ارتقاء حس مکان در کتابخانه مرکزی شهر تبریز با بررسی متغیرهای آکوستیک در معماری

فصلنامه مطالعات فضا و مکان

دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 5، آذر 1402، صفحه 5-14   

نوع مقاله: پژوهشی اصیل

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jsps.2023.2000731.1071

نویسندگان

مریم میرزابابالو¹؛ سید بهشید حسینی^{* 2}؛ عباس غفاری³؛ هوتن ایروانی⁴

¹دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد اردستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اردستان، ایران.

²استاد دانشکده معماری و شهر سازی، دانشگاه هنرتهران، تهران، ایران

³دانشیاردانشکده معماری وشهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

⁴استادیار، گروه معماری، واحد اردستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اردستان، ایران

چکیده

آسایش صوتی از بحثهایی است که در کتابخانه دارای اهمیت دوچندان است. در این پژوهش قرائت خانه های دختران و پسران کتابخانه تبریز بررسی و مقایسه شده است. جهت ارتقاء حس دلبستگی به مکان در کتابخانه ها، اهمیت وضرورت دستیابی به توزیع مناسب صدا افزایش می یابد.
هدف پژوهش، رسیدن به آسایش صوتی و حس تعلق به مکان برای ‌کاربران ‌در کتابخانه ‌و ‌مطلوب ‌بودن ‌محیط است. از مطالعات اخیر در زمینه کتابخانه متغیرهای وابسته معماری و مستقل آکوستیک (هندسی، ذهنی، عینی، تناسبات) تفکیک شده است. روش تحقیق توصیفی و از طریق بررسی همبستگی متغیرهای مذکور است و با توزیع پرسشنامه و تحلیل داده ها در نرم آفزار SPSS انجام شده است. نتایج پژوهش میانگین نظرات کاربران در بعد هندسی دختران087/3 و پسران 579/3 ، در بعد ذهنی دختران 093/4 و پسران998/3، در بعد عینی دختران828/3 و پسران 733/3 و در بعد تناسبات دختران938/3 و پسران  804/3 را نشان می دهد و بیانگر این است که: بعد ذهنی دارای بالاترین اثر است و میزان دلبستگی دختران بیشترین مقدار را دارد.
بنابراین تأکید می شود که جهت ارتقاء حس مکان در طراحی فضاهای مطالعاتی و آموزشی به استفاده از سطوح دارای الیاف و پوسته‌ها و در بخش‌هایی استفاده از کاواک و حفره توجه بیشتری شود. نوآوری پژوهش در این است که اذعان دارد طیف فرکانس‌های وسیع و بالاتر که از حنجره دختران تولید می‌شود، استفاده از الیاف و پوسته‌ها در سطوح فضاهای مختص دختران را ضروری تر می کند، تا با ایجاد آسایش صوتی حس دلبستگی به مکان نیز افزایش پیدا ‌کند.

کلیدواژه‌ها

حس تعلق به مکان؛ کتابخانه؛ آکوستیک؛ کیفیت صدا؛ تراز فرکانس

مراجع

اگان، ام. دیوید، (1402). آکوستیک در معماری. ترجمه سید بهشید حسینی؛ مریم میرزابابالو، تهران: دانشگاه هنر.

پاکزاد، جهانشاه؛ بزرگ، حمیده.(1393). الفبای روانشناسی محیطی برای طراحان. تهران: آرمانشهر.

دبستانی ا. (تابستان 1400). مؤلفه های ارتقاء حس مکان در فضاهای جمعی محیط های داخلی دانشکده معماری و شهرسازی. نشریه هنر مدیریت سبز، 2: 33-58.

عباس زاده، م؛ مدنی، ر؛ غفاری، ع. (بهار1400). تحلیل تأثیر چیدمان فضایی بر میزان آسایش آکوستیکی در واحدهای مسکونی آپارتمانی معاصر. مطالعات محیطی هفت حصار، 39: 73-86.

غفاری، ع، میر غلامی، م، شفائی، ب. (بهار و تابستان 1400). تأثیر ویژگی های فضایی در مناظر صوتی سراهای بازار تبریز. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی، 1: 139-155.

قلی زاده، ف؛ غفاری ع؛ کی نژاد م. (1400). واکاوی شرایط آکوستیکی مساجد تاریخی تبریز از منظر گونه بندی حجمی. نشریه علمی صوت و ارتعاش، 20: 84-105.

قنبر پور، م؛ سروش، م؛ جهان بخش، ح؛ فروتن، م.(1401). ظرفیت محیط های معماری برگرفته از نقوش هویت ساز با هدف ارتقای حس مکان فضاهای آموزشی. مطالعات هنر اسلامی، 19: 393-405.

کینزلر،لارنس؛ فری، آستین؛ آر. بی.کوپنز، آلن؛ جیمز، وی.سندرز. (1397).  مبانی آکوستیک. ترجمه معصومه پور صادق قاضی جهانی. تهران: انتشارات دانشگاه صدا و سیما.

مک اندرو، فرانسیس تی. (1392). روانشناسی محیطی. ترجمه  غلامرضا محمودی،تهران:زرباف اصل.

وانگ دیوید، گروت لیندا. (1398). روش های تحقیق در معماری. ترجمه علیرضا عینی فر. تهران: دانشگاه تهران.

Eldakdoky, S. (2017). "Optimizing Acoustic Conditions for Two Lecture Rooms in Faculty of Agriculture, Cairo University". A in Shams Engineering Journal. Volume 8. 481-490.

Gary W. Siebein, Keely M. Siebein, Marylin Roa & Hyun G. Paek, (2020) "The Soundscape of Twenty First-Century Libraries", Acoustical Society of America, Winter, Volume 16, issue 4. https://doi.org/10.1121/AT.2020.16.4.57.

Jablonska. J. (2021)."Architectural Acoustics and Speech Legibility in University Environment – Case study". Applied Acoustics. June, Volume 177.

Manna, D. De Sarkar, T. (2023), "Achieving Acoustic Comfort in the Library: A Sound Masking Initiative", Library Hi Tech News, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. 

https://doi.org/10.1108/LHTN 06-2023-0110

Rodríguez. R., Machimbarrena. M., I. Tarrero. A. June (2022). "Environmental Noise Evolution During COVID-19 State of Emergency: Evidence of Peru’s Need for Action Plans". Acoustics. Volume 4. 479-491.

Xiao. J , Aletta. F. (2016). "A Soundscape Approach to Exploring Design Strategies for Acoustic Comfort in Modern Public Libraries: A Case Study of the Library of Birmingham". Journal Noise Mapping. Volume 0018.

Yong Jeon. J., In Jo. H., Bayu Santika. B., Lee. H. (2022)."Crossed Effects of Audio-Visual Environment on Indoor Soundscape Perception for Pleasant Open-Plan Office Environments". Building and Environment. Volume 207, January.