل تغییر رژیم مارکوف در بازار بورس تهران (یک ترکیب و همگرایی امکانپذیر) بیان می کنند که با توجه به اهمیت بازارهای کارآمد، آزمون فرضیه بازار فرکتال با مدل تغییر رژیم مارکوف در بازار بورس اوراق بهادار تهران جهت بررسی کارایی حافظه مالی بازار در بلند مدت وویژگی فرکتالی بودن آن در دوره 1388-1396 آزمون شده است. واکنش بازار سرمایه در مواجهه با شوکهای تصادفی منجر به نوسانات در این بازار می شود. ویژگی‌های مربوط به ماندگاری در بازار با استفاده از روش تغییر رژیم مارکوف که توانایی بالایی در مدل سازی مربوط به وقوع شوک‌ها دارند انجام شده است.حافظه بلندمدت و فرکتالی بودن بازار بورس اوراق بهادار تهران و پایداری مالیبر اساس شاخص نمای هارست آزمون شده است. یافته ها نشان می دهند شاخص قیمت سهام در ایران دارای حافظه بلندمدت است.لذا آثار هر شوک بر این متغیر، به دلیل حافظه بلندمدت بازار تا دورههای طولانی باقی میماند. نتایج بیانگر این است که شاخص کل بازار سهام دارای ویژگی فرکتالی است. نجفی و همکاران(1400) در مقاله خود با عنوان بررسی اثر مکانیسم انتقال بحران مالی(با تاکید بر بحران مالی سال2008 و قیمت نفت) و علیت مارکوف سوئیچینگ بر شاخص های منتخب بورس اوراق بهادار ایران. بیان می کنند که در این مطالعه در ابتدا اثر مکانیسم انتقال بحران (با تاکید بر بحران مالی سال2008 و قیمت نفت ) مورد بررسی قرارگرفته است. نماینده اثر این مکانیسم (قیمت نفت عامل شناخته شده درمکانیسم جهت انتقال بحران) شناسایی و نحوه اثر گذاری آن را بر شاخص های منتخب بورس اوراق بهادار شامل بانک، فرآورده های نفتی، کانه فلزی، خودرو با داده های روزانه از 14/04/1382 الی 27/12/1399 با استفاده از توزیع احتمال مشترک بازدهی شاخص های منتخب و مدل خود رگرسیون برداری با امکان تغییر رژیم (MS-VAR) مدلسازی شده است. سپس با استفاده از روش علیت با وجود تغییر رژیم به بررسی علیت نفت بر شاخص های منتخب بورس اوراق بهادار پرداخته شده است که آیا علیت یک طرفه است یا دو طرفه . نتایج حاکی از از آن است که رژیم صفر نسبت به رژیم یک پایدارتر می باشد و تمایل به ماندن در این رژیم بیشتر است و علیت از سمت نفت به سمت شاخص های منتخب است نه بالعکس. دستوری و همکاران(1397). در تحقیق خود با عنوان اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت زوﺟﯽ ﭘﺮﺑﺴﺎﻣﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ آﻣﺎری ﻓﺎزی بیان میدارند که در بازارهای سرمایه امروزی در تمامی کشورها در مقیاس وسیع از رایانه واینترنت استفاده می شود. در تحقیق خود نمونه آماری از 50 شرکت بورسی را انتخاب نموده اند و بعد از فیلترینگ آنها تعداد شرکت ها به 33 شرکت کاهش یافته است. نتایج آنها نشان میدهد الگو های زوجی نسبت به الگوهای پایه می تواند با درصد بالاتری سود را برای سرمایه گذار بدنبال داشته باشد. حسننژاد (1397). در تحقیق خود با عنوان طراحی مدل پیشبینی بازده بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدلهای خودرگرسیون میانگین متحرک و خودرگرسیون میانگین متحرک با ورودیهای خارجی و ارزیابی عملکرد آنها بیان می دارد که بازده بازارهای سرمایه تحت تأثیر عوامل مختلفی هستند. این عوامل دامنه گسترده و وسیعی از عوامل کلان جهانی تا رفتارهای تاریخی متغیر وابسته را شامل میشود هدف مطالعه مدلسازی و پیشبینی بازده بورس اوراق بهادار تهران، از مدلهای خود توضیحی و ترکیبی است. به گونه ای که از مدلهای خودرگرسیون میانگین متحرک و خودرگرسیون میانگین متحرک با ورودیهای خارجی برای مدلسازی و پیشبینی بازده بورس برای تبیین هر چه کاملتر مدل و به کارگیری عوامل ، اوراق بهادار تهران یاری گرفته است. پس از بررسی موضوع بازده و عوامل مؤثر بر بازده، موضوع پیش بینی و روشهای متداول آن و انواع حداکثری مدلهای پیشبینی بازده بازار سرمایه بررسی شده است. سپس از مدلهای رگرسیون خطی کلاسیک، و خود رگرسیون میانگین متحرک با ورودیهای خارجی استفاده شده است. نتیجه نهایی مؤید برتری خودرگرسیون میانگین متحرک بر خودرگرسیون میانگین متحرک با ورودیهای خارجی است. سیف اللهی (1396). در تحقیق خود با عنوان رابطه منفی بین ریسک اعتباری و ریسک ارز با بازده قیمتی سهام بانکها در ایران (رویکرد GARCH-M) بیان میدارند که برای اندازه گیری ریسک اعتباری از نسبت های تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات استفاده شده است. همچنین ریسک ارز به صورت تغییر در نرخ برابری ریال در مقابل یورو تعریف شده است. داده ها برای دوره زمانی 1394-1392 به صـورت روزانه استفاده شدند. طبق یافته های تحقیق در نظام بانکی ایران بین ریسک اعتباری و ریسک ارز با بازده قیمتی سهام بانکهای پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران رابطه منفی وجود دارد. همچنین بین ریسک اعتباری و ریسک ارز با ریسک بازده قیمتی سهام بانکهای پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار رابطه مثبت وجود دارد. با توجه به نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که مدیران سیستم بانکی برای افزایش بازده قیمتی سهام می بایست ریسک اعتباری و ریسک ارز مجموعۀ تحت مدیریت خود را کنترل کنند. عباسی و آقا میری(1395). در بررسی اثر نااطمینانی سیاست های مدیریت تقاضا بر بازدهی سرمایه در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی1392-1387 به این نتیجه میرسند که متغیر عرضه پول با مشکل نااطمینانی روبرو بوده، اما متغیر مخارج دولت با چنین وضعیتی مواجه نیست. براساس نتایج مدل MS-GARCH نااطمینانی در متغیر عرضه پول هم در نوسانات بالا و هم در نوسانات پایین تاثیر منفی بر بازدهی بورس دارد. عسگری و همکاران(1394). در بررسی معاملات پربسامد و تأثیر آن بر نقدشوندگی در بورس اوراق بهادار تهران، بیان میدارند که اگر بازار سهام بازاری نقد و روان نباشد، انگیزه ای برای جذب سرمایه گذاری ایجاد نخواهد کرد. از طرف دیگر بازار سهام به شدت تحت تأثیر توسعه فنآوری های پیشرفته رایانه ای قرار گرفته که باعث شده حجم اعظم معاملات به صورت آنلاین (برخط) انجام پذیرد. بر این اساس 5 مؤلفه مهم مؤثر بر قدرت نقد شوندگی ازجمله تعداد دفعات معامله، تعداد خریداران، تعداد سهام معامله شده، تعداد روزهای معاملاتی و ارزش سهام معامله شده در بازه زمانی فروردین 1390 تا شهریور 1391 دربورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرارگرفته و سپس همبستگی آنها با متغیر معاملات پربسامد از طریق رگرسیون چند متغیره و با استفاده از نرم افزار spss مورد آزمون قرار گرفته است. بر مبنای نتایج بدست آمده 3 متغیر تعداد دفعات معامله، تعداد خریداران و روزهای معاملاتی در سطح 95 درصد ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. دامن کشیده و نظمی پیله ور(1392). در تحقیق خود با عنوان بررسی تأثیر نااطمینانی تورمی بر شاخص کل سهام بورس تهران بیان می کنند که تورم از جمله پدیده‌های مضر اقتصادی است که اثرات زیان باری بر کل اقتصاد یک کشور بر جای میگذارد. اما اکثر اقتصاددانان معتقدند که عمده‌ترین زیان‌های ناشی از تورم از طریق ایجاد نااطمینانی تورم است. نااطمینانی تورمی از طریق اثرهای Ex-ante و Ex-post بر روی متغیرهای حقیقی تأثیر گذاشته و از این کانال زیان‌های زیادی بر کل اقتصاد بر جای میگذارد. هدف آنها آزمون این فرضیه است که نااطمینانی تورم بر شاخص کل سهام بورس تهران اثر منفی و معنی داری دارد. این تحلیل براساس مدلهای واریانس ناهمسانی شرطی خودرگرسیو تعمیم یافته(ARCH و GARCH)، که این امکان را فراهم میکند تا واریانس شرطی جمله خطا در طول زمان تغییر کند، استوار است. در این مقاله با استفاده از مدلهای ARCH و GARCH به محاسبه میزان نااطمینانی تورم بر شاخص کل سهام بورس تهران به صورت ماهانه طی سالهای1390-1387خواهیم پرداخت. نتایج حاصل از تخمین مدل حاکی از آن است که نرخ تورم و شاخص قیمت کالا و خدمات اثر مستقیم معنادار بر شاخص بورس دارد، در حالیکه اثر نااطمینانی معکوس و معنادار میباشد. عباسی و باقری(1390)، در تحقیقی با عنوانﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺑﺎزده ﺳﻬﺎم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎی ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ آﺳﺘﺎﻧﻪای و ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻘﺶ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت در ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻳﻦ ﻣﺪلﻫﺎ بیان میدارند که در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﻴﺮ ﻣﺪلﻫﺎی ﺳﺮی زﻣﺎﻧﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﻳﻜﻲ از اﺑﺰارﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ در ﺗﻮﺻـﻴﻒ و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺑﺎزدﻫﻲ ﺳﻬﺎم ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﺴﻴﺎری راﺑﻄﻪ ﻋﻜﺲ ﺑﻴﻦ ﺑﺎزدﻫﻲ آﻳﻨﺪه ﺳـﻬﺎم و ﺣﺠـﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ. نتایج نشان میدهند که مدل های غیر خطی از قدرت پیش بینی بالاتری نسبت به مدل های ARMA دارند. همچنین بکار گیری حجم معاملات عملکرد این مدل ها را افزایش میدهند.
3- روش پژوهش در ابتدا یک مدل EGARCH (1,1) معرفی شده توسط نلسون[22] (1991) و هنری[23](2009) را به صورت رابطهی (1) و (2) برای تعریف میکنیم: (1) (2)
در رابطهی (1)، میانگین شرطی، یک بردار از M متغیر توضیحی است که ممکن است شامل وقفه باشد، یک بردار (M×1) از پارامتر میباشد، مجموعه اطلاعاتی است که شامل همهی اطلاعات در دسترس در زمان (t−1) میباشد، و در نهایت عبارت خطا میباشد. در رابطه (2) ضریب کسر آخر اثر شوک های مثبت ومنفی را نشان میدهد. اگر این ضریب صفر باشد اثر شوک متقارن و در غیر اینصورت نامتقارن می باشد. در این رابطه، اثر شوک های مثبت و اثر شوک های منفی است. اگر منفی باشد بیانگر آن است که اثر شوک های منفی بیشتر از شوک های مثبت است واگر این ضریب صفر باشد اثر شوک های مثبت و منفی یکسان است. هنگامیکه طبق رابطهی (2)، واریانس شرطی از یک فرآیند EGARCH(1,1) پیروی میکند، D عموماَ از توزیع t معرفی شده به وسیلهی برولسلو[24] (1986) پیروی خواهد کرد. به عنوان واریانس شرطی تخمینزده شده، اکیداَ مثبت بوده و نیازی به محدودیتهای غیر منفی استفاده شده در تخمین مدل GARCH ندارد. رابطهی (1) یک اثر نامتقارن اخبار منفی را بر روی واریانس نشان میدهد. اثر نامتقارن در نوسانات به وسیلهی ضریب بیان میشود، به حساب آوردن این ضریب برای رفع مشکل مدلهای GARCH به وسیلهی لاماورکس و لاستراپس[25] (1990) معرفی شد. همیلتون و ساسمل (1994) در چارچوب مدل تغییرات رژیم، تابع واریانس شرطی را با فرض واریانس شرطی وابسته به وضعیتهای اقتصاد اصلاح کردند. بر طبق نظر هنری (2009)، مدل MS-EGARCH(1,1) اولیه میتواند به صورت رابطهی (3) و (4) اصلاح شده است:
(3) (4)
بر خلاف مدل SWARCH، مدل MS-EGARCH تضمین میکند که واریانس شرطی ، بدون استفاده از قید غیر منفی، با استفاده از ساختارش مثبت باشد. با فرض دو رژیم ، رژیمها به وسیله متغیر پنهان نشان داده میشود، به طوریکه وابسته به وضعیت اقتصاد بوده و دورههای رکود مقدار صفر و در دورهای رونق مقدار یک را میگیرد. انتقال بین رژیمها به وسیلهی یک فرآیند مارکف مرتبه اول معرفی شده به وسیلهی همیلتون (1989) کنترل میشود و به صورت رابطهی (5) است: (5)
در رابطهی (5)، رژیم رایج به رژیم دورهی گذشته وابسته است، به علاوه p احتمال آنکه اقتصاد در زمان t، از وضعیت یک (یا صفر) به وضعیت صفر (یا یک) تغییر کند را نشان میدهد. این احتمالات انتقال را میتوان در یک ماتریس به صورت خلاصه کرد که در آن مجموع احتمالات برابر یک است. با فرض اینکه احتمالات انتقال اولیه ثابت باشد، فرم تابعی آن به صورت رابطهی (6) است: (6)
بر طبق نظر همیلتون (1989) و گری (1995)، مدل MS-EGARCH میتواند با استفاده از تکنیکهای حداکثر راستنمائی[26] تخمین زده شود. مدل انتخاب شده در این تحقیق، به علت اینکه واریانس شرطی به شوکهای گذشته، حال و وضعیت گذشته اقتصاد وابسته است، در قالب رژیم وابسته به اثر[27]، ثبات[28] و جواب نامتقارن به یک شوک کاملاَ انعطاف‌پذیر میباشد (هنری، 2009). در این مدل احتمالات انتقال متغیر زمانی در درون مدل وارد شدهاند، به طوری که اطلاعاتی را دربارهی مسیر حرکت اقتصاد ارائه میکند؛ برای این منظور ماتریس احتمالات P وابسته به متغیر در نظر گرفته میشود، بنابراین ماتریس احتمالات انتقال متغیر زمانی به صورت رابطهی (7) فرمولبندی میشود:
(7)
در رابطهی (7)، متغیر اطلاعات برای تغییر شکل رژیم غیر قابل مشاهده میباشد. در آنالیز این تحقیق مانند مطالعهی هنری (2009)، متغیر اطلاعات شوکهای بازار سهام که بعلل مختلف ایجاد میباشد که نه تنها میانگین و واریانس بازده سهام را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه بر روی احتمالات انتقال رژیم نیز مؤثر است. بر این اساس مدل MS-EGARCH(1,1) به صورت رابطهی (8) و (9) بازنویسی میشود: (8) (9)
به علاوه طبق مطالعهی فیلاردو[29] (1994)، احتمالات انتقال رژیم نیز به صورت رابطهی (10) مدلسازی می‌شوند: (10)
بر طبق رابطهی (10)، رابطهی (11) قابل استخراج است. (11)
فیلاردو (1994) بیان کرد که احتمالات انتقال احتمالات انتقال غیر منفی میباشند؛ به علاوه احتمالات انتقال تابعی از و و تغییرات عوامل مختلف بر بازار سهام میباشند(عباسی وهمکاران،115،1395).
4- تجزیه وتحلیل داد ه ها روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق روش کتابخانهای است. مباحث تئوری پژوهش از طریق مطالعه منابع داخلی و خارجی، جمع آوری شده است. اطلاعات و داده های مورد نیاز، با استفاده از نرم افزار رهآورد نوین و همچنین مراجعه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران و مطالعه صورتهای مالی اساسی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سالهای 1401-1400 بدست آمده اند. در این باره علاوه بر مطالعه صورتهای مالی، اطلاعات مربوط به آنها از سایت اطلاعاتی بورس مورد استفاده قرار گرفته است. لازم بذکر است چون معاملات پربسامد در کسری از ثانیه صورت می‌گیرند و در سازمان بورس کمترین بازه زمانی ارائه اطلاعات 5 دقیقهای میباشد؛ از نوسانات بازدهی 5 دقیقهای شرکتها به همانند آنتینا و همکاران (2022)، به عنوان جایگزینی برای معاملات پربسامد استفاده شده است. باتوجه به متوسط 225روزکاری در هرسال و پنج ونیم ساعت کارمفید بورس اوراق بهادار تهران در هرروز، تعداد 29700 مشاهده برای کل شرکتها جهت تجزیه و تحلیل دادها جمع آوری شده است. با استفاده از رابطه (12)، لگاریتم نسبت شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران در هر دوره نسبت به دوره قبل در صد ضرب شده و به عنوان بازده سهام بورس اوراق بهادار تهران در نظر گرفته شده است (الوی و جمازی،790،2020)
اندیسt اشارهبه زمان‌های 5 دقیقهای دارد. قبل از ورود به مباحث استنباط آماری لازم است پایایی سری مورد بررسی قرار گیرد تا از جعلی بودن رگرسیون برآوردی اطمینان حاصل گردد. جدول (1) وضعیت پایایی سری زمانی شاخص بازدهی کل بورس را نمایش میدهد.
جدول 1- نتایج آزمون مانایی بر روی سطح شاخص بازدهی
منبع: یافتههای پژوهشگر
با توجه به نتایج جدول (1) و نتایج حاصل از آزمون های فلیپس پرون، دیکی فولر و دیکی فولر تعمیم یافته، فرضیه وجود ریشه واحد، رد شده و متغیر شاخص بازدهی کل بورس در سطح یک درصد پایا است و این اطمینان وجود دارد که نتایج رگرسیون به رگرسیون کاذب منجر نخواهد گردید. اساس نتایج حاصل از برآورد تابع توزیع داده‌های استاندارد شده بر اساس روش مونت کارلو نمودار(1)، ملاحظه می شود که توزیع داده های بازدهی شرکتها دارای توزیع نرمال است. مقدار آماره محاسباتی جاک –برا داده های بازدهی شرکت ها (673/0)، نیزدر سطح اطمینان 95 درصد بیان کننده نرمال بودن توزیع داده ها می باشد.
نمودار 1: توزیع داده‌های بازدهی شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران منبع: یافتههای پژوهشگر
جهت تشخیص تعداد رژیم های مدل های مارکوف، از روش های مختلفی از جمله نرخ راستنمایی عمومی[30] و روش والد[31] می توان استفاده نمود لیکن در روش های مذکور، توزیع مجانب آنها غیر استاندارد است بدین خاطر در این مقاله، از آزمون نرخ راست نمایی معرفی شده به وسیله گارسیا وپرون[32](1996) استفاده شده است. بنابراین فرض صفر نبودن نوسانات بازده سهام بوسیله فرایند EGARCH(1,1)(یک رژیمه) در مقابل ساختارMS-EGARCH شامل تغییر در نوسانات بازده سهام است(دورژیمه)مورد آزمون قرار گرفته است. با توجه به میزان شاخص اطلاعات آکاییک وقفه بهینه برای مدل خود رگرسیون، در تابع میانگین صفر تعیین شده است(سوری،1394،806). با استفاده از آزمونARCH ثابت یا متغیر بودن واریانس جمله خطا مورد آزمون قرار میگیرد. نتایج جدول (2) مشاهده نشان میدهد که مقدار آماره های F و کای دو محاسباتی در ناحیه بحرانی قرار دارند و با توجه به اینکه مقدار احتمال های این آماره ها کمتر از 5 درصد هستند لذا فرضیه وجود آرچ رد نمی شود و واریانس شاخص بازدهی کل بورس در نمونه آماری تحقیق نمی تواند ثابت باشد ودر نتیجه، لازم است از مدل گارچ با توجه به وقفه بهینه مدل آرما برآورد انجام پذیرد.
جدول2- بررسی اثر آرچ در سری زمانی شاخص بازدهی کل بورس
منبع: یافتههای پژوهشگر
از آنجایی که مدل های ARCH وGARCH خطی نیستند نمی توان آنها را از روش های معمول همچون حداقل مربعات معمولی براورد نمود برای تخمین مدل های گارچ از روش حداکثر درستنمایی استفاده می شود. روش تخمین های غیرخطی بصورت تکراری است و لذا مقدار اولیه که برای شروع تخمین پارامترها در نظر گرفته می شود اهمیت خاصی دارد. بدین منظور جهت رفع خطاهای احتمالی در برآورد، هر مقداری که به عنوان مقدار اولیه در نظر گرفته می شود، اندکی تغییر می دهیم تا اگر جواب دیگری وجود دارد بدست آید. در جدول3 مدل گارچ در حالت متقارن برای شاخص بازدهی کل بورس ارائه شده است تمامی ضرایب معنادار می باشند. ضریب مجذور جمله خطا0387/- و همچنین ضریب واریانس تاخیری 533/0 است. بدلیل آنکه معادله میانگین شرطی فاقد متغیر توضیحی است ضریب تعیین مدل براورده شده پایین است(همان،808).
جدول 3- مدل گارچ (حالت متقارن) در شاخص بازدهی کل بورس
منبع: یافتههای پژوهشگر
نتایج تخمیین مدل در حالت نا متقارن در جدول (4) آورده شده است. ضرایب برآوردی از اعتبار لازم آماری برخوردار می باشند
جدول4- مدل گارچ نمایی (حالت نامتقارن) در شاخص بازدهی کل بورس اوراق بهادار تهران
منبع: یافتههای پژوهشگر
تابع مدل برآوردی در جدول 4 به صورت ذیل می باشد.
LLOG(GARCH) = C(2) + C(3)*ABS(RESID(-1)/@SQRT(GARCH(-1))) + C(4) *RESID(-1)/@SQRT(GARCH(-1)) + C(5)*LOG(GARCH(-1))
بر اساس اطلاعات مقادیر بحرانی درجدول (5)، قدر مطلق آماره معیار اطلاعات آکائیک و حنان کوئین، و شوارتز بیزین، مربوط به به فرآیندی به تعداد جملات خودرگرسیو برابر 1 و میانگین متحرک برابر 1 است و تابع واریانس مدل EGARCH(1,1) بخوبی رفتار سری زمانی بازده بورس اوراق بهادر را توضیح می دهد.
جدول5- معیار اطلاعات آکائیک ، شوارتزبیزین و حنان کوئین
منبع: یافتههای پژوهشگر بر اساس نتایج جدول6 آزمون نرخ راستنمایی مدل MS، فرض صفر مبنی برنبود تغییر در رژیم در سطح معناداری 1درصد رد می شود. و می توان بیان داشت که تغیر رژیم در رفتار نوسانات بازار سهام وجو دارد و نوسانات بازار سهام به وسیله مدل (MS-EGARCH(1,1 دورژیمه از قابلیت توضیح دهندگی بالاتری برخوردار است. و مدل راه‌گزینی مارکوف دو رژیمه یک تقریب قابل قبول را در ناهمسانی واریانس تغییرات شاخص بازدهی کل بورس ارائه میکند.
جدول6- آزمون خطی بودن بازدهی سهام در بورس اوراق بهادار تهران
منبع: یافتههای پژوهشگر
جهت بررسی نحوه اثرگذاری تأثیر معاملات پر بسامد بر بازدهی سهام بازار بورس از روشهای تغییرپذیری مارکوف (MS-EGARCH) استفاده شده است. تغییرپذیری بیانگروجود اثر واریانس ناهمسانی (GARCH) در اجزاء اخلال مدل است. در فرایندهای مارکوف وابستگی مسیر برای متغیرها قابل تصور نمی باشد. مزیت این مدل در انعطاف پذیری آن است که امکان در نظر گرفتن تغییرات واریانس بین فرایندها را همراه با تغییر در میانگین را فراهم می سازد. این مدل ها توانایی تفکیک داده‌های تحقیق را به دو یا چند دسته از داده‌ها دارند و در هر حالت تخمین‌های جداگانه‌ای برای هر سری از داده‌های ارائه میگردد. به عنوان مثال در حالت دو رژیمه، کل داده‌های تحقیق به دو دسته نوسانات بالا و نوسانات پایین تقسیم می‌گردند. این مدل ها امکان بررسی اثرات همزمان تقارن و اثر ARCH را فراهم می کند. علاوه بر آن اثر عوامل غیر قابل مشاهده اما تاثیر گذار بر وقوع رژیم های مختلف را لحاظ می کند. نتایج تخمین مدل MS-EGARCH(1,1) تک متغیره[33] با احتمالات انتقال ثابت شده،در جدول7 برای شاخص بازدهی کل بورس ارائه شده است. همه پارامترهای در توابع میانگین و واریانس وابسته به رژیم بوده و به عبارتی میانگین و واریانس ضرایب ثابت نبوده و همواره در حال تغییر می‌باشندکه بیانگر غیر خطی بودن مدل تخمینی شاخص بازدهی کل بورس است. در مدل تخمینی، ضرایب اثرات عدم تقارن و معنیدار تشخیص داده شده که بیانگر رفتار نا متقارن در میان داده‌های مورد استفاده است.
جدول 7- نتایج تخمین مدل MS-EGARCH(1,1) تک متغیره شاخص بازدهی کل بورس
*** : در سطح 1% معنیدار است ** : در سطح 5% معنیدار است * : در سطح 10% معنیدار است منبع: یافتههای پژوهشگر
هر یک از دو رژیم تشخیص داده شده برای متغیر شاخص بازدهی کل بورس تفسیر اقتصادی مشخصی دارد، بر این اساس شرح نتایج تخمین جدول 7؛ به صورت زیر است: بر اساس نتایج تخمین دو رژیم قابل تشخیص است. رژیم اول رفتار شاخص بازدهی کل بورس را با نوسان پایین در وضعیت رکود[34] نشان می دهد و رژیم دوم رفتار شاخص بازدهی کل بورس را در یک وضعیت رونق[35] و نوسان بالا بیان می کند. بر اساس نتایج میانگین واریانس شرطی وجمله ثابت رژیم یک بالاتر از رژیم صفر است. میانگین تغییرات بازدهی در طول وضعیت رکود (μ0) برای هر 5 دقیقه 0031/0- تخمین زده شده و در سطح10 درصد معنادار است، در رژیم یک، مقدار آن (μ1) افزایش یافته و به 032/0 می رسد. با مقایسه نتایج تخمین احتمالات p00 و p11، می توان بیان داشت که پایداری رژیم یک بیشتر از پایداری رژیم صفر است. بر اساس نتایج تخمین احتمالات انتقال p00 و p11، هر دو برای تغییرات بازدهی بورس معنادار می باشند. بر اساس نتایج احتمال ماندن در رژیم صفر (9132/0 درصد) کوچکتر از احتمال ماندن در رژیم یک (9612/0 درصد) است. احتمال های بدست آمده به اندازه کافی بزرگ می باشند که نشان می دهد برای تغیر از رژیم صفر به یک وبالعکس در بازده سهام یا سری نوسانات بازده سهام بورس اوراق بهادار، بایستی اتفاق و حادثه شدید رخ دهد. پارامترهای β0 و β1 پایداری در واریانس شرطی مدل EGARCH، را توضیح میدهند، که در مدل مورد بررسی معنادار می باشند. ضریب اثر شوک های مثبت ومنفی را نشان می دهد. باتوجه به اینکه در مدل براوردی ضریب صفر نمی باشد اثر شوک نامتقارن می باشد. در رژیم صفر میزان اثر شوک برابر23/0 ودر رژیم یک مقدار این ضریب برابر 17/2- است. در حالت رژیم صفر اثر شوک های مثبت بیشتر از شوک های منفی است ودرحالت رژیم یک اثر شوک های منفی بیشتر از شوک های مثبت است. در مدل براوردی اثر شوک های مثبت واثر شوک های منفی می باشد. بر این اساس در رژیم صفر اثر شوک مثبت در مجموع2894/0 ودر رژیم یک مجموع اثر برابر 2861/1- است. مزیت دیگر مدلهای مارکوف این است که احتمالات رژیم‌های شرطی در رژیم صفر و یک را در زمان t فراهم میکند. در ادبیات مدلهای تغییر رژیم، دو احتمال شرطی متفاوت مورد توجه است. (آلوی و جمازی،792،2020). یکی از نتایج مدل تغییر جهت مارکوف، استفاده از ماتریس انتقال و طول دوره ماندن در یک وضعیت است. نتایج جدول 8 نشان می دهد که احتمال ماندن در وضعیت 1 حدود 14/0 و احتمال انتقال از وضعیت 1 به 2 برابر 86/0 است. همچنین احتمال ماندن در وضعیت 2 برابر با 26/0 و احتمال انتقال از وضعیت 2 به 1 برابر 74/0 است. همچنین مدت انتظار برای ماندن در دوره 1 برابر 35/1 و مدت انتظار ماندن در وضعیت 2 برابر 83/3 است. جدول8- احتمال تغییر از وضعیت در دو رژیم مختلف و مدت ماندگاری در هر وضعیت
منبع: یافتههای پژوهشگر
بر اساس جدول 8، هرچه احتمال رژیم در یک دوره زمانی به یک نزدیکتر باشد، احتمال قرار گرفتن تغییرات بازدهی بورس در آن رژیم، در آن دوره زمانی، بیشتر است. یافته‌ها نشان میدهد که مدل MS-EGARCH در توضیح روند تغییرات بازدهی بورس در هر دو حالت رژیم صفر و یک خوب عمل میکند.
5- نتیجه گیری و پیشنهادات پیشبینی بازده برخلاف محاسبه بازده تاریخی، دارای پیچیدگی های زیادی است. پیشبینی بازده بازار سرمایه به دلیل تأثیرپذیری آن از عوامل و متغیرهای متعدد بسیار پیچیده بوده و اغلب با انحراف و خطا همراه است .پژوهشگران به دلیل اهمیت بالای پیشبینی بازده بازار سرمایه در تصمیمهای اقتصادی چه در سطح خرد و چه در سطح کلان، همواره سعی در ارایه مدلی بهینه برای تخمین بازده آتی بازارهای سرمایه داشته اند. طبیعی است که با توجه به شرایط زمانی و شرایط متفاوت کشورها، ممکن است بهترین مدل برای پیش بینی بازده بازار سرمایه در یک مقطع زمانی خاص، مدل ناکارآمد در مقطع زمانی دیگری باشد. یا اینکه مدل بهینه برای تخمین بازده بازار سرمایه یک کشور، مدل مناسبی برای پیشبینی بازده بازار سرمایه کشور دیگر نباشد. در این مطالعه نقش نوسانات تأثیر معاملات پر بسامد بر بازدهی سهام بازار بورس در توضیح رفتار تغییرات بازدهی بورس، با استفاده از داده‌های 5 دقیقهای در سالهای1400 تا 1401 که مبتنی بر مدل MS-EGARCH(1,1) دو رژیمه بررسی شده است. در دوره‌هایی که تغییرات بازدهی بورس بالا بود، رژیم میانگین و واریانس بالا و در دوره‌هایی که تغییرات بازدهی بورس پایین بود، این شاخص در رژیم میانگین واریانس پایین قرار گرفت. در این مرحله با توجه به تفکیک انجام شده که بر اساس تست LR صورت گرفت این نتیجه حاصل گردید که بررسی روند متغیر تغییرات بازدهی بورس در حالت غیر خطی (تفکیک طول دوره به رژیم‌های بالا و پایین) بر حالت خطی، ارجحیت دارد. با شمول متغیر نوسانات معاملات سهام توسط شرکتها ، تغییراتی که در بازار بورس رخ داد به شرح زیر است: بر اساس نتایج تخمین در رژیم میانگین و واریانس پایین (رکود)، شوکهای معاملات سهام، اثر منفی بر تغییرات بازدهی بورس میگذارد و تأثیر معنیداری بر واریانس تغییرات بازدهی بورس نمیگذارد. به عبارتی زمانیکه نوسانات معاملات سهام؛کوچک است میانگین بازدهی بورس را دچار تغییر میکند اما بر واریانس بازدهی بورس تأثیر معنیداری ندارد. به عبارت دیگر نوسانات کوچک معاملات سهام توسط شرکتها موجب تغییرات شدید در بازدهی بورس نخواهد شد و ثبات بازار را زیاد تحت تأثیر قرار نخواهدداد. البته شایان ذکر است نوسانات معاملات سهام توسط شرکتها، در رژیم میانگین و واریانس پایین (رژیم رکودی=نوسانات کم) در حالت افزایش و کاهش معاملات سهام توسط شرکتها، تأثیر متفاوتی بر تغییرات بازدهی بورس خواهد گذاشت و عموماً تأثیر مثبت این نوسانات بر بازدهی بازار بورس بزرگتر از تأثیرات منفی آن است. در رژیم واریانس و میانگین بالا (رژیم رونق- نوسانات بالا)، افزایش همزمان واریانس و میانگین تغییرات بازدهی بورس شکل می گیرد که این امر موجب بی‌ثباتی در بازار بورس میگردد. همچنین نتایج نشان دهنده‌ی اثرات نامتقارن تأثیر معاملات سهام، بر روی تغییرات بازدهی بورس در رژیم رونق میباشد. شایان ذکر است نوسانات معاملات سهام توسط شرکتهای بزرگ در رژیم میانگین و واریانس بالا، در حالت افزایش و کاهش معاملات سهام تأثیر متفاوتی بر تغییرات بازدهی بورس خواهد گذاشت و عموماً تأثیر مثبت آن کوچکتر از تأثیرات منفی آن است. به عبارتی افزایش شدید در معاملات سهام، تغییرات بازدهی بورس را کمتر از حالت کاهش معاملات سهام؛ تحت تأثیر قرار میدهد. نتایج تحقیق حاضر در راستای نتایج تحقیقات آلوی و جمازی (2020)، یو و نیه (2019)، فلاوین و همکاران (2018) و ولید و همکاران (2021)، دستوری و همکاران(1397)، عباسی و آقایی(1395) وعسگری و همکاران(1394) میباشد. به عبارتی نتایج تحقیق حاضر همانند نتایج این تحقیقات بیانگر وجود نوسانات شرطی تحت رژیم‌های مختلف میباشد. علت این امر را میتوان در ماهیت پرتلاطم بازارهای مالی جستجو نمود. این بازارها به علت تبعیت از شاخص‌های روانی گاهاً حساسیت‌هایی بیش از آنچه برای ثبات مجدد در بازار لازم است از خود نشان میدهد. نتایج مدل ارائه شده با راه گزینی در میانگین و واریانس، یک تقریب آماری بهتری را در داده ها نشان میدهد. نتایج مشاهداتی قوی را از وابستگی بازده بازار سهام به تغییرات رژیم نشان میدهد. رژیم اول مرتبط با رژیم واریانس و میانگین پایین بوده و رژیم دوم مرتبط با واریانس و میانگین بالاست. بر اساس نتایج تحقیق، با توجه به اینکه نوسانات بازدهی سهام در دو رژیم مختلف قابلیت تفکیک داشته و در هر دو رژیم این نوسانات دارای تفاوت معناداری از هم هستند، لازم است سیاست‌گذاران در اجرای سیاست‌های مرتبط با بازار سرمایه متناسب با اینکه بازار سرمایه در کدام رژیم قرار دارد، سیاست‌های مختلف و حتی در صورت یکسان بودن سیاست‌ها، شدت اجرای آنها باید در هر رژیم، متناسب با خصوصیات آن رژیم باشد. با توجه به اثر نامتقارن رفتار شرکتها بر بازدهی کل بورس این نتیجه حاصل میگردد در هنگام اخبار بد رفتار توده‌وار در بازار سهام بیش از حالت اخبار خوب است؛ در نتیجه سرمایه‌گذاران فعال در این بازار لازم است در هنگام وقوع اخبار بد در بازار با کنترل رفتار هیجانی خود، بیش از پیش موجب گسترش رفتار توده‌وار در بازار نگردند. با توجه به مشاهده شدن رفتار توده ای در بازار بورس، لازم است سرمایه‌گذاران حقیقی فعال در بازار بورس اقدام به خرید و فروش‌های احساساتی که عمدتاً به تبعیت از رفتار سرمایه‌گذاران حقوقی است اجتناب ورزند. با توجه به گسترش دسترسی مردم به شبکه های اینترنتی و روند رو به رشد معاملات آنلاین و تأثیر زیاد این معاملات بر روی کارائی و بهبود بازار سرمایه پیشنهاد میشود: اطلاعات مبسوط مربوط به معاملات آنلاین انجام شده از قبیل اطلاعات لحظه ای و ثانیه ای اینگونه معاملات شامل سرعت معاملات، قیمت معاملات، تعداد درخواست های خرید، فروش، تعداد خریداران، تعداد فروشندگان، حجم و ارزش معاملات آنلاین، و ... به تفکیک شرکت و صنعت جهت استفاده آنها در اختیار قرار گیرد. میزان افزایش در بازدهی در معاملات پر بسامد می تواند بسیار بالا باشد ودر عین حال ریسک آن نیز می تواند فزاینده باشد. بنابراین آگاهی لازم از این معاملات می تواند در انتخاب ترکیب بهینه دارایی ها بسیار موثر باشد وزمینه را برای تصمیم گیری های بهتر سرمایه گذاران و زمان بهینه تر خرید و فروش فراهم نماید.
[1] گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران. ، zafarpooralireza@gmail.com [2] گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران،(نویسنده مسئول)، . a-sarlak@iau-arak.ac.ir [3] گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران،.. g-haji@iau-arak.ac.ir [4]- high-frequency trading [5]- Sudden falls [6]- SlepaczukR., Zakrzewski J [7] Anita,Sashikala &Vishal [8]Abdulkadir & İkram [9] Valid &Aloui [10]Aloui & Jammazi [11] Organisation for Economic Co-operation and Development [12] Yau & Nieh [13] Huo &Coffee [14] Kang, Wang, & Eom [15] Samt [16] generalized autoregressive conditional heteroskedasticity(GARCH) [17] exponential general autoregressive conditional heteroscedastic [18] Glosten-Jagannathan-Runkle GARCH [19] Markov Regime-Switching generalized autoregressive conditional heteroskedasticity(MRS-GARCH) [20] Boreghard [21] Soayting & Kerinlo [22]-Nelson(1991) [23] -Henry(2009) [24]Bollerslev1987 [25]Lamoureaux and Lastrappes1990 [26]maximum Likelihood [27]impact [28]persistence [29]Filardo1994 [30] - Usual Likelihood Ratio [31] - Wald Tests [32] - Garcia and Perron [33]Univariate [34]Recession [35]Expansion | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
فهرست منابع
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 206 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 72 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||