تحلیل روش تدریس پژوهی در توسعه حرفه ای دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 17، شماره 3 - شماره پیاپی 65، آذر 1402، صفحه 129-153   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسن باقری صمغ آبادی¹؛ رضا قربان جهرمی^{* 2}؛ ابولفضل بختیاری³؛ محمد حسین نژاد⁴

¹دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار گروه روانشناسی تربیتی و شخصیت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³استادیارگروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

⁴استادیارگروه علوم تربیتی، دانشگاه عترت، واوان، تهران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش پیش رو واکاوی وضعیت برنامه های آموزشی تدریس پژوهی در توسعه حرفه ای دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان بود.
روش: از روش پژوهش آمیخته (کیفی - کمی) استفاده شد. نمونه آماری بخش کمی شامل 300 نفر (150 زن و 150 مرد) از نومعلمان و دانشجو معلمان مراکز تربیت معلم شهر تهران بود که در سال تحصیلی 1402-1401 به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه های نیمه ساختار یافته استفاده شد.  به منظور  پاسخ به پرسش های مصاحبه، تکنیک تحلیل مضمون(محتوا) مورد استفاده قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون فریدمن برای مقایسه میانگین رتبه ها و تحلیل واریانس برای بررسی تفاوت میانگین ها استفاده شد.
یافته‌ها: وضعیت تدریس پژوهی در دانشگاه فرهنگیان در شرایط مطلوبی قرار ندارد. مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر کیفیت تدریس پژوهی عبارتند از: عوامل فردی، عوامل اجتماعی، عوامل اقتصادی، عوامل سازمانی و عوامل آموزشی. مهمترین موانع اجرای تدریس پژوهی عبارت بودند از: عدم دانش و آگاهی کافی دانشجو معلمان و نومعلمان، عدم حمایت مالی مناسب از طرف آموزش و پروزش، عدم ارائه خدمات مشاروه ای مناسب از طرف آموزش و پروش، مشکلات مالی فراگیران، مشکلات روان شناختی و خانوادگی فراگیران، مشکلات تحصیلی فراگیران، عدم تاثیر امور پژوهشی در تدریس برای معلمان و عدم امکانات و تجهیزات کافی.
نتیجه‌گیری: بر اساس اهمیت و اثرگذاری اجرای تدریس پژوهی بر کیفیت فراید یاددهی- یادگیری، ضروری است دست اندگاران نظام تربیتی بیش از پیش به فراهم کردن زیرساخت ها و برگزاری دوره های مهارت افزایی با کیفیت بیشتر و ایجاد انگیزه و تشویق بیشترمعلمانی که از این روش استفاده می کنند توجه نمایند.

کلیدواژه‌ها

تدریس پژوهی؛ نومعلمان؛ دانشجو معلمان؛ توسعه حرفه ای؛ دانشگاه فرهنگیان

مراجع

بادله، علیرضا. کوهساری، سمیه.(1399). تاثیر درس پژوهی بر توسعه  ی صلاحیت های حرفه ای معلمان، دومین همایش ملی فناوری آموزشی: چالش ها، فرصت ها و دستاوردها.

جعفر پور، مریم. رحیم زاده، زهرا. سلیمانی، عادل. (1402). بررسی درس پژوهی و تاثیر آن در بهبود یادگیری درس تساوی کسر- ریاضی سوم ابتدایی، مطالعات بین رشته ای در آموزش، 1(3): 31-40.

حبیب‌زاده، عباس. (١٣٩٣). اثربخشی‌ در تدریس پژوهی  بر خودکارآمدی‌ تصوری‌ معلمان، مجله‌ دست‌آوردهای‌ رواشناختی‌ علوم تربیتی‌ و روانشناسی‌، ٢ (٤): ١٦٨-١٤٥.

خاکباز، عظیمه السادات. فدایی، محمد رضا و موسی پور، نعمت الله .(1387). تاثیر درس پژوهی بر توسعه حرف های معلمان ریاضی، فصلنامه تعلیم و تربیت، 22 (3): 147-123.

زنگویی‌، اسدااله‌. مهدی‌ زاده، ایرج. ملکی‌ عرزین‌ آبادی‌، اولیل.(1399). نقش‌ اقدام پژوهی‌ در خلاقیت‌ و توسعه‌ حرفه‌ای‌ معلمان ابتدایی‌ شهرستان بیرجند، همایش‌ ملی‌ آموزش ابتدایی‌، خراسان جنوبی‌.

زینال پور، مهتاب .(1397). بررسی‌ عوامل‌ مؤثر بر تمایل‌ معلمان به‌ اقدام پژوهی‌ در دوره متوسطه‌ شهرستان ارومیه‌، پایان نامه‌ کارشناسی‌ ارشد، دانشگاه تبریز دانشکده علوم تربیتی‌ و روانشناسی، تبریز.

سرکارآرانی، محمد رضا. (1399) درس پژوهی: ایده ای جهانی برای بهسازی آموزش و غنی سازی یادگیری،  موسسه مدارس یادگرینده مرآت، تهران.

شهلایی، هما.(١٣٩٤). بررسی‌ وضعیت‌ برنامه‌ های درس‌ پژوهی‌ در مدارس‌ ابتدایی‌ و ارائه‌ راهکارهای سازنده‌ در جهت‌ بهبود آن‌، پایان‌ نامه‌ کارشناسی‌ ارشد، دانشگاه‌ آزاد اسلامی‌ واحد تهران‌ ، دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌ و روانشناسی .

عبدالهی، بیژن و صفری، اکرم. (1394). بررسی موانع اساسی فراروی توسعه حرفه ای معلمان، فصلنامه نوآوری های آموزشی، 15(2): 99-134.

فلاحی‌، عبدالخالق‌ .(١٣٩٥). بافت‌ آفرینی‌ چارچوب‌ بهسازی حرفه‌ ای معلمان‌ مبتنی‌ بردرس‌ پژوهی‌، تدریس پژوهی، 4(3) : 99-128.

کچوئی، محسن. زین آبادی، حسن. آراسته، حمید رضا و عباسیان، عبدالحسین. (1397). انگیزش انتقال و انتقال آموزش های ضمن خدمت اقدام پژوهی: آزمون یک الگو و ارزیابی وضع موجود در مدارس متوسطه شهرستان های استان تهران، فصلنامه اندیشه های نوین تربیتی، 14(1): 45-31.

 کشت ورز کندازی، احسان. اناری نژاد، عباس. (1398) بررسی تاثیر آموزش درس پژوهی برتوانمندسازی معلمان، فصلنامه آموزش پژوهی، 5(20): 38-55.

کشت ورز کندازی، احسان. اقبالیان نورانی زاده، پریسا. (1397). واکاوی نقش دانشگاه فرهنگیان در رابطه با تربیت معلمان خلاق؛ با توجه به اسناد بالادستی، مطالعات روان شناسی و علوم تربیتی،  9 (4): 107-121.

Antoniou, P., & Kyriakides, L. (2013). A dynamic integrated approach to teacher professional development: Impact and sustainability of the effects on improving teacher behaviour and student outcomes. Teaching and Teacher Education, 29: 1-12.

Cui, A., Li, H., Wang, D., Zhong, J., Chen, Y., & Lu, H. (2020). Global, regional prevalence, incidence and risk factors of knee osteoarthritis in population-based studies. EClinical Medicine, 29:100587

Eden, C., & Ackermann, F. (2018). Theory into practice, practice to theory: Action research in method development. European Journal of Operational Research, 271(3): 1145-1155.

Ekinci, E., & Acar, F. E. (2019). Primary School Teachers' Opinions on Professional Development (Professional Development Model Proposal). Journal of education and Training Studies, 7(4): 111-122.

Fernandez, C., and Yoshida, M. (2004). Lesson Study: A Japanese Approach to Improving Mathematics Teaching and Learning. Lawrence Erlbaum Associates (LEA), Publishers. London.

Fischer, C., Fishman, B., Dede, C., Eisenkraft, A., Frumin, K., Foster, B & McCoy, A. (2018). Investigating relationships between school context, teacher professional development, teaching practices, and student achievement in response to a nationwide science reform. Teaching and Teacher Education, 72:107-121

Gallo-Fox, J ., & Scantlebury, K. (2016). Coteaching as professional development for cooperating teachers. Teaching and Teacher Education, 60: 191-202.

Guskey, T. (2112). Professional development and teacher change. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 1 (9/1): 918–938.

Lim, C., Lee, C., Saito, E. & Haron, S. (2011). Taking stock of Lesson Study as a platform for teacher development in Singapore, Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 39 (4):353-365.

Koehler, M., & Mishra, P. (2009). What is technological pedagogical content knowledge? Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9(1): 60-70.

Lindvall, J., Helenius, O., & Wiberg, M. (2018). Critical features of professional development programs: Comparing content focus and impact of two large-scale programs. Teaching and Teacher Education, 70: 121-131.

Mac Naughton, G. (2020). Action research. In Doing early childhood research (pp. 208-223). Routledge.

May, H., & Supovitz, J. A. (2011). The scope of principal efforts to improve instruction. Educational Administration Quarterly, 47(2): 332-352

Misra, P. (2018). MOOCs for teacher professional development: Reflections and suggested actions. Open Praxis, 10(1): 67-77.

Saban, A., & Çoklar, A. N. (2013). Pre-Service Teachers' Opinions about the Micro-Teaching Method in Teaching Practise Classes. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 12(2): 234-240.

Sandilos, L. E., Goble, P., Rimm-Kaufman, S. E., & Pianta, R. C. (2018). Does professional development reduce the influence of teacher stress on teacher–child interactions in prekindergarten classrooms? Early Childhood Research Quarterly, 42: 280-290.

Sanusi, I. T., Oyelere, S. S., & Omidiora, J. O. (2022). Exploring teachers' preconceptions of teaching machine learning in high school: A preliminary insight from Africa. Computers and Education Open, 3: 100072.

Torres-Guzmán, M. E., Hunt, V., Torres, I. M., Madrigal, R., Flecha, I., Lukas, S., &

Wills, R. (2015). A case study investigating collaborative working environments at the secondary level and the influence on student achievement, Doctoral dissertation, Northwest Nazarene University.